Patrijarh moskovski Tihon

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Patrijarh moskovski Tihon
Sveti patrijarh Tihon
Lični podaci
Datum rođenja(1865-01-31)31. januar 1865.
Mesto rođenjaKlin, Ruska Imperija
Datum smrti7. april 1925.(1925-04-07) (60 god.)
Mesto smrtiMoskva, Sovjetski Savez

Patrijarh Tihon (rus. Тихон; svetovno Vasilij Beljavin, 19/31. januar 1865 — 7. april 1925) je bio patrijarh Ruske pravoslavne crkve, u periodu od 21. novembra (4. decembra) 1917. godine do 7. aprila 1925. godine, prvi nakon obnove patrijaršije u Rusiji.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen u parohijskoj crkvi Vaskrsenja u mestu Klin u Pskovskoj oblasti.

Vasilij Belavin je imao troje braće i sestara koji su umrli kao mladi. Sa devet godina, Vasilije odlazi u Toropetsku versku školu, a 1878, nastavlja svoje školovanje u Pskovskoj bogosloviji. Godine 1888. diplomirao je na duhovnoj akademiji u Sankt Peterburgu.

Dana 11. juna 1888. izabran je za profesora dogmatskog bogoslovlja na Pskovskoj bogosloviji. Tokom decembra 1891. zamonašio se pod imenom Tihon, i rukopoložio za sveštenika. U martu 1892. imenovan je za inspektora Helmske bogoslovije, a ubrzo i za njenog rektora.

Dana 19. oktobra 1897. godine je hirotonisan za episkopa grada Lublina i vikarnog episkopa Eparhije Holmsko-Varšavske. Dana 14. septembra 1898. imenovan je za episkop Aljaske i Aleutskih ostrva i Severne Amerike.

Dana 12. decembra 1903. na njegov zahtev, Sveti sinod je odlučio da uspostavi Aljaski vikarijat u Severnoj Americi. Na mesto vikarnog episkopa izabran je Inokentije Irkutski. Na njegov predlog, 1905, episkopski sinod preseljen je iz San Franciska u Njujork, gde je njegovim naporima izgrađen je Hram Svetog Nikole u Menhetnu.

Dana 5. maja 1905. uzdignut je u čin arhiepiskopa. Iste godine, u Mineapolisu, otvorio je prvu pravoslavnu Bogosloviju u Americi.

Uz njegovo aktivno učešće nastavljen je i završen prevod liturgijskih tekstova na engleski jezik. Podigao je na desetine novih crkava, imao je aktivnu ulogu u izgradnji i organizaciji parohija Ruske crkve u Americi. Na njegov predlog izgrađen je prvi pravoslavni manastir u Severnoj Americi gde je napravljeno i školsko sirotište. Ucpeo je da 32 unijatske zajednice prevede u pravoslavlje, odnosno oko 250.000 ruskih grkokatolika.

Dana 25. januara 1907. godine vraća se u Rusiju, u Jaroslavlj. Dana 22. decembra 1913, zbog sukoba sa gubernatorom Jaroslavlja prebačen je u Vilnjus.

Patrijarh moskovski i sve Rusije[uredi | uredi izvor]

Februarska revolucija zatekla ga je u Moskvi, gde je bio njegov red da prisustvuje Sv. sinodu. U Moskvi se eparhijski sabor pripremao da izabere novog moskovskog arhiepiskopa ili mitropolita. Tadašnji ober-prokuror Ljvov težio je uništenju pravoslavlja i žestoko se protivio njegovom izboru. Dana 4. jula 1917. on je ipak izabran za arhiepiskopa ruske crkve i poverena mu je organizacija Pomesnog sabora, koji se nije sastajao više od 200 godina.

Dana 15. avgusta 1917. na dan Uspenja, održan je Pomesni sabor ruske crkve 1917-1918. Više od polovine Saveta bili su laici, mada bez prava glasa u donošenju odluka. Nakon Oktobarske revolucije boljševici su preuzeli vlast u Petrogradu. Dana 28. oktobra (10. novembra), sabor je završen i odlučeno je da se obnovi Moskovska patrijaršija a za patrijarha imenovan je dotadašnji mitropolit Tihon.

Ustoličen je 21. novembra (4. decembar) 1917. godin u Uspenjskom hramu u Kremlju.

Prva sednica Saveta usvojila niz zakonskih dokumenata za uređenje crkvenog života u novim uslovima. Određen je pravni položaj crkve u državi, nezavisnost crkve i države - uz saglasnost Crkve i svetovnog zakonodavstva; obavezna pravoslavna vera za predsednika, ministra vera i ministra prosvete. Odobren je Pravilnik Svetog Sinoda i Vrhovnog saveta crkava kao vrhovnih organa upravljanja između sazivanja lokalnih sabora.

Nakon vesti o masakrima sveštenstva, posebno ubistva mitropolita kijevskog Vladimira ustanovljeno je posebno pominjanje ispovednika i mučenika preminulih za pravoslavnu veru. Definisano je i upravljanje eparhijama uz aktivno učešće laika, osuđena je nova boljševička vlast.

20. septembra 1918. godine Pomesni sabor je nasilno morao da prekine svoj rad.

19. januar 1918. godine patrijarh Tihon je izdao njegov čuveni proglas protiv terora boljševika. U Rusiji je vladala glad, narod je bio siromašan, i izgladneo, a situaciju je pogoršavala rigidna politika boljševičke vlasti (oduzimanje letine od seljaka i otimanje zemlje i drugih dobara).

Usledili su oštri napadi vladinih glasila na arhijereje Ruske crkve. Centralni izvršni komitet u februaru je odlučio je da uzme iz hramova sve vredne predmete, uključujući i svete sudove i druge bogoslužbene crkvene predmete.

Politbiro boljševika je na sastanku 22. marta 1922. pod rukovodstvom Lenjina usvojio plan Trockog da uništi crkvenu organizaciju, hapšenjem članova Sinoda i patrijarha Tihona. U martu je priveden i osuđen kao „odgovoran za kontra-revolucionarnu zaveru“.

5. maja 1922. patrijarh je ponovo uhapšen i stavljen u kućni pritvor u Donskom manastiru, u potpunoj izolaciji od spoljnog sveta. Otpočinje montirani proces praćen medijskom hajkom protiv patrijarha i sveštenstva RPC. U kućnom pritvoru je držan sve do juna 1923. godine.

Nakon puštanja na slobodu, više puta je preduziman atentat na njega. U jednom od takvih pokušaja ubijen je njegov kelejnik Jakov Polozov. Patrijarh je zaveštao da ga posle smrti sahrane pored njega. Poslednje godine svog života, iako progonjen i bolestan, nije propuštao ni jedno praznično niti nedeljno bogosluženja. Preživeo nekoliko atentata i pokušaja trovanja. Krajem 1924. u patrijaršiji je ubijen njegov sekretar i bliski prijatelj, Jakov Polozov.

Umro je 7. aprila 1925. godine. Zvaničan uzrok smrti je srčani udar, mada je sudeći po okolnostima bio otrovan.[1]

Kanonizovan je od strane Ruske zagranične crkve 1981. godine, a od strane Ruske pravoslavne crkve, 9. oktobra 1989. godine.

Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]

Kada se 1920-ih godina izlila kanalizacija u na brzinu izgrađenom Lenjinovom mauzoleju na Crvenom trgu u Moskvi jer se desilo oštećenje kanalizacionog sistema ispod njega, a u kome se i dan danas nalazi Lenjinovo balsamovano telo, veliki i Sveti patrijarh moskovski Tihon izgovorio je čuvenu rečenicu „Spram moštiju i jelej“ (ruski: "Po moщam i eleй!") koja ga je između ostalog koštala mučeništva i trovanja od strane komunista. Fraza je često citirana.

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ https://stanjestvari.com/2017/11/18/postic-patrijarh-tihon/ Svetozar Poštić: Patrijarh Tihon, stub odbrane Crkve u vreme pakla na zemlji STANjE STVARI, 18. NOVEMBRA 2017

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Patrijarh moskovski Tihon na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Патријарх_московски_Тихон&oldid=26971240”