Najden Gerov
Najden Gerov | |
|---|---|
 Najden Gerov | |
| Datum rođenja | 23. februar 1823. |
| Mesto rođenja | Koprivštica, Bugarska |
| Datum smrti | 9. oktobar 1900. (77 god.) |
| Mesto smrti | Plovdiv, Bugarska |
Najden Gerov (bug. Найден Геров), rođen Najden Gerov Hadžidobrevič (bug. Найден Геров Хаджидобревич; Koprivštica, 23. februar 1823 — 9. oktobar 1900) bio je bugarski lingvista, folklorista, pisac i javna ličnost tokom bugarskog nacionalnog preporoda.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 23. februara 1823. u Koprivštici, bio je sin Gere Dobreviča, učitelja.[2] Pohađao je očevu školu, grčku školu u Plovdivu od 1834. do 1836. godine,[3] zatim ponovo u rodnom gradu do 1839. godine, i na kraju u Odesi, u Ruskoj Imperiji, gde je 1845. godine završio licej Rišelje.[2] Postao je ruski podanik i vratio se u Koprivšticu, gde je osnovao svoju školu, koja je dobila ime po Ćirilu i Metodiju.
Postao je poznat po svojoj erudiciji i pozvan je da otvori gimnaziju i u Plovdivu, što je prihvatio. Kao publicista borio se protiv Graecisation (asimilacije grčke kulture) među tadašnjim Bugarima, posebno u Plovdivu. U isto vreme, uspeo je da se uspešno takmiči sa grčkom gimnazijom u Plovdivu. Tokom Krimskog rata bio je prinuđen da privremeno napusti zemlju kao ruski podanik. Godine 1857. postao je prvi konzul Rusije u Plovdivu.[2] Kao takav, trudio se da unapredi bugarski nacionalni cilj, da pomogne mladim Bugarima stipendirajući ih u inostranstvu. Takođe je pokušao da unapredi oslobođenje Bugarske od Osmanskog carstva, ali se oslanjao na pomoć Rusije i suprotstavio se radikalnijim revolucionarnim emigrantima koji su želeli nezavisni ustanak, kao što su Ljuben Karavelov, Vasil Levski i Hristo Botev. Tokom aprilskog ustanka, osumnjičen je da je bio jedan od organizatora i bio je prinuđen da se sakrije, tražeći utočište u ruskoj delegaciji u Carigradu. Posle oslobođenja, kratko je vreme obavljao neke administrativne funkcije, ali je ubrzo sve svoje vreme posvetio filologiji.
Glavno njegovo delo bilo je Rečnik bugarskog jezika (bug. Рѣчникъ на блъгарскъıј азъıкъ).[1] Otprilike pedeset godina sakupljao je od običnih ljudi veliki broj reči, izraza, poslovica, narodnih pesama i vlastitih imenica. Prva tri pisma su već bila objavljena 1855–1856. u Rusiji, ali je rečnik u celini objavljen u pet tomova, od 1895. do 1904. godine, sa dodatkom koji je 1908. dodao Gerov saradnik Todor Pančev.[1] Rečnik sadrži oko 100.000 unosa. Smatra se izuzetno vrednim izvorom za proučavanje bugarskog jezika 19. veka.
Takođe je bio zagovornik pravopisa za bugarski književni jezik zasnovan na etimološkom principu. Njegov pravopis je, međutim, na kraju odbijen u korist onog koji je predložio Marin Drinov.
Gerov prolaz u planinama Tangra, na ostrvu Livingston, na Južnim Šetlandskim ostrvima, Antarktik nazvan je po Najdenu Gerovu.
Rad[uredi | uredi izvor]
- Rečnik bugarskog jezika sa tumačenjem govora na bugarskom i ruskom jeziku. Prvi deo (bug. Рѣчникъ на блъгарскъıй язъıкъ съ тлъкувание рѣчъı-тъı на блъгарскъı и на русскъı. Чясть прьва)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Nayden Gerov, horoscope for birth date 23 February 1823, born in Koprivshtitsa, with Astrodatabank biography - Astro-Databank”. www.astro.com. Pristupljeno 2021-04-11.
- ^ a b v „Koprivщica”. www.koprivshtitza.com. Pristupljeno 2021-04-11.
- ^ „Netlenno duhovno delo | Vestnik "DUMA"”. duma.bg. Pristupljeno 2021-04-11.
