Famagusta

Famagusta / Amohostos tur. Gazimağusa / grč. Αμμόχωστος
Simbol grada — nekadašnja latinska katedrala pretvorena u džamiju
Administrativni podaci
Država	Kipar
Okrug	Famagusta
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
—	35.453
Geografske karakteristike
Koordinate	35° 07′ 13″ S; 33° 56′ 19″ I
Aps. visina	0-15 m
Famagusta / Amohostos Famagusta / Amohostos na karti Kipra
Veb-sajt
www.famagusta.org.cy

Famagusta ili Amohostos (tur. Gazimağusa, Газимагуса, grč. Αμμόχωστος, Амохостос) je četvrti po veličini i značaju grad na Kipru, u delu pod turskom okupacijom (tzv. Severni Kipar). Zvanično grad je sedište istoimenog okruga Famagusta.

Amohostos je vekovima bio najveća kiparska luka.

Geografija

Famagusta se nalazi na istočnoj obali ostrva Kipar. Od glavnog grada Nikozije je udaljena 60 km istočno.

Reljef Famagusta se nalazi na obali Sredozemnog mora, u ravničarskom području, na 0-15 m nadmorske visine. Iza grada se pruža najveća ravnica Kipra — Mesaorija.

Klima u Famagusti je sredozemna sa elementima sušne, stepske klime. Prosečna godišnja temperatura je čak 25 podeoka, a padavina ima malo — oko 350 mm/m².

Vode: Famagusta se nalazi u istočnom Sredozemlju (poznatom i kao Levantsko more). Grad se oduvek razvijao kao važno ostrvsko pristanište, budući da je na ovom mestu najdublji gaz za brodove duž cele kiparske obale. U kopnenom delu grada ima par malih i beznačajnih vodotoka, koji često presušuju.

Istorija

Prikaz Amoostosa iz 1703. godine

Ulica starog grada

Iako je područje današnjeg grada naseljeno još od vremena praistorije, prvo stalno naselje na današnjem mestu se javlja 300. p. n. e. pod nazivom Arsinoe. Vekovima je ovo naselje bilo malo i bez većeg značaja.

Ključna godina za razvoj grada je bila 1192. g., kada su Kipar osvojili Lizinjani. Kako je položaj naselja bio izvanredan za razvoj pristaništa uskoro se tu javlja utvrđeni grad sa lukom. U 13. veku grad postaje središte trgovine u istočnom Sredozemlju. U to vreme to je bogat i razvijen grad. 1372. godine grad preuzima Đenova, a potom, 1489. godine Mleci, ali grad ne gubi značaj i bogatstvo.

Godine 1571. grad osvajaju Turci Osmanlije, kao poslednje uporište Zapada na Kipru. Pod novim osvajačima grad donekle gubi značaj, ali ne propada. Tada se u Famagusti grade nove građevine i grad dobija istočnjački izgled.

Berlinskim kongresom 1878. godine Velika Britanija dobija Kipar za koloniju. Britanci ponovo započinju izgradnju luke i time razvoj grada. Grade se nove zgrade, ulice, cele četvrti. U to vreme obrazuje se današnji savremeni grad, poznat i kao Varoša, pri čemu staro gradsko jezgro u zidinama naselja tursko stanovništvo, dok novoizgrađeni deo iz 19. veka naseljava grčko stanovništvo.

Nezavisnošću Kipra 1960. godine, Famagusta ponovo dobija na značaju kao najvažnije pristanište nove države. Posebno se razvija turistička privreda u vidu niza novih hotela-nebodera u južnom delu grada. Grad je davao oko polovinu državnih prihoda od turizma, a luka je davala 83% kargo prometa u državi. U gradu je bila veoma razvijena laka industrija. Tome je u prilog išlo bogato ravničarsko zaleđe Mesaorije. U ovo vreme grad je imao oko 40 hiljada stanovnika, većinskih Grka (67%) i manjinskih Turaka (22%) i ostalih.

Godine 1974. turska vojska je okupirala severnu trećinu Kipra, zajedno sa Famagustom i većim delom Mesaorije. Mesni Grci beže na jug zemlje i grad ostaje poluprazan. Grčki deo grada zavojevač je ogradio i on je do danas ostao „grad duhova“. Grad već decenijama propada. Danas u njemu živi oko 40 hiljada stanovnika, gotovo u celosti Turaka. Većina njih su preseljenici iz Turske.

Stanovništvo

Populacija (ist.): Famagusta

Godina
Stanovništvo

Famagusta danas ima oko 40 hiljada stanovnika u gradskim granicama, gotovo u celosti Turaka. Većina njih su preseljenici iz Turske, a manji deo vodi poreklo od kiparskih Turaka.

Privreda

Posle okupacije 1974. godine privreda Famaguste je naglo propala i do danas se nije oporavila. Grad je danas slabo razvijen i oslonjen na skromnu laku industriju i poljoprivredno zaleđe.

Partnerski gradovi

• Patra
• Izmir
• Struga
• Antalija
• Latakija
• Misolongi
• Krf
• Tekirdag
• Atina

Galerija

• 
  Aja Zoni, jedna od gradskih pravoslavnih crkava
• 
  Nekadašnja katedrala, danas džamija
• 
  Ostaci srednjovekovnih palata
• 
  Zidine stare Famaguste

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt