Srpska narodna stranka (Hrvatska)
Srpska narodna stranka Srpska narodna stranka | |
|---|---|
 | |
| Skraćenica | SNS |
| Predsednik | Zoran Kojić |
| Osnivač | Milan Đukić |
| Zamenica predsednika | Radmila Medaković |
| Koalicija | DOSS |
| Osnovana | 18. maj 1991. |
| Sedište | Zagreb Hrvatska |
| Ideologija | demokratija, antifašizam, Borba za prava Srba u Hrvatskoj, proevropeizam |
| Hrvatski sabor | 0 / 151 |
| Veb-sajt | |
| www | |
Srpska narodna stranka (skraćeno SNS) je vanparlamentarna politička stranka u Republici Hrvatskoj koja zastupa interese srpske nacionalne manjine.
Stranka je bila prva srpska parlamentarna stranka u Saboru Republike Hrvatske i to u tri saziva Sabora, od parlamentarnih izbora 1992. do izbora 2003. godine.
Organizacija[uredi | uredi izvor]
Stranka u svom radu oblikuje politička mišljenja, stavove i zahteve Srba u Republici Hrvatskoj, polazeći od: humanističkih opredeljenja, demokratskih metoda političkog delovanja, slobodarskih i demokratskih tradicija Srba u Hrvatskoj iz vremena Austrougarske, predratne Jugoslavije i antifašističkog opredjeljenja iz vremena Drugog svetskog rata, pripadnosti i očuvanja celine srpskog naroda, priznanja demokratski izabrane vlasti u Republici Hrvatskoj, neprihvatanja totalitarnih režima, prihvatanja privatnog vlasništva i tržišne privrede, građanskih i nacionalnih prava i sloboda i životnog interesa Srba za ulazak u Evropsku zajednicu.[1]
Stranka je prva srpska parlamentarna stranka u Saboru Republike Hrvatske i to u tri saziva Sabora, stranka na čije skupštine i prigodne proslave su dolazili tih davnih devedesetih godina prošlog veka mnogi svetski ugledni ljudi od Pitera Galbrajta, američkog ambasadora, drugih ambasadora i predstavnika diplomatskog kora, kao i mnogi prvaci stranaka u Hrvatskoj.[2]
Rukovodstvo i lokalne organizacije[uredi | uredi izvor]
Predsednik stranke je Milan Rodić. Potpredsednik stranke je Božidar Slavulj. Članovi Predsedništva stranke pored predsednika i potpredsednika još su Dragan Hinić, Dušan Crnković i Đuro Đermanović.[3]
Stranka ima dve županijske organizacije i to u Karlovačkoj i Sisačko-moslavačkoj županiji. U ove dve županije imaju tri gradska i četiri opštinska odbora.[4]
Delovanje[uredi | uredi izvor]
Osnovana je 18. maja 1991. godine u Zagrebu od strane pripadnika srpske manjine, na čelu sa Milanom Đukićem, koji se nisu slagali sa politikom Srpske demokratske stranke. Zamenik predsednika bio je Milan Verglaš a sekretar Milena Kerkez. Na osnivačkoj skupštini u Evropskom domu u Jurišićevoj uluici u Zagrebu bilo je oko 200 članova i oko 30 gostiju. Podršku osnivanju stranke na osnivačkoj skupštini dali su predstavnici Hrvatske narodne stranke, Hrvatske demokratske zajednice, Hrvatske socijalno-liberalne stranke, kao i Olga Carević i drugi.[5]
Vreme rata u Hrvatskoj[uredi | uredi izvor]
S izbijanjem rata u Hrvatskoj postala je stranka koja je zastupala interese Srba na područjima pod nadzorom hrvatske vlasti. Stranka je ubrzo dobila povlašćen tretman u državnim medijima. Na drugim parlamentarnim izborima 1992. godine Stranka nije uspela da pređe prag od 3 posto za ulazak u Sabor. Međutim presudom Ustavnog suda tri njena zastupnika, uključujući Đukića, dobila su saborske mandate, jer na listama drugih stranaka koje su prešle prag nije bilo dovoljno poslanika srpske nacionalnosti, a da bi se ispunila kvota koju je propisivao tadašnji ustavni zakon o pravima manjina. Ustavni sud je mandate prepustio SNS-u, iako je pre te stranke po broju glasova lista sa srpskim poslanicima bila lista Socijaldemokratske unije, obrazloživši to time da SNS kao „etnička stranka“ ima veće pravo na „etničke mandate“. Mandatari u Saboru su bili Milan Đukić, Veselin Pejnović i Dragan Hinić.
Milan Đukić je ubrzo nakon toga postao potpredsednik Sabora, a SNS dobio nadimak "Stranka Tuđmanovih Srba". Ta se percepcija kasnije promenila, kada je SNS počeo sve više da kritikuju odnos vlasti prema srpskoj manjini, pošto su trajno bili nezadovoljni time što su Srbi u Republici Hrvatskoj prestali biti politički narod i postali nacionalna manjina.
Posle 1995. godine[uredi | uredi izvor]
Stranka je u trećem sazivu Hrvatskog sabora (1995—1999) imala dva poslanika (Đukić i Pejnović) a u četvrtom sazivu (1999—2003) jednog poslanika (Đukić).
Stranka je zajedno sa još dve političke partije, Partijom podunavskih Srba i Srpskom demokratskom baranjskom strankom, i još nekoliko srpskih organizacija osnovala Narodno vijeće Srba početkom 1999. godine. Cilj udruživanja bio je alternativa politici SDSS-a.[traži se izvor]
Izbori 2003. godine i vreme posle toga[uredi | uredi izvor]
Na petim parlamentarnim izborima održanim 23. novembra 2003. godine Stranka se za glasove srpske manjine morala boriti sa Samostalnom demokratskom srpskom strankom (SDSS) od kojih je izgubila na izborima za tri predstavnika srpske nacionalne manjine u Hrvatskom saboru. Milan Đukić je osvojio 0,37% manje glasova od Ratka Gajice iz SDSS te nije izborio mesto u Saboru.[6]
Posle smrti osnivača i prvog predsednika stranke Milana Đukića na čelo stranke je na konvenciji stranke u Zagrebu 30. aprila 2007. godine za predsednika izabran Milan Rodić koji je i sada aktuelni predsednik stranke.[7]
Na šestim parlamentarnim izborima 2007. godine sva tri kandidata su zajedno osvojila tek 6% posto glasova Srba za predstavnike u Saboru.[8]
Na lokalnim izborima 2009. godine Stranka je učestvovala na izborima za članove skuštine Karlovačke i Sisačko-moslavačke županije kao i u Ogulinu i Plaškom.[9] Posle izbora Stranka je zajedno s Demokratskom partijom Srba i Nove srpske stranke usvojila platformu s kojom se otvorio put ujedinjavanja ovih triju stranka.[10] Godinu dana kasnije, Stranka je 13. decembra 2010. godine u Virovitici zajedno s još nekoliko srpskih stranaka i organizacija u Hrvatskoj formirala Koaliciju „Srpska sloga“ kao alternativu politici SDSS-a.[11]
Na izborima za zastupnike u Hrvatski sabor 2011. godine Stranka koalirala je sa Demokratskom partijom Srba i Našom strankom.[12] Koalicija nosi naziv: Demokratska opozicija srpskih stranaka (DOSS).[13] Ispred stranke na listi Koalicije u 12. izbornoj jedinici bio je predsednik Stranke Milan Rodić koji je osvojio 9,5% glasova što je nedovoljno za ulazak u Sabor.[14]
Predsednik Republike Hrvatske Ivo Josipović primio ih je delegaciju Stranke 23. avgusta 2012. godine kako bi razgovarali o problemima Srba u Hrvatskoj.[15]
Predsednik Stranke Milan Rodić krajem oktobra 2013. godine dao je ostavku za svoju funkciju. Na izbornoj skupštini održanoj 16. novembra 2013. godine izabran je Zoran Kojić iz Borova.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Program stranke, HIDRA[mrtva veza], Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ „O Srpskoj narodnoj stranci”. Sns.hr. 30. 4. 2007. Arhivirano iz originala 5. 12. 2013. g. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ „Članovi predsjedništva Srpske narodne stranke”. Sns.hr. Arhivirano iz originala 5. 12. 2013. g. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ „Vodstvo stranke | Organizacija SNS-a”. Sns.hr. Arhivirano iz originala 5. 12. 2013. g. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ Skraćeni zapisnik osnivačke skupštine SNS-a[mrtva veza], Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ „Izbori”. Izbori.hr. Arhivirano iz originala 15. 9. 2014. g. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ Utorak 29. travnja 2014. 23:39h. „Milan Rodić novi čelnik Srpske narodne stranke — Vijesti — Aktualno — Hrvatska”. Dalje.com. Arhivirano iz originala 30. 4. 2014. g. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ „IZBORI 2007”. Izbori.hr. Arhivirano iz originala 2. 5. 2012. g. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ „Srpska narodna stranka u Republici Hrvatskoj”. Sns.hr. Arhivirano iz originala 4. 11. 2011. g. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ „Srpska narodna stranka u Republici Hrvatskoj”. Sns.hr. Arhivirano iz originala 4. 11. 2011. g. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ Foto: Dragutin Šantoši (13. 12. 2010). „Srpska sloga protiv Pupovčeva SDSS-a — Večernji.hr”. Vecernji.hr. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 30. 4. 2014. g. Pristupljeno 11. 11. 2011.
- ^ „Greška — Glas Slavonije”. Glas-slavonije.hr. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ „Izbori Za Zastupnike U Hrvatski Sabor”. Izbori.hr. 13. 12. 2011. Arhivirano iz originala 5. 3. 2016. g. Pristupljeno 29. 4. 2014.
- ^ M.D.C. (23. 8. 2012). „Predstavnici Srba kod Josipovića: Pupovac je u vrećama iznosio novac”. Dnevnik.hr. Pristupljeno 29. 4. 2014.
