Katastar vodova

Katastarski plan vodova jeste dvodimenzionalni prikaz vodova u ravni državne projekcije.

Vodovi za koje se u skladu sa Zakonom o državnom premeru i katastru ("Službeni glasnik RS", br. 72/09 i 18/10) vrši premer, osnivanje i održavanje katastra vodova, jesu nadzemni i podzemni vodovi (linijski vodovi) sa pripadajućim uređajima i postrojenjima za vodovodnu, kanalizacionu i drenažnu, toplovodnu, elektroenergetsku, telekomunikacionu, naftovodnu i gasovodnu mrežu, uključujući i zajedničke objekte vodova. Pripadajući uređaji i postrojenja su uređaji, odnosno postrojenja koji su izgrađeni na vodovima i omogućavaju funkcionisanje i korišćenje vodova. Zajednički objekti su objekti u kojima se nalazi više vrsta vodova.

Geoprostorni i drugi podaci o vodovima, podaci o stvarnim pravima na njima, imaocima stvarnih prava i zabeležbama na vodovima vode se u bazi podataka katastra vodova kao podsistem geodetsko-katastarskog informacionog sistema Republičkog geodetskog zavoda

Premer i osnivanje katastra vodova vrši se na osnovu glavnog projekta, u skladu sa Zakonom. Glavni projekat premera vodova izrađuje se za jednu ili više vrsta vodova za područje definisano projektnim zadatkom. Glavni projekat osnivanja katastra vodova izrađuje se za teritoriju opštine, odnosno grada.

Otkrivanje podzemnih vodova vrši se:

• tragačem,
• otkopavanjem ili
• kombinovano tragačem i otkopavanjem.

Za pronalaženje postojećih podzemnih vodova mogu se koristiti pripadajući vidljivi nadzemni uređaji i postrojenja.

Merenje vodova

U postupku premera vodova mere se trase linijskih vodova i pripadajući uređaji i postrojenja, i to za:

• vodovodnu mrežu
• kanalizacionu i drenažnu mrežu
• toplovodnu mrežu
• elektroenergetsku mrežu
• telekomunikacionu mrežu
• naftovodnu mrežu
• gasovodnu mrežu

U postupku premera vodova mere se i zajednički objekti vodova: komunalni kolektori, tuneli, komore, okna, galerije i drugi objekti za smeštaj više vrsta vodova.

Standardna devijacija položaja detaljnih tačaka kod premera vodova mora biti manja od sledećih graničnih vrednosti (propisana tačnost), i to za:

1) horizontalni položaj:

(1) ≤ 10 cm u građevinskim područjima;

(2) ≤ 20 cm u vangrađevinskim područjima.

2) vertikalni položaj:

(1) ≤ 5 cm za kanalizacionu mrežu;

(2) ≤ 10 cm za sve ostale mreže vodova.

Kontrola postignute tačnosti horizontalnog i vertikalnog položaja detaljnih tačaka nepokretnosti vrši se preko kontrolnih tačaka koje se biraju na svakih 20 ravnomerno raspoređenih detaljnih tačaka, odnosno tačaka koje se mogu jednoznačno identifikovati na terenu. Razlike koordinata kontrolnih tačaka dobijenih u postupku merenja vodova i dobijenih kontrolnim merenjem ne smeju biti veće od dvostruke vrednosti standardne devijacije. Kontrolne koordinate se određuju nezavisnim merenjem korišćenjem mreže permanentnih stanica Republike Srbije - AGROS ili referentne mreže Republike Srbije - SREF.

Skice merenja vodova formiraju se na osnovu postojećeg katastarskog plana, katastarskog plana vodova ili ortofotoa. Kada se svi vodovi koji su predmet merenja ne mogu ucrtati jasno i pregledno, izrađuju se skice za svaki vod pojedinačno. Pojedine deonice (raskrsnice, ukrštanje više vrsta vodova i sl.) koje se zbog gustine vodova ne mogu prikazati na skici merenja vodova, prikazuju se u krupnijoj razmeri na dopunskoj skici vodova.

Istorija

1974. godine donet je za teritoriju Republike Srbije, bez autonomnih pokrajina, Zakon o katastru vodova i podzemnih objekata. Ovim zakonom poslovi izrade i održavanja katastra vodova proglašeni su poslovima od opšteg interesa za Republiku Srbiju. Za područje Autonomne Pokrajine Vojvodine Zakon o katastru vodova i podzemnih objekata donet je 1977. godine.

Prvi Pravilnik o katastru vodova i podzemnih objekata donet je 1976. godine. Donošenjem ovog pravilnika u Srbiji praktično počinje sistematsko i metodološki jedinstveno prikupljanje podataka o podzemnim i nadzemnim vodovima i izradi katastra vodova i podzemnih objekata.

Izmenama Zakona o premeru i katastru i upisima prava na nepokretnostima iz 1989. godine, uvode se odredbe koje se odnose na izradu i održavanje katastra vodova, čime prestaje da važi Zakon o katastru vodova i podzemnih objekata iz 1974. godine. Ovim izmenama je uređena oblast katastra vodova zajedno sa katastrom nepokeretnosti. Pravilnik o katastru vodova donet je 1999. godine.

Od 1992. godine Republički geodetski zavod, preuzimanjem pokrajinskih, gradskih i opštinskih geodetskih uprava, preuzima i nadležnost za izradu i održavanje katastra vodova. Od 1996. godine, posle stečenih iskustava na izradi digitalnih katastarskih planova, u Republičkom geodetskom zavodu započinje i postupak prevođenja analognih planova katastra vodova u digitalni oblik. prvi digitalni planovi katastra vodova urađeni su u Beogradu, Novom Sadu i Kragujevcu.

Donošenjem Zakona o državnom premeru i katstru 2009. godine katastar vodova je definisan kao osnovni registar o vodovima i stvarnim pravima na njima. Dakle, prvi put se omogućava, pored prikaza položaja vodova u prostoru i podataka o njihovim osnovnim karakteristikama, i upis prava svojine i drugih stvarnih prava na vodovima. Na osnovu novih zakonskih odredbi, 2010. godine donet je i novi Pravilnik o premeru i katastru vodova, koji, između ostalog, propisuje i izgled lista vodova, kao javne isprave koja sadrži podatke o vodovima i stvarnim pravima na njima.

Za realizaciju poslova na osnivanju i održavanju katastra vodova, 2011. godine je novim unutrašnjim uređenjem Republičkog geodetskog zavoda formirano Odeljenje za katastar vodova za područje grada Beograda i 28 odseka za katastar vodova u većim službama za katastar nepokretnosti, čija je nadležnost osnivanje i održavanje katastra vodova u svim gradovima i opštinama u Republici Srbiji.

Vidi još

• Republički geodetski zavod
• Aktivna geodetska referentna osnova Srbije
• Katastar nepokretnosti u Republici Srbiji

Spoljašnje veze

• Službena stranica Republičkog geodetskog zavoda