Boževac (Malo Crniće)
Boževac | |
|---|---|
 Spomenik NOB-a | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Braničevski |
| Opština | Malo Crniće |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  1390 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 32′ 10″ S; 21° 23′ 20″ I / 44.536166° S; 21.389° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 195 m |
.svg)  Boževac Boževac na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 12313 |
| Pozivni broj | 012 |
| Registarska oznaka | PO |
Boževac je naselje u Srbiji u opštini Malo Crniće u Braničevskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 1390 stanovnika.
Istorija[uredi | uredi izvor]
_052.jpg)
Boževac je selo nedaleko od Požarevca i reke Mlave. To ratarsko naselje na rubu Stiške ravnice jedan je od značajnijih trgovačkih i zanatskih centara i raskršća ovog kraja početkom 20. veka. Prvi podaci o Boževcu datiraju iz 16. veka tačnije iz jednog Turskog teftera iz 1542. godine, koji je izdala Mađarska akademija nauka i tada broji 9 domova. 1718. godine Austrija okupira ove krajeve i vrši popis naselja i stanovništva koji otkriva nenaseljenost ovog područja. U tom popisu Boževac broji 11 domova. Tokom 19. veka počinje intenzivnije naseljavanje mesta. Popis iz 1820. godine registruje 113 domova a 1844. nešto više, 185 domaćinstava sa 1305 stanovnika. U to vreme Kučevo broji 124 kuće a Petrovac 152. Poimenični popis 13. jula 1863. registrovaće 261 domaćinstvo. A u tom periodu se beleže i prvi doseljenici Novog Boževca koji će biti i rodonačelnici postojećih rejona u selu. To su bili Ćosa, Tuleja, Panteleja, Golub, Avram i Mata. Krajem 19. veka je sve više trgovačkih radnji, zanatlija, kafana te je nastala potreba da se uradi urbanistički plan centra radi planskog formiranja čaršije, pijace, izgradnje crkve, škole, ambulante i apoteke.
Odlukom Vlade Kraljevine Srbije 1896. godine Boževac je proglašen za varošicu sa pravom na organizovanjaj pijace i velikog seoskog vašara. 1901. godine se usvaja urbanistički plan sela. Trogodišnja škola počinje sa radom 1842. godine a prvi svešteni hram datira sa početka 18. veka i u funkciji je sve do kraja istog, a 1896. je završena i osveštana sadašnja crkva Sv. Apostola Tome.Kamen temeljac za postojeću školu položen je 30.jula 1928.godine a najviše su angažovani oko izgradnje ove škole ing Petar Rakić, šef Građevinskog odseka Oblasti požarevačke i građevinski inženjer Dušan Miljković. Tog dana bila je velika svečanost u selu. Postojeća zgrada škole je otvorena 1928. a 1964/65 su joj dorađena bočna krila i dobija sadašnji izgled.
Pre rata 1912. godine selo ima preko 4.000 stanovnika, četvorogodišnju školu, poštu, telegraf i lekara. Između dva rata Boževac se razvija proizvodno i trgovinski tako da je proizvodnja i trgovina stokom bila u punoj ekspanziji. Zemljoradnička zadruga je osnovana 1924. a Fudbalski klub 1926. godine. Posle rata sve do 1956. godine Boževac je opštinsko mesto kada odlukom Vlade Srbije opština prelazi u Malo Crniće. Asfaltni put Boževac-Divan je rađen 1975. godine. Dom kulture je završen osamdesetih godina iako u njemu već 50 godina deluje kulturno umetničko društvo „Branko Radičević“. U poslednjih 20 godina su urađene velike razvojne akcije od opšteg značaja stanovništva i to komasacija zemljišta, telefonizacija u sopstvenoj režiji građana i izgradnja puteva. Boževac i dalje izgrađuje infrastrukturu za savremen i normalan život meštana.
Demografija[uredi | uredi izvor]
U naselju Boževac živi 1479 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 44,6 godina (41,9 kod muškaraca i 47,2 kod žena). U naselju ima 510 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,51.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 7 | 14 | ||
| 80+ | 23 | 44 | ||
| 75—79 | 48 | 71 | ||
| 70—74 | 71 | 109 | ||
| 65—69 | 50 | 56 | ||
| 60—64 | 36 | 52 | ||
| 55—59 | 53 | 46 | ||
| 50—54 | 56 | 69 | ||
| 45—49 | 68 | 52 | ||
| 40—44 | 44 | 43 | ||
| 35—39 | 50 | 42 | ||
| 30—34 | 62 | 54 | ||
| 25—29 | 65 | 55 | ||
| 20—24 | 50 | 53 | ||
| 15—19 | 60 | 38 | ||
| 10—14 | 49 | 48 | ||
| 5—9 | 45 | 37 | ||
| 0—4 | 39 | 29 | ||
| Prosek : | 41,9 | 47,2 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 743 | 160 | 489 | 68 | 22 | 4 |
| Ženski | 798 | 77 | 503 | 177 | 37 | 4 |
| UKUPNO | 1.541 | 237 | 992 | 245 | 59 | 8 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 449 | 371 | 0 | 0 | 8 |
| Ženski | 362 | 308 | 0 | 0 | 1 |
| UKUPNO | 811 | 679 | 0 | 0 | 9 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 1 | 6 | 15 | 4 | 9 |
| Ženski | 0 | 0 | 22 | 1 | 1 |
| UKUPNO | 1 | 6 | 37 | 5 | 10 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 6 | 5 | 7 | 5 |
| Ženski | 0 | 2 | 3 | 10 | 9 |
| UKUPNO | 0 | 8 | 8 | 17 | 14 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 3 | 0 | 0 | 9 | |
| Ženski | 1 | 0 | 0 | 4 | |
| UKUPNO | 4 | 0 | 0 | 13 | |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
