Lorenco de Mediči

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Lorenco Mediči
Lorencov portret
Lični podaci
Datum rođenja(1449-01-01)1. januar 1449.
Mesto rođenjaFirenca, Firentinska republika
Datum smrti9. april 1492.(1492-04-09) (43 god.)
Mesto smrtiFirenca, Firentinska republika
Porodica
SupružnikClarice Orsini
PotomstvoLucrezia de' Medici, Piero the Unfortunate, Maddalena de' Medici, Papa Lav X, Giuliano de' Medici, Duke of Nemours, Contessina de Médici, Luisa de' Medici
RoditeljiPiero di Cosimo de' Medici
Lucrezia Tornabuoni
DinastijaMediči
Potpis

Lorenco Mediči (ital. Lorenzo de' Medici; 1449 — 1492) poznat kao i Lorenco Veličanstveni je bio potomak bankarske porodice Mediči.[1][2][3][4] Lorenco je de fakto upravljao Firentinskom republikom od 1469. do 1492. Bio je mecena mnogim velikim arhitektama, umetnicima, filozofima i pesnicima renesanse, među kojima su Leonardo da Vinči, Mikelanđelo Buonaroti, Botičeli i drugi. Lorenco je takođe otvorio biblioteku svog dede Kozima koja sadrži veliki broj antičkih rukopisa i filozofskih spisa.[5][6] Održavao je odnos snaga u okviru Italičke lige, saveza država koje su decenijama stabilizovale političke uslove na italijanskom poluostrvu, a njegov život se poklopio sa zrelom fazom italijanske renesanse i zlatnog doba Firence.[7]

Životopis[uredi | uredi izvor]

Lorenco je bio najstariji sin od petoro dece Pjera Gotana (Piero il Gottoso) i Lukrecije Tornabuoni.[1][8] Njegovi su roditelji, poput njegovog dede Kosima, bili velike mecene umetnosti i umetnika: njegova majka Lukrecija pisala je sonete i bila njegov savetnik nakon rane očeve smrti 2. novembra 1469. godine.

Lorenco je odgajen u sjajnoj atmosferi medičkog dvora,[9] učitelj mu je bio diplomata Đentile Beči. Još kao mladića, otac Pjero ga je slao na diplomatske misije u Rim, na susrete s papom i važnim kardinalima, s nepunih 17 godina - 1466, ušao je u Veće stotine Republike Firence. Ubrzo nakon tog se oženio 1469. za plemkinju Klaris Orsini, s kojom je imao devetoro dece. Nakon smrti oca Pjera (1. novembra 1469), preuzeo je brigu o vođenju porodice Mediči i njihovih porodičnih poslova (bankarstvo), ali i grada Firence i republike, iako je i nadalje formalno ostao samo običan građanin.

Lorenco kao vladar Firence[uredi | uredi izvor]

Lorenco se ubrzo pokazao sposobnim vladarom, ali je zbog vođenja republike zanemario porodični posao – bankarstvo, što ga je indirektno vodilo u propast. Tokom njegove vladavine, nekoliko predstavništava njihove porodične banke bankrotiralo je zbog loših kreditnih plasmana, tako da je pred kraj svog života ušao u financijske poteškoće.

Lorenco je poput svog dede Kosima i oca posredno vladao Republikom Firencom preko svojih ljudi u veću tog grada republike (Priori), uveravanjem, podmićivanjem, pretnjama i strateškim brakovima. Njegova vladavina bila je gotovo tiranska: ljudi su imali malo sloboda, ali je Firenca procvetala pod njegovom vladavinom.[10] Takav oblik vladavine stvorio mu je brojne neprijatelje među suparničkim porodicama - od kojih su najveći i najmoćniji bili porodica Paci.[10] Na Uskrs 26. aprila 1478, pokušan je atentat (Pacijaka zavera) na njega i njegova brata Đulijana u Firentinskoj katedrali. Iza te zavere stajale su suparničke porodice Paci i Salvijati i sam papa Sikst IV.[1] Napadači su uspeli noževima i mačevima da ubiju Đulijana, ali je izbodeni Lorenco uspeo da se spase begom. Nakon tog je Lorenco pohvatao i pobio sve zaverenike (sveštenik koji je vodio misu, nadbiskup Pize Frančesko Salvijati) i velik deo porodice Paci.

Vreme nakon neuspele Pacijske zavere, proteklo je u otvorenom gnevu pape Siksta IV i Vatikana na Medičije i Firencu. Siksto IV plenio je medičijsku imovinu do koje je mogao doći, i ekskomunicirao Lorenca i celu firentinsku vladu na kraju je zabranio bilo kakve odnose s Republikom Firencom. Kad su se sve te mere pokazale slabima, Siksto IV je ustanovio vojni savez protiv Firence s napuljskim kraljem Ferdinandom I, koji je poslao svog sina Alfonsa u napad na Toskanu.

Lorenco je uspeo da se odupre i tom pritisku, oslanjajući se na podršku firentinskih građana, i tradicionalne saveznike Firence, Bolonju i Milano, tako da se rat odužio. Na kraju je Lorenco uspeo da diplomatski stiša strasti, lično je otputovao u Napulj i rešio krizu. Nakon tog se posvetio zakonodavnim promenama u Republici Firenci, nastojeći i na taj način da učvrstiti svoju vlast.

Lorenco je u poslednjem razdoblju svoje vlasti, kao i njegov deda Kosimo, sprovodio politiku održavanja mira i ravnoteže između raznoraznih snaga na Apeninskom poluostrvu (Francuska, Sveto rimsko carstvo, Habsburgzi), istovremeno je održavao dobre odnose s osmanskim sultanom Mehmedom II, zbog pomorske trgovine, koja je bila glavni izvor medičejskog bogatstva.[11]

Lorenco kao mecena umetnosti[uredi | uredi izvor]

Portret Lorenca

Za vreme Lorencove vladavine u Firenci su radili brojni renesansni umetnici; Pjero Polajuolo, Antonio Polajuolo, Andrea del Verokio, Leonardo da Vinči, Sandro Botičeli, Domeniko Girlandajo i Mikelanđelo Buonaroti. Lorenco nije puno naručivao, ali je svojim uticajem i vezama omogućio umetnicima da dobiju brojne narudžbe i tako posredno uticao na razvoj visoke renesanse. Mikelanđelo je živeo, učio i radio na Lorencovom dvoru kao član njegove porodice punih pet godina, tako da je Lorenco lično puno doprineo njegovom razvoju kao umetnika.

Lorenco se i sam okušao u umetnosti kao pesnik - svoje sonete pisao je na narodnom jeziku iz tadašnje Toskane. U svojim mladenačkim sonetima slavi život, dok su mu oni iz zrelog doba, prožeti melankolijom i osećajima koji opisuju krhkost i nestabilnost ljudske prirode.

Lorenco je značajno povećao sadržaj Biblioteke Laurencijane koju je osnovao još njegov deda Kosimo. Njegovi agenti dobavljali su mu retke klasične antičke rukopise s Levanta, koje su kasnije prepisivale firentinske radionice i širile ih po celoj Evropi. Lorenco je na svom dvoru okupio veliki krug prijatelja koji su studirali grčku filozofiju, i pokušali da spoje Platonove ideje s hrišćanstvom, među njima su bili filozofi; Fičino, Policiano i Đovani Piko dela Mirandola.

Poslednje godine života i smrt[uredi | uredi izvor]

Predstava svetog Jovana i Pavla

Pred sam kraj Lorencovog života Firenca je postala velika Savonarolina propovedaonica, on je svojim vatrenim demagoškim propovedima uzburkao celo Apeninsko poluostrvo. Lično je verovao da je hrišćanstvo suviše udaljeno od grčko-rimske kulture, tako da nije verovao u Lorencov projekt spoja hrišćanstva i platonizma. Ali Savonarola je trebao Lorenzu u borbi protiv Vatikana, tako da se on lično angažirao da ga dovede u Firencu.

Lorenco de Mediči je umro u noći između 8. - 9. aprila 1492, u tadašnjem predgrađu Firence u medičejskoj vili Kaređi. On i njegov brat Đulijano sahranjeni su u kapeli Mediči (Cappelle medicee) u Bazilici San Lorenco koju je projektovao i izveo Mikelanđelo.

Porodično stablo[uredi | uredi izvor]

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2. Piero di Cosimo de' Medici
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Lorenco de Mediči
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. Lucrezia Tornabuoni
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ikona za klice

Ovaj članak vezan za srednjovekovnu istoriju je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v Picotti, Giovanni Battista (1934). „Medici, Lorenzo de', detto il Magnifico”. Enciclopedia Italiana. Pristupljeno 10. 5. 2018. 
  2. ^ Parks, Tim (2008). „Medici Money: Banking, Metaphysics, and Art in Fifteenth-Century Florence”. The Art Book. New York: W.W. Norton & Co. 12 (4): 288. ISBN 9781847656872. doi:10.1111/j.1467-8357.2005.00614.x. 
  3. ^ „Fact about Lorenzo de' Medici”. 100 Leaders in world history. Kenneth E. Behring. 2008. Arhivirano iz originala 27. 9. 2014. g. Pristupljeno 15. 11. 2008. 
  4. ^ Kent, F. W. (28. 12. 2006). Lorenzo De' Medici and the Art of Magnificence. Renaissance and Reformation. 27. USA: JHU Press. str. 110—112. ISBN 0-8018-8627-9. JSTOR 43445687. doi:10.1086/586785. 
  5. ^ „Lorenzo de' Medici Italian statesman”. Britannica. Pristupljeno 28. 1. 2021. (jezik: engleski)
  6. ^ „Lorenzo de' Medici, "the Magnificent"”. The Medici Family. Pristupljeno 28. 1. 2021. (jezik: engleski)
  7. ^ Brucker, Gene (21. 3. 2005). Living on the Edge in Leonardo's Florence. Berkeley: University of California Press. str. 14—15. ISBN 9780520930995. JSTOR 10.1525/j.ctt1ppkqw. S2CID 144626626. doi:10.1177/02656914080380030604. 
  8. ^ Milligan, Gerry (26. 8. 2011). „Lucrezia Tornabuoni”. Renaissance and Reformation. Oxford Bibliographies. Oxford University Press. ISBN 9780195399301. doi:10.1093/OBO/9780195399301-0174. Pristupljeno 25. 2. 2015. 
  9. ^ Hugh Ross Williamson, Lorenzo the Magnificent, Michael Joseph, (1974), ISBN 07181 12040
  10. ^ a b „Lorenzo de' Medici - Lorenzo and politics, na portalu Net Industries and its Licensors, pristupljeno 6. 6. 2011.”. Arhivirano iz originala 16. 07. 2011. g. Pristupljeno 02. 07. 2021. 
  11. ^ Inalcik, Halil (2000). The Ottoman Empire: The Classical Age 1300-1600. London: Orion Publishing Group. str. 135. ISBN 978-1-8421-2442-0. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Lorenzo de' Medici, The Complete Literary Works, edited and translated by Guido A. Guarino (New York: Italica Press, 2016).
  • Miles J. Unger, Magnifico: The Brilliant Life and Violent Times of Lorenzo de' Medici (Simon and Schuster 2008) is a vividly colorful biography of this true "renaissance man", the uncrowned ruler of Florence during its golden age.
  • André Chastel, Art et Humanisme à Florence au temps de Laurent le Magnifique (Paris, 1959).
  • Christopher Hibbert, The House of Medici: Its Rise and Fall (Morrow-Quill, 1980) is a highly readable, non-scholarly general history of the family, and covers Lorenzo's life in some detail.
  • F. W. Kent, Lorenzo de' Medici and the Art of Magnificence (The Johns Hopkins Symposia in Comparative History) (The Johns Hopkins University Press, 2004) A summary of 40 years of research with a specific theme of Il Magnifico's relationship with the visual arts.
  • Peter Barenboim, Michelangelo Drawings – Key to the Medici Chapel Interpretation (Moscow, Letny Sad, 2006) ISBN 5-98856-016-4, is a new interpretation of Lorenzo the Magnificent' image in the Medici Chapel.
  • Barenboim P. D.; Peter Barenboim. (2017). „The Mouse that Michelangelo Did Carve in the Medici Chapel: An Oriental Comment to the Famous Article of Erwin Panofsky”. 
  • Barenboim, Peter (with Heath, Arthur). 500 years of the New Sacristy: Michelangelo in the Medici Chapel, LOOM, Moscow, 2019. ISBN 978-5-906072-42-9
  • Williamson, Hugh Ross, Lorenzo the Magnificent. Michael Joseph, London. (1974) ISBN 0-7181-1204-0
  • Parks, Tim, Medici Money: Banking, Metaphysics, and Art in Fifteenth-Century Florence (W. W. Norton & Company 2005) ISBN 0393328457, is a mixture of history and finance, documenting the logistics of Lorenzo and the Medici Banks
  • Robin Maxwell, Signora da Vinci (NAL Trade, 2009), a novel that follows Leonardo da Vinci's mother, Caterina, as she travels to Florence to be with her son.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Lorenco de Mediči na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Лоренцо_де_Медичи&oldid=27556228”