Vlatko Paskačić
Vlatko Paskačić je bio srpski plemić i sevastokrator, koji je tokom sedme decenije XIV veka, uz podršku Mrnjavčevića vladao oblašću između Vranja i Krive Palanke. Zadužbina njegove porodice je manastir svetog Nikole u Psači, a njegov sin Uglješa je kasnije spadao među značajne saradnike despota Stefana Lazarevića.
Život[uredi | uredi izvor]
Vlatko je bio sin kneza Paskača i kneginje Ozre i zajedno sa ocem je, u doba Dušana Silnog, podigao njihovu zadužbinu u Psači, koja je u martu 1355. godine poklonjena svetogorskom Hilandaru[1], dok je njena unutrašnjost oslikana nešto kasnije, između 1365. i 1371. godine[a].
Njegova baština, bila je župa Slavište, u današnjoj Makedoniji, oko Krive Palanke. Uz podršku Mrnjavčevića[1], on je potisnuo maloletne sinove despota Dejana (Jovana i Konstantina) iz oblasti oko Preševa. Pored toga, on je svoju vlast proširio i na Vranje, a smatra se da je, još pre 1365. godine, kovao sopstveni novac[1], što govori o tome da moć sevastokratora Vlatka, nije bila zanemarljiva[1].
Car Uroš je Vlatku dodelio visoku titulu sevastokratora, dok je njegov maloletni sin Uglješa, dobio titulu kesara. Ne zna sa kada je to urađeno, pošto se Vlatko, sa titulom sevastokratora, javlja samo na ktitorskoj kompoziciji u Psači, kao sevastokrator sve srpske zemlje[1]. Najverovatnije se to desilo 1365. godine[1], kada je Uroš Vukašinu dodelio titulu kralja i proglasio ga za svog savladara, njegovom sinu Marku titulu mladog kralja, a bratu Uglješi titulu despota.
Ne zna se kada je umro sevastokrator Vlatko, ali se smatra da se to desilo između 1365. i 1371. godine[1]. Nasledio ga je maloletni sin Uglješa, koga su nakon Maričke bitke (u kojoj je možda poginuo Vlatko), sa porodičnih poseda potisnuli sinovi despota Dejana, braća Dragaši.
Visoke titule, koje je car Uroš dodelio njemu (sevastokrator) i njegovom maloletnom sinu Uglješi (kesar), ukazuju da je Vlatko mogao da bude nekom rodbinskom vezom povezan sa srpskim vladarem, iako se ta, hipotetička veza, ničim ne može dokumentovati[1]. Vlatkovo naglo širenje svedoče o njegovoj povezanosti sa Mrnjavčevićima, iako nije utvrđeno da li se radi o nekoj porodičnoj ili samo prijateljskoj vezi. Pojedini autori su sugerisali da bi njegova supruga, Vladislava, mogla da bude ćerka despota Uglješe, po kome bi bio nazvan jedan od njihovih sinova, kesar Uglješa[1].
Porodica[uredi | uredi izvor]
U braku sa vlastelinkom Vladislavom, sevastokrator Vlatko je imao barem troje dece:
- Stefana
- Uglješu
- Uroša
Napomene[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž z Spasić, Dušan; Palavestra, Aleksandar; Mrđenović, Dušan (1991). Rodoslovne tablice i grbovi srpskih dinastija i vlastele (prema tablicama Alekse Ivića) (na jeziku: srpski) (2. izd.). Beograd: Bata. ISBN 978-86-7685-007-5. Pristupljeno 10. 10. 2023.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Spasić, Dušan; Palavestra, Aleksandar; Mrđenović, Dušan (1991). Rodoslovne tablice i grbovi srpskih dinastija i vlastele (prema tablicama Alekse Ivića) (na jeziku: srpski) (2. izd.). Beograd: Bata. ISBN 978-86-7685-007-5. Pristupljeno 10. 10. 2023.