Књижевност (časopis)
.jpg) Naslovna strana časopisa Književnost br. 1 iz 2014. godine | |
| Tip | Časopis za književnost |
|---|---|
| Izdavač | Izdavačko preduzeće Prosveta |
| Osnivanje | 1946. godine |
| Jezik | srpski |
| Sedište | Beograd |
Književnost je časopis za književnost.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Prvi broj časopisa Književnost objavljen je januara 1946. godine[1] pod nazivom Naša književnost. Glavni urednik je bio Čedomir Minderović, a ostali članovi redakcije bili su renomirani kritičari i pisci: Milan Bogdanović, Velibor Gligorić, Božidar Kovačević i Desanka Maksimović. U prvom broju priloge su objavili Ivo Andrić, Isidora Sekulić, Jovan Popović, Oskar Davičo i drugi značajni pisci tog doba.
Period od 1946-1969[uredi | uredi izvor]
U prvim godinama izlaženja časopis je objavljivao aktuelnosti iz svetske literature, ali se bavio i temama iz oblasti pozorišne, filmske, muzičke i likovne umetnosti. U poeziji i prozi, tih godina, preovlađivale su uglavnom ratne teme i teme iz posleratne izgradnje zemlje, a časopis se ugledao na sovjetske književne časopise, uvažavajući političke koncepcije u književnosti i umetnosti koje je nametala Komunistička partija. Sledeće godine časopis je promenio ime i redakciju. Glavni urednik Književnosti pod novim imenom postao je Eli Finci, koji je najpre sa Tanasijem Mladenovićem i Dušanom Kostićem, a potom i sam, pa od 1955. godine sa Dušanom Matićem i Jovanom Hristićem, kao sekretarom redakcije, vodio časopis do 1969. godine. Krajem 1949. posle Rezolucije Informbiroa i napuštanja sovjetskih uzora, dolazi do promena i u Književnosti; na književnoj sceni rasplamsava se polemika između realista i modernista, koja je vođena od 1952. do 1954. godine. U ovom periodu, Književnost je otvorena prema piscima tada najmlađe generacije: Ivana V. Lalića, Božidara Timotijevića, Aleksandra Ristovića, Miodraga Bulatovića, Svetlani Velmar-Janković i drugima. Objavljuju se tekstovi o filmu kao "sedmoj umetnosti", eseji, dnevnici, prate se knjige iz istorije, psihologije, sociologije.
Period od 1969 do danas[uredi | uredi izvor]
Početkom 1969. godine časopis preuzima Zoran Mišić i redakcija sa Ivanom Vlastićem i Svetlanom Velmar-Janković[2] kao urednicima. To vreme obeleženo političkim krizama i studentskim nemirima, manifestuje se i kroz književne časopise. Objavljivana je poezija Milovana Danojlića, Kolje Mićevića, Ivana V. Lalića i drugih.
Pored afirmisanih proznih pisaca iz pedesetih i šezdesetih godina (Voja Čolanović, Pavle Ugrinov, Aleksandar Tišma), svoje priloge objavljuju Borislav Pekić, Danilo Kiš, Mirko Kovač, Branimir Šćepanović, a potom i Vidosav Stevanović, Miroslav Josić Višnjić, Milisav Savić, Marko Nedić...
Zbog političkih implikacija, 1975. godine i objavljivanja romana u nastavcima „TBC prvi zglob“, i aluzija na tada neprikosnovenu ličnost u Jugoslaviji, Josipa Broza Tita, kao i studentskih spisa, formirana je komisija koja je proučila rukopis i ustanovila da je došlo do „propusta“ od sstrane urednika, pa je redakcija podnela ostavku. Do dolaska nove redakcije, Milorad Pavić je odbio ponuđeno mesto, pa je do izbora Vuka Krnjevića, posao urednika obavljao Momčilo Milankov.
Dolaskom Vuka Krnjevća na čelo „Književnosti“, pokreće se dodatak časopisu kao srpsko izdanje Lettre internationale ( Pariz, Berlin, Sofija, Bukurešt, Prag, Zagreb), koji je sastavni deo časopisa. U periodu koji je sledio veliki prostor se posvećivao i problemima zla u književnosti i filozofiji, odnosu kulture i politike i tumačenju postmoderne. Objavljivani su novi tekstove istaknutih autora kao što su: Miodrag Pavlović, Milorad Pavić, Erih Koš, Matija Bećković, Pavle Ugrinov, Živojin Pavlović, Ljubomir Simović.
Posle 2004. dolazi do prvih većih problema u Izdavačkom preduzeću Prosveta, kako ekonomskih, tako i u rukovođenju izdavačkom kućom, pa i u uređivanju časopisa „Književnost“. Iako izlazi neredovno[3], jer je tokom niza godina prestao da bude mesečni časopis, da bi preživeo, ipak je uspeo da se izbori da izlazi bar jednom godišnje[4].
Glavni urednici[uredi | uredi izvor]
- Čedomir Minderović, od januara 1946. do novembra 1948;
- Eli Finci, od novembra 1948. do do decembra 1968;
- Zoran Mišić, od januara 1969. do decembra 1976;
- Vuk Krnjević, od januara 1977. do decembra 2004;
- Milovan Marčetić, od januara do jula 2005;
- Milan Đorđević, od jula 2005. do avgusta 2006;
- Bogdan A. Popović, od avgusta 2006. do septembra 2010.
- Jovan Janjić od januara 2011.
- Dalje časopis uređuju urednici po pozivu.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Starčević, Velimir. „70 GODINA ČASOPISA “KNJIŽEVNOST””. Pristupljeno 23. 1. 2020.
- ^ Vržina, Nevena (9. 4. 2014). „Svetlana Velmar-Janković otkrila tajne prošlosti”. Nezavisne novine. Pristupljeno 23. 1. 2020.
- ^ „Oživljavanje "Književnosti"”. www.b92.net. Pristupljeno 23. 1. 2020.
- ^ „Biseri iz pera klasika Zahvaljujući „Novostima“ i Ministarstvu kulture svetlost dana ugledaće dvobroj „Književnosti“”. www.novosti.rs. Večernje novosti. 6. 8. 2010. Pristupljeno 23. 1. 2020.