Predeo izuzetnih odlika Kanjiški jaraši
| Predeo izuzetnih odlika Kanjiški jaraši | |
|---|---|
IUCN kategorija II (nacionalni park) | |
.jpg) Livada u blizini Horgoša | |
  | |
| Najbliži grad | Kanjiža  Srbija |
| Koordinate | 46° 2′ 48.08″ N 19° 58′ 21.93″ E / 46.0466889° S; 19.9727583° I |
| Površina | 3.472,17 hektara |
| Osnovano | 2023. godine |
Predeo izuzetnih odlika Kanjiški jaraši je zaštićeno područje za koje je 2017. godine Ministarstvo zaštite životne sredine na osnovu člana 42. stav 8. Zakona o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS”, br. 36/09, 88/10, 91/10-ispravka, 14/16) sprovelo postupak pokretanja zaštite prirodnog područja II kategorije[1], i koje ga je 2023. proglasio za predeo izuzetnih odlika.[2] Predeo izuzetnih odlika Kanjiški jaraši se nalazi na desnoj obali reke Tise, smešteno na krajnjem severu Vojvodine, u severoistočnom delu Bačke.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Pokrajinski zavod za zaštitu prirode dostavio je 20. novembra 2017. godine Studiju zaštite Predela izuzetnih odlika Kanjiški jaraši Pokrajinskom sekretarijatu za urbanizam i zaštitu životne sredine, kao nadležnom organu.[1] Godine 2023. prostor je proglašen kao zaštićeno područje od pokrajinskog značaja, odnosno II kategorije, kao predeo izuzetnih odlika pod nazivom Predeo izuzetnih odlika Kanjiški jaraši u skladu sa odredbama ove pokrajinske skupštinske odluke.[2]
Prostor[uredi | uredi izvor]
Prostor zaštićenog područja koji je proglašen kao Predeo izuzetnih odlika Kanjiški jaraši je najveći očuvani kompleks slatinskih pašnjaka na desnoj obali Tise, smešteno na krajnjem severu Vojvodine, u severoistočnom delu Bačke, na teritoriji opštine Kanjiža, okruženo naseljima Trešnjevac, Velebit, Male Pijace, Mali Pesak, Kanjiža i Zimonjić.[1][3]
Kategorija zaštićenog područja[uredi | uredi izvor]
Prema Pravilniku o kriterijumima vrednovanja i postupku kategorizacije zaštićenih područja („Službeni glasnik RS”, broj 97/15) Predeo izuzetnih odlika Kanjiški jaraši svrstava se u II kategoriju – pokrajinskog/regionalnog, odnosno velikog značaja.[1]
Celine i vlasništvo[uredi | uredi izvor]
Predeo izuzetnih odlika Kanjiški jaraši zauzima površinu od 3.472,17 ha, na kojoj se uspostavljaju režimi zaštite II i III stepena i obuhvaćeno je zaštitnom zonom površine 5.418 ha.[1] Pod režimom zaštite II stepena je 1.523,02 hektara, dok se pod režimom zaštite III stepena nalazi 1.949,15 hektara.[3] Prema strukturi površina katastarskih opština po vlasništvu, na ovom prostoru u državnoj svojini je 86%, u privatnoj 7% površina, a ostalo je drugi oblici svojine.[1]
Režim zaštite II stepena obuhvata tri prirodne subjedinice i celine:[2][3]
- Martonoški pašnjak
- Pipic salaš
- Jezero Kiralj
- Salai salaš
- Farago salaš
- Stočni pašnjak
- Slatine kod Malih Pijaca - istočna celina
- Slatine kod Malih Pijaca - zapadna celina
- Gornji Kireški pašnjak
- Čudotvorni bunar
- Donji Kireški pašnjak - istočna celina
- Donji Kireški pašnjak - zapadna celina
- Grbavi rukav
- Gornji Bogarzo
- Donji Bogarzo
- Kapetanska slatina
- Kapetanska gorocvetna livada
- Velebitski pašnjak
- Žuti kanal
- Bibiceš
- Velika žila - sever
- Velika žila - jug
- Metilj bara
- Velika slatina
- Slatine kod Trešnjevca
- Slane bare kod Trešnjevca
Staništa zaštićenih vrsta[uredi | uredi izvor]
Na ovom području nalaze se staništa zaštićenih i strogo zaštićenih vrsta i za zaštitu prioritetni tipovi staništa, delovi međunarodno značajnog područja za biljke, kao i međunarodno i nacionalno značajno područje za ptice (RS002IBA) koje prema Uredbi o ekološkoj mreži („Službeni glasnik RS”, broj 102/10) pripada ekološki značajnom području Republike Srbije pod rednim br. 1 – „Subotička jezera i pustare”.[1]Predeo pripada područjima sa najvećim brojem ptica u Srbiji. Zabeleženo je oko 235 vrsta ptica, od kojih su 203 vrste strogo zaštićene.[3]
Deo celine[uredi | uredi izvor]
Sa zaštićenim područjima koji se nalaze na teritoriji Grada Subotice i Opštine Kanjiža (sa kojima upravlja JP Palić-Ludaš), Predeo izuzetnih odlika Kanjiški jaraši čini funkcionalnu celinu.[1][3]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Predeo izuzetnih odlika
- Predeli izuzetnih odlika Srbije
- Spisak zaštićenih područja u Vojvodini
- Zaštićeno područje
- Geografija Vojvodine
- Bačka
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž z „Obaveštenje o postupku pokretanja zaštite predela izuzetnih odlika „Kanjiški jaraši””. ekologija.gov.rs. Pristupljeno 31. 5. 2024.
- ^ a b v „POKRAJINSKA SKUPŠTINSKA ODLUKA O ZAŠTITI PREDELA IZUZETNIH ODLIKA "KANJIŠKI JARAŠI"”. demo.paragraf.rs. Pristupljeno 31. 5. 2024.
- ^ a b v g d „STUDIJA ZASTITE PIO KANJISKI JARASI 2017.pdf” (PDF). ekourbapv.vojvodina.gov.rs. Pristupljeno 31. 5. 2024.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Pregled zaštićenih prirodnih dobara
- Predeli izuzetnih odlika
- JAVNI UVID I JAVNU RASPRAVU U NACRT POKRAJINSKE SKUPŠTINSKE ODLUKE O ZAŠTITI PREDELA IZUZETNIH ODLIKA „KANJIŠKI JARAŠI" I STUDIJU ZAŠTITE PREDELA IZUZETNIH ODLIKA „KANJIŠKI JARAŠI"
- Nova zaštićena područja u Vojvodini EKOLOGIJA
- Javna prezentacija Nacrta Prostornog plana područja posebne namene Predela izuzetnih odlika „Kanjiški jaraši“
- Kanjiški jaraši novo zaštićeno područje
