Svinjarstvo

Svinjarstvo ili svinjogojstvo je grana stočarstva koja se bavi uzgojem svinja radi dobijanja mesa, masti, kože, dlake i dr. Najčešće je zastupljeno u oblastima intenzivne poljoprivrede, u prigradskim zonama i u blizini centara prehrambene industrije.

Svinjarstvo je dobro razvijeno u Kini, SAD, Rusiji i Brazilu.

Kategorije svinja

Intenzivna proizvodnja svinja na velikim farmama je uslovila razvrstavanje grla po kategorijama.

Priplodni podmladak su mlade životinje koje služe osnivanju, održavanju ili proširenju zapata. Ovoj kategoriji pripadaju ženska i muška grla od uzrasta oko 70 dana i telesne mase oko 25 kg pa sve do prvog pripusta (prvog prašenja kod ženskih, odnosno redovnih skokova muških grla). Ženski priplodni podmladak se zadržava u ovoj kategoriji sve do uzrasta 7-8 meseci, ili 120-130 kg telesne mase, a muška do 12 meseci.

Priplodne krmače su ženska grla od trenutka prvog pripusta pa sve do izlučenja (isključenja) iz priploda. Vreme eksploatacije (korišćenja) traje 3-4 godine. Pravilo je da u toku 2 godine krmača ostvari 5 prašenja.

Priplodni nerastovi su muška grla od vremena prvog pripusta (skoka) pa do isključenja iz priploda. Vreme korišćenja je 2-3 godine- Ukoliko služi za prirodan pripust (direktan skok na žensko grlo), nerast ostvari oko 100 legala, odnosno oko 500 legala kada se koristi u veštačkom osemenjavanju.

Prasad na sisi su najmlađa kategorija svinja na farmi. Od momenta rođenja pa sve do odbijanja od majke (zalučenja), mlada grla ostaju u ovoj kategoriji, odnosno do životnog doba od 30 dana , ili telesne mase od 1,3-8 kg.

Odbijena (zalučena) prasad su mlade životinje koje se u ovoj kategoriji zadržavaju od 30. do 70. dana života, za čije vreme dostignu 22-25 kg telesne mase.

Svinje u tovu se najčešće razvrstavaju u tehnološki dve kategorije: predtov (ili tov 1) od 25 do 60 kg, i završni tov (tov 2) od 60 kg pa do kraja tova (najčešće 105-120 kg).

Genetičko unapređenje svinja

Nakon ukrštanja rasa sa kojim je započeto šezdesetih godina prošlog veka, uvođenje performans testa sedamdesetih godina, primena veštačkog osemenjavanja i specijalizovanih odgajivačkih programa, baziranih na podacima sa komercijalnih farmi, omogućen je genetički razvoj svinjarstva pri čemu je usledila veća ekonomska dobit u ovoj grani stočarstva. Poseban značaj za praksu i genetičko unapređenje svinja imalo je proučavanje modela nasleđivanja kao i razvoj matematičko-statističkih metoda pomoću kojih se utvrđuje genetička varijabilnost unutar populacije, nasledna povezanost između osobina i selekcijski efekat.

Metode odgajivanja svinja

Odgajivanje u čistoj rasi

• Odgajivanje u čistoj krvi van srodstva
• Osvežavanje krvi
• Odgajivanje u srodstvu
• Linijsko odgajivanje

Ishrana svinja

Hrana za intenzivan uzgoj svinja je koncentrovana (gotova ili potpuna) smeša sa izbalansiranim količinama ugljeno-hidratnih, proteinskih i vitaminsko-mineralnih hraniva. Koncentrovana smeša se pravi u dve forme: praškastom i peletiranom. Na farmama se hrana u ovakvom obliku čuva u specijalnim rezervoarima, poznatim pod imenom bin-cikloni. Prednost im je što se postupak punjenja (obično se koristi autocisterna) i pražnjenja može potpuno mehanizovati.

U slučajevima industrijske proizvodnje na velikim farmama, plemenitim rasama svinja je ograničeno kretanje, što znači da same ne mogu pronalaziti hranu kao što bi to činile u prirodi, a samim tim je jedini izvor hrane ono što dobiju od strane čoveka. Na farmama se ishrana obavlja ručno ili automatski. Ručni sistem hranjenja je aktuelan na farmama starijeg tipa kao i na velikom broju domaćinstava. Automatska ishrana predstavlja doziranje hrane za određen broj grla u objektu.

Vidi još

• Stočarstvo
• Durok

Literatura

• Mastilo, Natalija (2005): Rečnik savremene srpske geografske terminologije, Geografski fakultet, Beograd
• Stemić Milomir, Jaćimović Bratislav (2006): Osnovi agrarne geografije, Jantar grupa, Zemun
• Teodorović Milan, Radović Ivan (2004): Svinjarstvo, Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet, Novi Sad.