Vasa D. Popović
| Vasa Popović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Vasilije D. Popović |
| Datum rođenja | 11. jul 1890. |
| Mesto rođenja | Ražanj, Srbija |
| Datum smrti | 1972. (81/82 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
| Umetnički rad | |
| Polje | Fotografija |
Vasa D. Popović (11. jul 1890 – 1972) bio je srpski ratni fotograf iz Prvog svetskog rata i inženjer. Kao inženjer radio, pored ostalog, na kaptaži lekovitih izvora u Vrnjačkoj banji, kao i na izgradnji puteva i mostova.
Detinjstvo, mladost i obrazovanje[uredi | uredi izvor]
Vasa Popović rođen je u Ražnju 11. jula 1890. godine od oca Dragutina, Draže i majke Julijane rođene Milojković. Otac mu je bio poznati nacionalni i prosvetni radnik rođen 1863. godine u porodici sveštenika Vasilija Popovića u Ćićevcu. Završio je bogosloviju, jer se sveštenički poziv u porodici Popović prenosio generacijama sa oca na sina, ali je radio kao učitelj u Ražnju, Ćićevcu i Lučini od 1901, do penzije 1924, gde je umro 1942. godine.
Vasilije je osnovnu školu učio u Lučini, a gimnaziju u Kruševcu i Nišu. Aktivno je učestvovao u radu đačkog pozorišta „Obilić“ u Kruševcu 1905-1906. godine koje su činili glumci Vasa Protić, Milovan Petković, Ljubivoje Blagojević, Radosav Jovanović, Velja Milosavljević, Stojan Stojanović, Pavle Šajković, Miodrag Jovanović, Vasa Popović, Miodrag Tričković i reditelj Miodrag Vlatković. Maturirao je školske 1908-1909. godine.
Studirao je građevinu na Visokoj tehničkoj školi u Minhenu kao stipendista srpske vlade. Već tada je zaokupljen fotografijom. Okuplja oko sebe i druži se sa srpskim studentima u Minhenu, i ta okupljanja beleži objektivom fotoaparata. Uspešno završava studije i prvi deo diplomskog ispita. Polaganje drugog dela bilo je zakazano za 3. avgust 1914. godine, ali je on zbog ratnog stanja, pet dana ranije morao da se vrati u Srbiju, preko Rusije.
Prvi svetski rat[uredi | uredi izvor]
Posle 16 dana putovanja stiže u roditeljski dom u Kruševac, odakle odlazi u Skoplje i priključuje se legendarnoj skopskoj đačkoj četi, poznatoj kao „Bataljon 1300 kaplara“. Posle dvomesečne obuke sa svojom četom odlazi na front Suvobora i već tu, sa činom narednika-vodnika prima vod u Sedmom pešadijskom puku Drugog bataljona.
Na frontu je do kraja rata radeći i kao ratni fotograf. Odlikovan je zlatnim i srebrnim ordenom Obilića za hrabrost, Spomenicom kralja Petra za učešće u ratu i Albanskom spomenicom. Do kraja rata dobio je čin potporučnika, a posle rata dobio je čin potpukovnika u rezervi. U Vojnom muzeju nalazi se album „Sedmi pešadijski puk kralja Petra I iz rata 1916-1918. godine“, koga čini veliki broj portreta i grupnih fotografija.
Vreme između dva Svetska rata[uredi | uredi izvor]
Krajem 1918. Vrhovna komanda ga upućuje u Italiju na dovršetak studija. Diplomirao je 1919. na Politehničkom fakultetu u Torinu. Po završetku osnovnih studija vraća se u Srbiju i radi kao šef Građevinske sekcije Kruševačkog okruga. U istom gradu je i doktorirao tehničke nauke 1930. godine.
Od 1922. do 1926. godine radio je u Upravi Vrnjačke banje kao banjski inženjer i zajedno sa inženjerom Vladom Mitrovićem učestvovao je na kaptaži vrnjačkih mineralnih izvora i zaslužan je što su sakupljeni i sačuvani rimski novčići nađeni prilikom kaptaže tople mineralne vode 1924. godine.
Ubrzo Ministarstvo socijalne politike upućuje Vasu Popovića u Sarajevo na mesto šefa Inspekcije rada, a potom ga vraća u Kruševac. Od 1928. do 1938. je šef Tehničkog odeljenja u Kruševcu. Usput prati šta se događa sa vrnjačkim izvorima pri kaptaži 1932. do 1937. na „Toploj vodi“ i na „Snežniku“. Od 1938. do 1940. je šef Tehničkog odeljenja u Beogradu, a potom u Novom Sadu, gde je imenovan za načelnika Tehničkog odeljenja Banske uprave Dunavske banovine.
Posleratni period[uredi | uredi izvor]
Kraj Drugog svetskog rata zatekao ga je na mestu načelnika Opšteg odeljenja Ministarstva građevina. Posle rata raspoređen je u ministarstvo Bosne i Hercegovine, gde je radio na obnovi i uređenju naselja i isušivanju ponora u Livanjskom, Glamočkom i Duvanjskom srezu. Projektovao je više mostova u Bosni i Hercegovini, a obnovio je most u Višegradu, čuvenu „na Drini ćupriju“ koju su Nemci za vreme rata oštetili rušeći četiri središnja stuba. U Bosni i Hercegovini je projektovao i puteve: Pale-Jahorina, i Carina-Crepoljsko.
Za mirnodopski rad odlikovan je Jugoslovenskom krunom 4. stepena, Jugoslovenskom krunom 5. stepena i ordenom Sveti Sava. Bio je i visoki funkcioner Sokolske organizacije. Učestvovao je na 9. sletu sokolara u Pragu. Umro je 1972. godine u Beogradu.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Borović-Dimić, J., Dimić, B. (2009): Vasa Popović, ratni fotograf i inženjer vrnjački
