Petar Popović Pecija

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Petar Popović
Petar Popović Pecija
Lični podaci
NadimakPecija
Datum rođenja1826.
Mesto rođenjaBušević, Osmansko carstvo
Datum smrti29. avgust 1875.(1875-08-29) (48/49 god.)
Mesto smrtiGređani, Stara Gradiška, Austrougarska monarhija
Vojna karijera
Služba1848 — 1875.
RodPešadija
ČinVojvoda

Petar Popović, zvani Pecija (1826 — 1875) bio je srpski hajduk i ustančki vođa.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 1826. godine od oca Petra i majke Ilinke u selu Bušević u Krupskoj.[1] Većinu života proveo je u gradu Kostajnici.[2]

Popović je sam naučio pisati i čitati, a osim srpskog govorio je i turski jezik. Ne priznavajući otomansku državu Petar u 22. godini odlazi u hajduke i od tada do kraja života aktivno se bori protiv turske države. U jesen 1858. zajedno sa hajdučkim harambašom Petrom Garačom iz Strigove, diže veliku bunu u Knešpolju i pred Kostajnicom gradi šanac poznat kao „Pecijin šanac“. Hajducima se pridružuje i narod, pa se na šancu odigrava žestoka bitka između Turaka i ustanika. Nakon duge i teške borbe Turci su uspjeli ustanike natjerati preko rijeke Une u Kostajnicu gdje se većina predala austrijskim stražama. Pecija i Garača sa još 300-tinjak ustanika se nisu predali već su prešli preko mosta nazad među Turke i potisnuvši ih nazad, tako da su Turci umakli u Pastirevo. Ova buna je u narodu poznata kao Kostajnička ili Pecijina buna, a rjeđe kao Knešpoljska buna.[1][2]

Poslije Kostajničke bune Turci su dva puta hvatali Peciju. U Carigradu je bio osuđen na smrt, sa presudom da bude pogubljen u svom kraju jer je „tamo najviše zla počinio“. Na putu u rodni kraj Pecija je pobjegao Turcima kod Kragujevca, gdje se i zadržao i dobio mjesto stražara u topolivnici.[1] Tu je ostao sve do novog ustanka u Bosanskoj Krajini 1875. godine. Pristupio je ustanicima, otišao u bosansko Posavlje i već 28. avgusta učestvovao u bici kod sela Gašice (sadašnje Gašnice)[2] Toga dana Petar Pecija se još jednom pokazao kao sposoban vođa ustanika nadjačavši Turke i nagnavši ih u bijeg. Međutim, nedugo poslije, a po narodnom predanju zbog izdaje nekog Ilije Čolanovića, Turci u iznenadili ustanike i nakon dugog i žestokog boja razbili su hajduke od kojih su neki pobjegli u Prosaru, a njih pedesetak sa Pecijom na čelu su ostali da se bore na obali Save.[2][3][4]

Potjerani turskom silom Pecija i ustanici uspjeli su se dokopati lađe i preći preko rijeke, ali bez zaklona, izloženi turskoj puščanoj vatri gotovo svi izginuše. Samo Pecija i dva čovjeka ostadoše živi, ali Petar, nemirnog i hrabrog duha, umjesto da se skloni, izađe na čistinu i povika na Turke: „Evo Turci, neka znadete, Pecije niste ubili, još je živ, i naskoro će Vam se osvetiti“. Tog momenta ga je pogodilo tursko tane i na mjestu ga ubilo. Bilo je to 29. avgusta 1875. godine nedaleko od naselja Gređani (Stara Gradiška). Među narodom je kružila priča da ga nije ubilo puščano zrno već da je puška bila nabijena pšenicom. Mrtvog Peciju sa Kormanošem i ostalim junacima drugovi sahraniše u selu Jablancu niže Jasenovca, a deset godina nakon pogibije Pecijine su kosti prenesene i pohranjene kod manastira Moštanica podno Kozare blizu Kozarske Dubice.[2]

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Opis slike:Petar Popović Pecija (1826-1875), srpski vojvoda u Bosansko-hercegovačkom ustanku 1875. godine.Slika je nastala u vreme ustanka 1875. godine.
    Opis slike:Petar Popović Pecija (1826-1875), srpski vojvoda u Bosansko-hercegovačkom ustanku 1875. godine.Slika je nastala u vreme ustanka 1875. godine.
  • Opis slike:Tekst o Petru Popoviću Peciji (1826-1875), srpskom vojvodi u Bosansko-hercegovačkom ustanku 1875. godine. Članak je preuzet iz lista „Bosanska vila“, Br. 5. (od 15.03.1903.), str. 81.
    Opis slike:Tekst o Petru Popoviću Peciji (1826-1875), srpskom vojvodi u Bosansko-hercegovačkom ustanku 1875. godine. Članak je preuzet iz lista „Bosanska vila“, Br. 5. (od 15.03.1903.), str. 81.
  • Opis slike:Tekst o Petru Popoviću Peciji (1826–1875), srpskom vojvodi u Bosansko-hercegovačkom ustanku 1875. godine. Članak je preuzet iz lista „Bosanska vila“, Br. 5. (od 15.03.1903.), str. 82.
    Opis slike:Tekst o Petru Popoviću Peciji (1826–1875), srpskom vojvodi u Bosansko-hercegovačkom ustanku 1875. godine. Članak je preuzet iz lista „Bosanska vila“, Br. 5. (od 15.03.1903.), str. 82.
  • Opis slike:Tekst o Petru Popoviću Peciji (1826–1875), srpskom vojvodi u Bosansko-hercegovačkom ustanku 1875. godine. Članak je preuzet iz lista „Bosanska vila“, Br. 5. (od 15.03.1903.), str. 83.
    Opis slike:Tekst o Petru Popoviću Peciji (1826–1875), srpskom vojvodi u Bosansko-hercegovačkom ustanku 1875. godine. Članak je preuzet iz lista „Bosanska vila“, Br. 5. (od 15.03.1903.), str. 83.
  • Spomenik kod Manastira Moštanica (opština Kozarska Dubica)
    Spomenik kod Manastira Moštanica (opština Kozarska Dubica)
  • grafit u Kozarskoj Dubici
    grafit u Kozarskoj Dubici

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v Gavrilović, Andra, ur. (1903). Znameniti Srbi XIX. veka, godina II. Zagreb: Srpska štamaprija. str. 90. 
  2. ^ a b v g d Teinović, Bratislav: „Srpski ustanak u Bosni 1875-1878“ (Banja Luka: Muzej Republike Srpske, 2006, str. 18-21)
  3. ^ Gavrilović, Andra, ur. (1903). Znameniti Srbi XIX. veka, godina II. Zagreb: Srpska štamaprija. str. 90—91. 
  4. ^ Ivanović, Petar (15. 3. 1903). „Pecija”. Bosanska vila. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Петар_Поповић_Пеција&oldid=27412680”