Indoarijevske seobe

Indoarijske seobe bile su migracije Indoarijaca na Indijski potkontinent. Indorijci su etnolingivstička grupa koja je govorila indoarijskim jezicima, koji su preovlađujući u današnjoj sjevernoj Indiji, Pakistanu, Nepalu, Bangladešu, Šri Lanci i Maldivima. Smatra se da je kretanje Indoarijaca iz srednje Azije u regiju počelo poslije 2000. godine prije n. e, kao spora difuzija tokom kasnog harapskog perida, što je dovelo do promjene jezika na sjeveru Indijskog potkontinenta. Otprilike u isto vrijeme, iranske jezike su na Iransku visoravan donijeli Iranci, koji su bili blisko povezani sa Indoarijcima.

Praindoiranska kultura, koja je dala Indoarijce i Irance, razvila se u srednjoazijskim stepama sjeverno od Kaspijskog jezera kao Sintaštinska kultura (2200—1800. p. n. e.) u današnjoj Rusiji i Kazahstanu, a dalje se razvijala kao Andronovska kultura (2000—900. p. n. e.) oko Aralskog jezera.

Indoarijci su se odvojili oko 2000. prije n. e. do 1600. prije n. e. od Iranaca i migrirali na jug u Baktrijsko-margijansku kulturu, od koje su pozajmili posebna vjerska uvjerenja i običaje. Od Baktrijsko-margijanske kulture, Indoarijci su migrirali u Anadoliju i, vjerovatno u više talasa, u Pandžab (sjever Pakistana i Indije), dok su Iranci, počev od oko 800. prije n. e, doselili u Iran, donoseći sa sobom indoiranske jezike.

Hipoteza o migraciji Indoevropljana prvi put je predstavljena krajem 18. vijeka, nakon otkrića indoevropske jezičke porodice, kada su uočene sličnosti između zapadnih i indijskih jezika. S obzirom na ove sličnosti, predložen je jedinstven izvor ili porijeklo, koje je rasprostranjeno seobama iz nekog prvobitno zavičaja.

Ovaj lingvistički argument podržavaju arheološka, antropološka, genetska, književna i ekološka istraživanja. Genetska istraživanja otkrivaju da te seobe čine dio složene genetske slagalice o porijeklu i širenju različitih komponenti indijskog stanovništva. Književna istraživanja otkrivaju sličnosti između raznih, geografski izdvojenih, indoarijskih istorijskih kultura. Ekološke studije otkrivaju da je u 2. milenijumu prije n. e. široko rasprostranjena aridizacija dovela do nestašice vode i ekoloških promjena i u Evroazijskim stepama i na Indijskom potkontinentu, što je izazvalo propast sedentarnih urbanih kultura u južnoj srednjoj Aziji, Avganistanu, Iranu i Indiji i dovelo do velikih seoba, što je rezultovalo spajanjem migrirajućih naroda sa posturbanim kulturama.

Indoarijske seobe počele su otprilike 2000. prije n. e, nakon pronalaska ratnih kočija, a takođe su dovele indoarijske jezike u Levant i vjerovatno u unutrašnju Aziju. To je bio dio širenja indoevropskih jezika iz praindoevropske domovine u Pontsko-kaspijskoj stepi, velikoj površini pašnjaka u dalekoj istočnoj Evropi, koja je počela u 5. do 4. milenijumu prije n. e, i indoevropske seobe iz Evroazijskih stepa, koje su započele otprilike 2000. godine prije n. e.

Narodi koji su govorili indoarijskim bili su ujedinjeni zajedničkim kulturnim normama i jezikom, koji su nazvali arja „plemeniti”. Difuziju ove kulture i jezika odvijali su sistemi pokrovitelj—klijent, što je omogućilo apsorpciju i akulturaciju drugih grupa u ovu kulturu, a što objašnjava snažan uticaj na druge kulture sa kojima je ona bila u interakciji.

Vidi još

• Indoarijci