Ljubičevski most

Ljubičevski most
Mesto	Požarevac Braničevski upravni okrug Srbija
Funkcija	drumsko železnički most
Karakteristike
Materijal	čelik
Dužina	60
Istorija
Izvođač	„Fanta i Ireni” Prag
Izgradnja	1892 1915(rekonstrukcija) 1923(obnova) 1984(elektrifikacija)

Ljubičevski most je drumsko-železnički most preko Velike Morave između Osipaonice, na teritoriji grada Smedereva u Podunavskom upravnom okrugu i Ljubičeva, na teritoriji grada Požarevca u Braničevskom upravnom okrugu.

Prvi (drumski) most

Prvi most je bio drumski, iz 1892. godine, kada ga je Okrug Požarevački sagradio. Zbog potreba povezivanja Požarevačkog Okruga i Istočne Srbije sa železničkom prugom Velika Plana — Smederevo, dotadašnji most koji je građen kao drumski, morao se prepraviti i to samo gornji deo, dok su stubovi pravljeni tako da su mogli služiti i za železnicu.

Prilikom probnog opterećenja čelični drumski most je popustio. Posle havarije izvršena je popravka ojačanjem čelične konstrukcije, a most je u narednom vremenu poslužio svrsi, prvenstveno za prevoz robe do železničke stanice u Osipaonici, gde se požarevačka roba tovarila u vagone.

Rekonstrukcija mosta

Juna 1911. godine je započeta izgradnja železničke pruge Mala Krsna — Požarevac, a najznačajniji objekat na njoj je bio most preko Morave. Cela pruga je projektovana na nasipu, a pored ovog mosta na trasi je predviđena izgradnja nekoliko manjih mostova s namenom da propuštaju razlivene vode prilikom poplava. Zbog izlivanja reke ceo nasip je ojačan betonom sa obe strane.

Prilikom gradnje pruge bilo je potrebno drumski gvozdeni most zameniti novim drumsko–železničkim. Stari gvozdeni most je demontiran i počeo iznova da se gradi. Posao je radila firma „Fanta i Ireni” iz Praga. Most je dobio sasvim novi izgled. Njegovi glavni nosači sada su bili u obliku momentne linije, a taj oblik je ostao da danas. Most je bio dugačak 60 metara, a širok 3 metra. Imao je i pešačku stazu.

Prvi svetski rat

Gradnju mosta je prekinuo rat 1912. godine, pa su radovi nastavljeni periodično 1913. i 1914. godine. Zbog izbijanja Prvog svetskog rata pruga je puštena u svojevrsni „ratni saobraćaj“ 15. februara 1915. godine, ali je tokom ratnih operacija znatno oštećen.

Početkom oktobra 1915. godine za vreme Mekenzijeve ofanzive prilikom povlačenja Srpska vojska koja se povlačila pred nadmoćnim neprijateljem ruši Ljubičevski most. Pored mosta srušeni su svi propusti, mostovi i druga stanična postrojenja na ovoj pruzi. Naredbu za rušenje mosta izdala je komanda Drinske divizije, a most je minirao rezervni poručnik Bora Marinković, inž. iz Beograda. U toku okupacije 1916. godine Nemačka vojska je popravila most za svoje potrebe, ali u tom ratu mostu nije bilo suđeno da preko njega idu vozovi. Oktobra 1918. godine prilikom povlačenja Nemci miniraju i ruše most.

Međuratni period

Po oslobođenju započinje još jedno podizanje Ljubičevskog mosta iz Morave, ali po njemu saobraćaj se obavlja sasvim polako. Oštećena pruga je popravljena i predata u saobraćaj tek decembra 1920. godine, ali Ljubičevski most i dalje ostaje „usko grlo” na pruzi. Most je 1923. godine bio sposoban za normalni saobraćaj. U jesen te godine mostom je prošao prvi voz novoizgrađene pruge (Beograd)–Topčider – Mala Krsna – (Požarevac), a time je uspostavljena direktn železničk veza sa Beogradom.

Drugi svetski rat

Ljubičevski most nije stradao u kratkotrajnom Aprilskom ratu 1941. godine. Ostao je pošteđen ponovnog rušenja. Nemačkim preuzimanjem mosta izgrađena su dva velika jaka bunkera sa obe strane koji stoje i danas. U jesen 1944. godine okupatorska vojska se povlačila iz istočne Srbije uglavnom preko Ljubičevskog mosta. Kako bi usporili Sovjetske trupe u njihovom nastupu prema Beogradu 14. oktobra 1944. godine, Nemačka komanda daje naređenje za miniranje mosta i on po treći put pada u Moravu.

Posleratni period

Ljubičevski most nije mogao biti tako brzo opravljen u ona oskudna vremena. Kao privremeno rešenje izgrađen je pontonski most nekih 60 metara nizvodno, a železnički saobraćaj se obavljao sa dva voza, jednim do mosta, a drugim od njega. Putnici su presedali, prelazeći Moravu pešice pontonskim mostom.

Modernizacija

Most je građen i u naredne tri godine potpuno obnovljen za drumski i železnički saobraćaj. Prilikom ispitivanja mosta 1981. godine utvrđeno je da on može izdržati modernizaciju koloseka. U to vreme je remontovana pruga, menjan je tip šine, povećano osovinsko opterećenje koloseka, a neki od malih mostova su posle regulisanja korita reke ostali bez namene pa su zamenjeni betonskim propustima. Preko mosta je 1984. godine prošla elektrifikacija, a sa njom i prve električne lokomotive i vozovi. Prvi elektro –motorni voz prešao je preko mosta probno 13. oktobra 1984. godine.

Galerija

• 
• 
• 
• 
• 

Spoljašnje veze

• „Ljubičevski Most”. Mapio. Pristupljeno 11. 2. 2022.