Hrvatski preplet
Hrvatski preplet ili hrvatski votl, poznat kao pleter ili troplet na Hrvatskom, je vrsta prepleta, najkarakterističnija po uzorku od tri-trake. Jedan je od najčešće korišćenih obrasci predromaničke Hrvatske umetnosti. Nalazi se na i unutar crkvama, kao i manastira podignutih u ranosrednjovekovnoj kraljevini Hrvatskoj između devetog i početka dvanaestog veka. Ornamentalne žice su ponekad bile grupisane zajedno sa životinjskim i biljnim figurama.
Najreprezentativniji primeri natpisa ukrašenih prepletom su Baškčanska ploča, krstionica hrvatskog kneza Višeslava i Branimirov natpis. Drugi značajni primeri nalaze se u blizini Knina, u Ždrapanju i Žaviću kod naselja Bribir, Rižinicama kod Solina i u Splitu i Zadru.[1]
Hrvatska ima civilno i vojno odlikovanje pod nazivom Orden Hrvatskog Prepleta.[2]
Motivi ovih pletenica preuzeti su iz antičke umetnosti (talasi, troprugasti gajtani, pentagrami, mreže romboa...), ali dok su u antici ovi ornamenti služili samo kao okvir, u predromanici ispunjavaju celu površinu. Količina, ali i nadaleko poznat kvalitet materijala i rezbarenja spomenika predromaničke skulpturalne pronađenih na istočnoj obali Jadrana dokazuje snažnu građevinsku i klesarsku aktivnost velikog broja zanatlija i radionica. Za razliku od hiljada fragmenta tkanih reljefa u Dalmaciji, na severu su pronađena samo dva: jedan u Loboru i jedan kod Iloka.
Pleterni Krst[uredi | uredi izvor]
Tokom osmog veka, Papa je Hrvatskoj dodelio svoj idiosinkratični krst zasnovan na hrvatskom prepletu. Obično je poznat kao Pleter krst. Simbol se i danas veoma koristi i obožava u Hrvatskoj jer predstavlja i hrišćanstvo i hrvatsku kulturu.[3]
Galerija[uredi | uredi izvor]
Primer:
-
Natpis vojvode Branimira -
Natpis kralja Stefana Držislava -
Font iz 11. veka (najverovatnije prikaz Zvonimira) -
-
Hrvatski preplet u zastavi nacističke marionetske Nezavisne Države Hrvatske kojom vladaju fašističke ustaše. -
Hrvatski preplet koji graniči sa pečatom načelnika generalštaba Oružanih snaga Hrvatske. -
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Vijest 181”. web.archive.org. 2011-07-15. Arhivirano iz originala 15. 07. 2011. g. Pristupljeno 2022-10-01.
- ^ „Pravilnik Reda hrvatskog pletera”. narodne-novine.nn.hr. Pristupljeno 2022-10-01.
- ^ „PLETER CROSS, Sterling Silver, 1.32g RE-STOCKED! DISCOUNTED!”. HEART OF CROATIA GIFTS (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-10-01.
