Svetislav S. Petrović
Svetislav S. Petrović | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1899. |
| Datum smrti | 1960. |
Svetislav S. Petrović (1899 − 1960) bio je književnik, pedagog, esperantista, poliglota, profesor i prevodilac poreklom iz Pirota.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je u naselju Pazar u Pirotu 1899. godine. Završio je osnovnu školu u Pirotu i posle završetka ga je otac poslao u Kragujevac da završi Učiteljsku školu. On međutim nije završio Učiteljsku školu zbog početka balkanskih i svetskog rata.
Krajem 1915. godine je prešao preko Albanije i sa grupom đaka je otišao u francuski grad Fižek u koledž Šampolion gde je nastavio svoje školovanje i započeo učenje engleskog jezika[1]. Sklonost prema esperanto jeziku mu je usadio prijatelj Svetolik Petrović. Dopisivao se sa poznatim srpskim esperantistom - Radomirom Klajićem.
Prebacio se na Korziku 1916. godine i upisao je učiteljsku školu i počeo sa učenjem italijanskog jezika. Potom je otišao u Nicu, položio je maturu učiteljske škole i radio je kao vaspitač u Liceju.
Kao mladi i afirmisani esperantista se posle rada u Italiji vratio u Srbiju i razvio delatnost na polju širenja esperanta u zemlji. Učestvovao je kao delegat Opšteg saveza esperanta na sastancima u Ohridu, Prilepu i Pirotu. Radio je kao učitelj u Pirotu od 1919. godine do 1926.
Bio je učitelj-slušalac na Višoj pedagoškoj školi u Beogradu i završio ju je 1930. godine.
Bio je jugoslovenski predstavnik međunarodne pedagoške revije - službenog organa Svetskog saveza pedagoga-esperantista tage Tutmonda Asocio de Geimtruistroj esperantistoj.
Kao poliglota, služio se jezicima: engleski, esperanto, francuski, italijanski, poljski, češki i finski.
1930. godine je učestovao na Đenovskom univerzitetu u diskusiji Međunarodne unije društva naroda na temu: O integralnoj saradnji i nastavi istorije u osnovnim i drugim školama.
Upisao je nakon toga doktorske studije na Sorboni 1935. godine, međutim nema podataka da li ih je završio[2].
Radio je kao činovnik Ministarstva prosvete od 1927. do 1930. godine. Posle završene Više pedagoške škole, radio je kao suplent a kasnije kao profesor francuskog jezika u pirotskoj gimnaziji i u Učiteljskoj školi do 1934. godine. Premešten je u Užice[3] školske 1935/36 kako bi se nakon godinu dana vratio u Pirot gde je radio sve do okupacije 1941. Kako su Bugari došli u pirotske krajeve, on se sa svojom ženom Ružicom preselio u Kragujevac. U Kragujevcu je službovao kao profesor Gimnazije i Trgovačke akademije a kasnije i kao direktor.
Vrativši se u Pirot, radio je kao upravnik muzeja. Prikupljao je sa učenicima razne arheološke i etnografske predmete. Bio je zaljubljenik u istoriju te je prikupljao predmete prvenstveno za Muzej. Mnogi na vlasti, kao i intelektualci su smatrali da Petrović nije dostojan zvanja upravnika Muzeja te su kopali po njegovoj prošlosti kako bi ga sklonili sa tog mesta. To se i desilo nakon njegovog govora povodom proslave 25-godišnjice smrti Jovana Cvijića gde je Petrović govorio o religijskim shvatanjima Cvijića. To je kasnije poprimilo oblik bezrazložnog napada na Petrovića te mu se kasnije i sudilo. Kažnjen je tako što je smenjen i kao profesor Gimnazije i kao direktor Muzeja 1952. godine[4].
Ukazom Ministarstva prosvete, Petrović je postavljen u Sjenici da radi u Mešovitoj gimnaziji 1953. godine septembra. Radio je tamo sve do svoje smrti.
Umro je u Pirotu iznenada 1960. godine pri poseti svojoj ženi posle večere u lokalnoj kafani.
Radovi[uredi | uredi izvor]
Sarađivao je u francuskim listovima tokom boravka tamo i u Italiji gde je objavljivao nekoliko radova o vaspitanju i obrazovanju.
Sarađivao je u službenom organu jugoslovenskih esperantista Sloga 1922. godine, u litvanskom književnom listu Laisve 1923. godine.
1926. godine je objavio svoj udžbenik Međunarodni pomoćni jezik esperanto. Iste godine je otvorio kurs za esperanto u Beogradu.
Petrović je 1933. objavio u Srpskom književnom glasniku belešku da je pripremio za štampu rukopis pod naslovom Istorija Pirota. Njegov rukopis je propao za vreme rata. 1946. se ponovo latio pisanja rukopisa o istoriji Pirota koje je ispisivao na listićima koje je posle njegove smrti sveštenik, Srbislav Đorđević prekucao i razdelio ustanovama i prijateljima.
1955. godine je napisao studiju o učešću Piroćanaca u Prvom srpskom ustanku pod vođstvom Karađorđa.
1947. godine je objavio svoj lirski zapis Na Midžor, na Midžor! u listu Republika.
Ostavio je rukopisnu zbirku pesama i dva sonentna venca: Sonetni venac i Sveslovenski sonentni venac.
Prevodio je Gorski vijenac na esperanto i završio sa prevodom 1957. godine međutim, prevod je objavljen tek 1970. godine.
Neki od njegovih rukopisa su: Ponišavlje i susedni krajevi za vreme prvog srpskog ustanka, Oko naše Nišave, Grob Đure Horvatovića, Stara planina - hajdukovina, Pirotske vojvode za vreme prvog srpskog ustanka.
Naučni radovi: Dvadeseti rođendan Jugoslavije, U slavu Francuske, Besmrtni Jugosloven iz Bugarske, Jugosloven iz Šopluka prvi učitelj Njegošev, Bugari i mi, Vuk Karadžić osnivač bugarske književnosti.
Objavljivao je i članke na francuskom jeziku: Put ka izgnanstvu 1918, Malo razjašnjenje o Srbiji (Bon le Gustav: Pishoanaliza i vaspitanje).
Pisao je dokumentarne radove o Jaši Prodanoviću, Stevanu Sremcu, Milki Ćirić, Milanu Piroćancu, Radoju Domanoviću, Aleksi Antiću.
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Borislava Lilić, Svetislav Petrović i njegova istorija Pirota, Pirotski zbornik br. 22, 1996
- Petar Vukomanović, Esperantista Svetislav Petrović - čovek koji je govorio u stihu, Pirotski zbornik br. 22, 1996
- Gojko Antić, Svetislav S. Petrović kao književnik: od članaka do sonentnih venaca, Pirotski zbornik br. 22, 1996
- Ilija Nikolić, Skica za portret profesora Svetislava Petrovića, Pirotski zbornik br. 22, 1996
- Vladimir Stojančević, Moja sećanja na profesora Svetislava Petrovića, Pirotski zbornik br. 22, 1996
- Ilija Nikolić, Bibliografija radova Svetislava S. Petrovića, Pirotski zbornik br. 22, 1996