Обични јавор
| Obični javor | |
|---|---|
| |
| Obični javor (Acer pseudoplatanus) | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| (nerangirano): | |
| (nerangirano): | |
| (nerangirano): | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | A. pseudoplatanus
|
| Binomno ime | |
| Acer pseudoplatanus | |
| |
| Areal običnog javora | |
| Sinonimi[1] | |
| |
Obični javor (lat. Acer pseudoplatanus) je vrsta listopadnog drveta iz roda javora (lat. Acer).
Opis[uredi | uredi izvor]
Obični javor (Acer pseudoplatanus) dostiže visinu od 20 do 35 metara. Grane običnog javora formiraju široku krošnju. Listovi su široki i režnjeviti, naspramno raspoređeni. Veličine su od 10 do 25 centimetara.[2][3] Sa gornje strane su tamnozelene boje, a sa donje strane svetlozelene boje.
Cvetovi su dvopolni. Plod čine dve krilate orašice.
Kora je sive boje, tanka i glatka, kod starijih stabala je ispucala.
Areal[uredi | uredi izvor]
Obični javor je autohtona vrsta na teritoriji centralne, istočne i jugoistočne Evrope i zapadne Azije. U Srbiji i drugim državama bivše Jugoslavije, Bugarskoj, Rumuniji, Grčkoj, Albaniji, Mađarskoj, Italiji, Švajcarskoj, Austriji, Češkoj, Nemačkoj, Belgiji, Litvaniji, Poljskoj, Ukrajini, Moldaviji, južnoj Rusiji, Gruziji itd.[4]
U Veliku Britaniju je najverovatnije prenet u vreme vladavine dinastije Tjudor, a zatim se proširio u divljinu u 15. i 16. veku.[5]
Obočni javor je prenet izvan Evrope u SAD, Kanadu, Australiju, Novi Zeland, Čile gde je sađen u parkovima, drvoredima i baštama.[4][6] Prenet je i na portugalska ostrva Madeira i Azori, gde raste u divljini.[7]
Upotrebna vrednost[uredi | uredi izvor]
Obični javor se koristi za pravljenje gusala. Koristi se i za stolarske, tokarske, rezbarske, intarzijske i druge radove, kao i za proizvodnju klinova i kalupa za obuću.[8]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
List javora -
Nervatura lista -
Kora drveta -
Stablo običnog javora
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „The Plant List: Acer pseudoplatanus L.”. Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanic Garden. 2013. Pristupljeno 19. 05. 2016.
- ^ Clapham, A.R.; Tutin, T.G.; Warburg, E.F. (1981). "Excursion Flora of the British Isles"
- ^ Stace, C.A. (2010). "New flora of the British isles"
- ^ a b "CABI Invasive species compendium: Acer pseudoplatanus (sycamore)". Wallingford, U.K.: The Centre for Agriculture and Bioscience International (CABI).
- ^ Cronk, Q.C.B.; Fuller, J.L. (1995). "Plant invaders: the threat to natural ecosystems". str. 241.
- ^ „Acer pseudoplatanus L.”. Denmark: GBIF (Global Biodiversity Information Facility). Pristupljeno 18. 05. 2016.
- ^ Sequeira, M.; Espírito-Santo, M.D.; Aguiar, C.; Capelo, J.; Honrado, J. (2012). "Checklist da Flora de Portugal (Continental, Açores e Madeira)" str. 74
- ^ Jovanović- Juga, Svetlana (2005). Vodič kroz dendrofloru. Beograd: Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Clapham, A.R.; Tutin, T.G.; Warburg, E.F. (1981). "Excursion Flora of the British Isles" (Third ed.). Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. ISBN 0521232902.
- Stace, C.A. (2010). "New flora of the British isles" (Third ed.). Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. ISBN 9780521707725.
- Sequeira, M.; Espírito-Santo, M.D.; Aguiar, C.; Capelo, J.; Honrado, J. (2012). Checklist da Flora de Portugal (Continental, Açores e Madeira). Lisbon: ALFA (Associação Lusitana de Fitossociologia). ISBN 978-989-20-2690-9.
- Cronk, Q.C.B.; Fuller, J.L. (1995). Plant invaders: the threat to natural ecosystems. London, UK: Chapman & Hall Ltd. str. 241. ISBN 0412483807.
