Spužići
| Spužići | ||||||||||||
|
Spužići vode poreklo od mačvanskog kneza i vojvode Ostoje Spuža (o. 1770-1814), poreklom iz Spuža, član šabačkog magistata. Potomci kneza Ostoje Spuža su akademik prof. dr Vladimir Spužić (1893-1982), lekar, akademik prof. dr Ivan Spužić (1928-2003), lekar, unuk je Vladimir Jovanović (1833-1922), ministar finansija, potpredsednik Državnog saveta, doživotni senator, jedan od vođa i ideolog Liberalne stranke, predsednik Srpskog učenog društva, počasni član Srpske kraljevske akademije, praunuci akademik prof. dr Slobodan Jovanović (1869-1858), predsednik i potpredsednik vlade, predsednik Srpske kraljevske akademije, rektor Univerziteta i Vladimir J. Jovanović (- 1899), književnik i pesnik, zetovi Marinko Radovanović, ministar pravde, Pantelija Panta S. Srećković (1834-1903), istoričar, pirotski okružni načelnik, Mihailo Aćimović, šabački okružni načelnik, Kosta Pavlović, niški okružni načelnik, potomci Kosta St. Pavlović, šef kabineta predsednika jugoslovenskih izbegličke vlada u Londonu, prof. dr Stevan K. Pavlović, istoričar Balkana, prof. univerziteta u Engleskoj.
Vojvoda Ostoja Spuž - Spužić (o. 1770—1814)[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Ostoja Spuž
Mačvanski knez i vojvoda Ostoja Spuž, koji je umro je uoči Drugog srpskog ustanka.
Ostoja i Vasilija Spužić imali su dva sina Jovana i Đorđa i dve kćerke Milicu i Anđeliju[1].
Đorđe Spužić[uredi | uredi izvor]
Đorđe Spužić, sin vojvode Ostoje Spužića.
Jovan Ostojić-Spužić[uredi | uredi izvor]
Jovan Spužić, šef šabačke carine (đumurkdžija), sin vojvode Ostoje Spužića, bio je oženjen Marijom iz Sremske Mitrovice. Imao je dva sina Vladimira i Konstantina - Kostu i četiri kćerke Jelenu Jelku, Katarinu, Dragu i Acu.
Vladimir J. Spužić, sreski načelnik[uredi | uredi izvor]
Vladimir J. Spužić, sin Jovana Spužića, unuk Ostoje Spuža, bio je sreski načelnik. Imao je sinove Marka i Jovana i kćerku Kosaru.
art. kapetan Jovan V. Spužić[uredi | uredi izvor]
Major Marko V. Spužić[uredi | uredi izvor]
Sin majora Marka V. Spužića i njegove supruge, kćerke pukovnika, komandanta smederevske tvrđave, su vazduhoplovni pukovnik Vojislav M. Spužić i prof. dr Vladimir Spužić.
vazduhoplovni pukovnik Vojislav M. Spužić[uredi | uredi izvor]
Akademik Vladimir M. Spužić (1893—1982)[uredi | uredi izvor]
Prof. dr Vladimir Spužić, od oca Marka, rođen jeu Užičkoj Požegi 12. februara 1893. godine, gde mu je otac kao oficir bio na službi u bataljonu kod Stepe Stepanovića. Školovao se u Zaječaru, Negotinu, Vranju, Nišu i Beogradu. Kao lekar, jedan od najznačajnih srpskih alergologa, bio je redovni član SANU od 1961, profesor univerziteta, redovni profesor Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Umro u Beogradu 1982. godine.
Akademik Ivan Spužić (1928—2003)[uredi | uredi izvor]
Akademik dr Ivan Spužić, lekar (1928-2003), član SANU, profesor univerziteta, Medicinski fakultet u Beogradu, redovni od 1980, upravnik Odeljenja za eksperimentalnu i kliničku patologiju Instituta za medicinska istraživanja od 1972, redovni od 27.10.1994.
Konstantin Kosta J. Spužić[uredi | uredi izvor]
Konstantin Kosta J. Spužić, trgovac, poslanik u Narodnoj skupštini (u vreme kneza Milana). Prema popisu stanovnika krajem 1862. imao je 25 godina, bio trgovac u Šapcu i živeo u porodičnoj zajednici sa suprugom Anom od 21 godine, sestrom Draginjom, udovicom od 27 godina, i sestrićem Radovanom od 3 godine.[2]
Radovanovići[uredi | uredi izvor]
Jelena Jelka, kćerka Jovana Spužića bila je udata za Marinka Radovanovića, ministra pravde (za druge vlade kneza Miloša), kasnije član velikog suda. Imali su sinove Mihaila, Milana i Aleksu i kćerku Anku.
Milan Radovanović[uredi | uredi izvor]
Milan Radovanović, sin Marinka Radovanovića i Jelke Spužić, bio je književnik, preveo je Darvinovo Poreklo vrsta na srpski jezik.
Aleksa Radovanović[uredi | uredi izvor]
Aleksa Radovanović preveo je Hekelovo delo O evoluciji.
Mihailo Radovanović[uredi | uredi izvor]
Srećkovići[uredi | uredi izvor]
Anka Radovanović, kćerka Marinka Radovanovića, ministra bila je udata za Panteliju Pantu S. Srećkovića (1834-1903), istoričara. Panta Srećković, rođen u Krčmarima bio je sin Slavka (rođenog 1788) i majke Marije-Bebe (1793—1878), ćerke Proke Ivanovića iz Zabojnice koji je učestvovao u Prvom i Drugom srpskom ustanku, kao i u Đakovoj buni, na Miloševoj strani. Deda po ocu, Srećko Stefanović, bio je učesnik Kočine krajine 1788-91. i u toku Prvog srpskog ustanka bio je bimbaša u Lepenici. I danas postoje Srećkovi potomci u rodnom selu i takođe se prezivaju Srećković. Slave Sv. Nikolu.
Aćimovići[uredi | uredi izvor]
Katarina, kćerka Jovana Spužića, unuka Ostoje Spuža, bila je udata za Mihaila Miću Aćimovića, orkužnog načelnika u Šapcu (za druge vlade kneza Mihaila). Imali su kćerku Anku.
Pavlovići[uredi | uredi izvor]
Anka Aćimović, kćerka Mihaila Aćimovića, okružnog načelnika i Katarine Spužić bila je udata za Konstantina Kostu Pavlovića okružnog načelnika u Nišu. Kosta Pavlović (1842-1904) rođen je u Kragujevcu 14. juna (po starom) 1842. kao sin je trgovca Stevana i Savke Đorđevićeve, potomak trgovca Pavla Ćirovića, po kome se Pavlovići prezivaju, jednog od tri sina najstarijeg pretka zapamćenog kao Ćiro iz Sjenice sa Pešterske visoravni [3] .
Kosta i Katarina Pavlović imali su sina Stevana Pavlovića, diplomatu. Dom porodice Pavlović je podignut 1882. u Beogradu.
Stevan K. Pavlović[uredi | uredi izvor]
Stevan K. Pavlović, diplomata, pomoćnik ministra inostranih poslova, nosioca zvezde Legije časti. Stevan K. Pavlović je sa Ljubicom Tešić imao sinove Kostu i Dobroslava i kćerku Leposavu - Belu.
Kosta St. Pavlović[uredi | uredi izvor]
Kosta St. Pavlović (1905-1988), šef kabineta predsednika vlade generala Dušana Simovića i Slobodana Jovanovića, predsednika jugoslovenske izbegličke vlade u Londonu i njegovog srodnika.
Dr Stevan K. Pavlović[uredi | uredi izvor]
Dr Stevan K. Pavlović, sin Koste St. Pavlovića, istoričar Balkana, prof. univerziteta u Sauthemptonu.
Dr Dobroslav St. Pavlović[uredi | uredi izvor]
Prof. dr arh. Dobroslav- Bojko St. Pavlović, konzervator, jedan od osnivača Društva konzervatora u zemlji, ICOMOS-a – Međunarodnog saveta za spomenike i spomeničke celine u okviru UNESCO-a u Parizu i Međunarodnog instituta za narodno graditeljstvo na Balkanu u Veriji, nosilac ordena Sv. Save I reda, violinista i član hora „Obilić“.
Leposava Bela St. Pavlović[uredi | uredi izvor]
Leposava-Bela Pavlović (1906-2004), kćerka Stevana Pavlovića, akademski slikar, viši stručni saradnik i lektor na Beogradskom univerzitetu i SANU, profesor francuskog jezika, prevodilac sa rumunskog, dobrotvor, obnovitelj i doživotni počasni predsednik „Lade“[3]. Bila je nosilac autorskih prava Slobodana Jovanovića.[4]
Milica Spužić[uredi | uredi izvor]
Milica Spužić, kćerka vojvode Ostoje Spuža.
Jovanovići[uredi | uredi izvor]
Anđelija Spužić, kćerka vojvode Ostoje Spuža bila je udata za Iliju Jovanovića (1801), sina Petra Jovanovića iz Rume. Imali su sinove Miloša, Kostu i Vladimira i kćerke Danojlu, Katarinu, Božicu, Jelenu i Draginju.
Ilija Jovanović je da dvojcom šabačkih trgovaca ortački ušao u posao preuzimanja koncesije za fabrikaciju potaši u planini Cer, koju je imao Stevan Radičević, popečitelj. Zbog političkih događaja 1842. kada je Stevan Radičević napustio Srbiju, propao je posao u koji je Ilija Jovanović bio uložio sav kapital [5].
Spasenija kćerka Petra Jovanovića, sestra Ilije Jovanovića bila je udata u Rumi za Iliju Matića. Matići su se iz Rume preselili u Šabac, gde su živeli Jovanovići. Matići su poreklom iz Raške, prvo su se doselili u Mačvu u Crnu Baru, zbog čega su ih u Rumi zvali i Crnobarić, da bi kasnije prešli u Srem u Rumu. Otac je izgleda učestvovao u ratovima protiv Napoleona u sastavu austrijske vojske. Ilija i Spasenija Matić imali su sinove Dimitrija, Mateju, Đorđa i Stevana Matića. Mateje Matića, kćerka je majka kompozitora Miloja Milojevića (1884-1946), Stevan Matić se istakao u borbama protiv Mađara, kad je zarobio jedan top i bio unapređen u kapetana, 1848. pod komandom Stevan Knićanin, ali je tom prilikom ranjen i kasnije je od posedica ranjavanja umro u Beogradu [6]. Brat od tetke Vladimira Jovanovića Dimitrije Matić, dr filozofije, ministar pravde i prosvete i profesor Velike škole, filozof hegelovske orijentacije imao je jednog sina i dve kćerke. Sin Dimitrija Matića bio je sanitetski pukovnik dr Stevan Matić, čiji je unuk poginuo na Sremskom frontu. Dimitrije Matić imao je kćerke Jelenu Čolak-Antić, udatu za potpukovnik Iliju Čolak-Antića, sina Koste Čolak-Antića, unuka kruševačkog vojvode Čolak Ante, starovlaškog kneza Maksima Raškovića i kapetana Jovana Mitrovića Demira (njihovi sinovi su dr Boško Čolak-Antić maršal kraljevog dvora, poslanik u Rimu i div. general Vojin I. Čolak-Antić (1877-1945)), i kćerku Persidu udatu za generala Dimitrija Đurića (1838-1893) (sa kojim je imala Milana Đurića, oficira, Stanislavu udatu za san. pukovnika dr Romana Sondermajera, Dragicu, Spaseniju Ristić (autorku Patinog kuvara, udatu za kapetana Đorđa Ristića, Velizara i Ljubicu udatu za pukovnika Mihaila Naumovića).
Vladimir I. Jovanović (1833—1922)[uredi | uredi izvor]
Vladimir Jovanović se 1868. venčao sa osamnaestogodišnjom Jelenom Marinković, kojoj je stric bio prof. dr Vuk Marinković lekar, prof. Liceja u Beogradu čija kćerka Hristina je bila udata za Nikolu Hadži-Tomu, sina Hadži-Tome. Jelene Marinković, otac Maksim Marinković bio je novosadski trgovac, a deda sveštenik Kosta Marinković. Majka Jelene Marinković bila je Aleksandra, kćerka novosadskog trgovca Teodora Petrovića i majke poreklom iz Hercegovine. Maksim i Aleksandra Marinković imali su Kostu, Jovana, Aleksandra, Đuru i Jelenu, ženu Vladimirovu, a majku Slobodana Jovanovića. Venčani kum bio je Vladimiru Jovanoviću Svetozar Miletić [7].
Slobodan V. Jovanović (1869—1958)[uredi | uredi izvor]
Ristići[uredi | uredi izvor]
Pravda Jovanović, kćerka Vladimira Jovanovića bila je udata Ristić. Imala je jednog sina.
Miloš I. Jovanović[uredi | uredi izvor]
Miloš Jovanović, sin Ilije Jovanovića, umro je mlad u 26 godini života.
Konstantin Kosta I. Jovanović[uredi | uredi izvor]
Konstantin Kosta I. Jovanović (1838-1923)[8], sin Ilije Jovanovića i Anđelije Spužić, trgovac i knjižar, bio je oženjen Dragom iz Beograda. Imali su dva sina Milorada i Bogoljuba i kćerku Bosiljku.
Milorad K. Jovanović[uredi | uredi izvor]
Milorad K. Jovanović, pravnik, inspektor MUP-a.
Bogoljub K. Jovanović[uredi | uredi izvor]
Bogoljub K. Jovanović, završio je trgovačku akademiju u Gracu. Umro mlad u dvadesetoj godini.
Gmizovići[uredi | uredi izvor]
Bosiljka Jovanović, kćerka Koste Jovanovića, bila je udata za Milana Gmizovića, trgovca. Imaju sina Branislava.
Markovići-Jovanovići[uredi | uredi izvor]
Božica Jovanović, kćerka Ilije Jovanovića i Anđelije Spužić, bila je udata za Jovana Markovića, abadžiju u Šapcu. Imali su sina Vladimira.
Vladimir J. Jovanović (1859—1899)[uredi | uredi izvor]
Vladimir J. Jovanović književnik i pesnik, sin Jovana Markovića i Božice Jovanović, kćerke Anđelije Spužić, sestrić istoimenog Vladimira Jovanovića. Završio je istorijsko-filološki odsek Velike škole. Osnovnu školu i nižu gimnaziju završio je u Šapcu, a dalje nastavio školovanje u Beogradu, gde je stanovao kod ujaka Vladimira Jovanovića i podučavao njegovu decu, svoju braću od ujaka Slobodana Jovanovića i Pravdu Jovanović. U vreme kada je njegov ujak bio ministar finansija počeo je da radi u Ministarstvu finansija 1876. Upisao se na Veliku školu 1878. gde je studirao filozofiju i istoriju. Od 1880. do 1882. radio je u Ministarstvu prosvete i Državnoj štampariji, istovremeno je i pomoćnik urednika službenih Srpskih n ovina. Studije je završio 1882. Bio je gimnazijski profesor u valjevskoj gimnaziji, šabačkoj gimnaziji i Prvoj beogradskoj gimnaziji. Prevremeno je penzionisan zbog bolesti. Umro je u Šapcu 1899. Odlikovan je ordenom Svetog Save 5. reda. Jovan Skerlić napisao je esej o njemu Vlada Jovanović.
Objavio je više zbirki poezije Iz udovskog života, Crtice iz samačkog života, Iz detinjstvo, Ašikov grob, Realista, Amazonke, Pogašene zvezde, Iz bračnog života.
Gligorijevići[uredi | uredi izvor]
Jelena Jovanović, kćerka Ilije Jovanovića i Anđelije Spužić bila je udata za Vlajka Gligorijevića, terziju u Šapcu. Imali su sina Dušana i kćerke Mariju i Leposavu.
Kapetan 1. kl. Dušan V. Gligorijević[uredi | uredi izvor]
Kapetan 1. kl. Dušan Gligorijević, unuk Anđelije Spužić, bio je oženjen Slavkom Vilotijević, kćerkom trgovca Vilotijevića iz Valjeva. Vilotijevići su bili u srodstvu sa Nenadovićima.
Imali su dva sina.
Kapetan 1. kl. Dušan V. Gligorijević je umro mlad.
Protići[uredi | uredi izvor]
Leposava Gligorijević bila je udata za Jevrema Protića činovnika MUP-a, sina valjevskog prote Živojina Mirkovića. Imali su četiri sina.
- Poručnik Živojin Protić. Umro mlad posle ratova u Kikindi.
- Vladimir Protić, bogoslov
- Andrija Protić, lekar
- Stevan Protić
- Vladislav Protić
Mitrovići[uredi | uredi izvor]
Draginja Jovanović, kćerka Ilije Jovanovića i Anđelije Spužić bila je udata za pešadijskog kapetana Stevana Mitrovića.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Spisak najistaknutijih srpskih porodica u Kneževini i Kraljevini Srbiji
- Spisak znamenitih ličnosti iz Prvog srpskog ustanka
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ O Ostoji Spužu i njegovoj porodici vid. u Vladimir Jovanović, Uspomene, BIGZ, Beograd (1988). str. 20- 21.
- ^ Dr Branko Peruničić: „Popis žitelja i njihove imovine u Šapcu 1862. godine“. str. 322, „Godišnjak istorijskog arhiva“, broj 5, Šabac 1967. godine
- ^ a b Vid. Dom porodice Pavlović http://www.domporodicepavlovic.org.rs/pages/program.htm Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. oktobar 2010) - 17k -
- ^ Simo C. Ćirković: Ko je ko u Nedićevoj Srbiji 1941-1944, izd. Prosveta, Beograd 2009, odrednica „Pavlović, Leposava-Bela St.“ pp. 388.
- ^ Vladimir Jovanović, Uspomene, Beograd (1988). str. 19.
- ^ Milan Jovanović Stojimirović, Siluete starog Beograda, Beograd (2008). str. 658. Vladimir Jovanović, Uspomene, Beograd 1988
- ^ Vid. Vladimir Jovanović, Uspomene, Beograd (1988). str. 268–270.
- ^ Srpski biografski rečnik, tom 4, Matica srpska, Novi Sad, 2009. godine, odrednica „Jovanović, Kosta“. str. 538–539.