Gradište (Hrvatska)

Gradište
Gradište;
	Gradište, rimokatolička crkva "Sv. Franjo Asiški"
Administrativni podaci
Država	Hrvatska
Županija	Vukovarsko-sremska
Opština	Gradište (Hrvatska)
Stanovništvo
— 2011.	2.773
Geografske karakteristike
Koordinate	45° 08′ 58″ S; 18° 42′ 24″ I / 45.149477084266195° S; 18.706734425198075° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	83 m
	Gradište Gradište na karti Hrvatske
	Gradište Gradište na karti Vukovarsko-srijemske županije
Ostali podaci
Poštanski broj	32273 Gradište
Pozivni broj	+385 32
Veb-sajt	www.gradiste.hr

Gradište je naselje i sedište istoimene opštine u Republici Hrvatskoj. Nalazi se u Vukovarsko-sremskoj županiji. Često se ovo naselje naziva i Gradište kod Županje.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Prema svom geografskom položaju i dnevnomigracijskim obeležjima opština Gradište pripada županjskoj Posavini.

Gradište je smešteno na samom istočnom rubu Hrvatske, 5 km severno od Županje i oko 250 km istočno od Zagreba.

Gradište, opština u istočnoj Slavoniji, prostire se danas na 5 756 ha od čega je 3 652 ha oranica, 81 ha voćnjaka, 1 ha vinograda, 57 ha livada, 48 ha pašnjaka, 1 314 ha šuma te 543 ha neplodnog tla. Po svojoj ukupnoj površini Gradište je, kada se uzmu u obzir naselja bivše opštine Županja, prostorno manje od Bošnjaka, Babine Grede, Drenovaca, Vrbanje, Soljana, a veće od Cerne, Županje, Strošinaca, Posavskih Podgajaca, Štitara, Gunje, Đurića, Rajevog Sela i Šiškovaca.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Na popisu stanovništva 2011. godine, opština, odnosno naseljeno mesto Gradište je imalo 2.773 stanovnika.^[1]

Po popisu stanovništva iz 2001. godine, opština Gradište imala je 3.382 stanovnika, raspoređenih u jednom naselju — Gradištu.

Popis iz 1991. godine nalazi u selu 3.297 žitelja. Po neslužbenim podacima iz 2001. godine u Gradištu živi 3.514 žitelja. Zanimljivo je primietiti da je u Vukovarsko-srijemskoj županiji jedino Gradište mesto u kojem ima više muškaraca od žena (50,9 — 49,1%). Najbrojnije su osobe između 20 i 24 godine (8,2%), a najmanje je osoba između 70 i 74 godine (2,7%).

Na decu do 14 godina otpada 20,6% stanovnika, a onih do 34 godine ima 51,1%. Ako se ove brojke uporede s prosekom u Hrvatskoj ili pak s opštinama u Vukovarsko-srijemskoj županiji dobija se podatak da u Gradištu živi mlađe stanovništvo. Naime, u Hrvatskoj je najviše osoba između 35 i 39 godina, a u opštinama u županiji najviše osoba ima između 25 i 29 godina starosti.

Popis 1991.[uredi | uredi izvor]

Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Gradište je imalo 3.297 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:

Popis 1991.‍

Hrvati	3.101	94,05%
Srbi	16	0,48%
Nemci	6	0,18%
Jugosloveni	5	0,15%
Mađari	4	0,12%
Slovenci	3	0,09%
Albanci	2	0,06%
Muslimani	2	0,06%
Makedonci	1	0,03%
neopredeljeni	18	0,54%
region. opr.	3	0,09%
nepoznato	136	4,12%
ukupno: 3.297

Znamenite ličnosti[uredi | uredi izvor]

Andrija Šumanovac, katolički sveštenik i bogoslov
Mato Topalović, katolički sveštenik, član ilirskog pokreta i protivnih hrvatizacije Slavonaca
Šima Jovanovac, muzičar

Galerija[uredi | uredi izvor]

Katolička crkva Franje Asiškog
Spomen ploča nad glavnim vratima katoličke crkve. Spomen na kralja Tomislava, s ciljem hrvatizacije katoličkog stanovništva.
Misa, 21. januara 2024.
Statua Antuna Padovanskog
Nekoliko starijih kuća u centru Gradišta, kod crkve
Ulaz na groblje
Proustaški natpis kod grobljanske crkve. Iako se govori o današnjoj Hrvatskoj, spominje se naziv nezavisna država Hrvatska.
Crkva-kapela na groblju
Jedan od starijih grobova. U doba Marije Terezije su se prepravljala prezimena, sa nastavkom ić u ac. Tako nastaju prezimena Šumanovac, Jovanovac...
Grob Stjepana Jovanovca, koji je umro 1910. Predak od koga je nastalo prezime je bio Jovan, što ukazuje da su mu preci bili pravoslavci, pošto katolici nemaju taj oblik tog imena, nego Ivan. U narodnoj je nošnji, koja liči na one prikazane na nekim stećcima.
Stari grob, Pavo Blaževac.
Stari grob, Martin Martinac.
Grob Mate Topalovića, katoličkog sveštenika i protivnika hrvatizaciuje Slavonaca. Renovirani grob u duhu posthumne hrvatizacije prikazuje grb Hrvatske i ukrasne ornamente u obliku pletera.
Kapelica