Čarapići
| Čarapići | ||||||||||
|
Čarapići su krajem XVIII veka porodično bili obor-knezovi gročanske nahije, a od 1804. do 1813. godine vojvode gročanske nahije kod Beograda. Vode poreklo od obor-kneza gročanske nahije Marka Čarapića i vojvode Vasilija Vase Čarapića, koji je poginuo u bitki za oslobođenje Beograda 29/30. novembra (11/ 12. decembra) 1806. Njegov sin gročanski vojvoda Ilija Čarapić bio je oženjen Karađorđevom kćerkom Stamenkom Karađorđević, a brat, vojvoda gročanske nahije Atanasije Čarapić (poginuo 1810) je pradeda kraljice Drage Obrenović.
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Čarapići su poreklom iz Kuča, gde postoji Čarapska baština u bratstvu Vujanovići [1].
Čarapići su se u drugoj polovini XVIII veka nastanili u Belom Potoku kod Avale, gročanska nahija.
Kad su, oko 1750. dolazili iz Kuča, jedan deo porodice ostao je u Rakovu, u rudničkoj nahiji. Iz tog dela porodice je žena vojvode Arsenije Lome.
U Belom Potoku u podnožju Avale nastanili su se Jovan i Ivan Čarapići iz Kuča.
Sinovi Jovana Čarapića su obor knez Marko Čarapić i Marinko Čarapić.
Sinovi Ivana Čarapića su Sava, vojvoda Vasilije - Vasa Čarapić i vojvoda Atanasije Čarapić.
Sava I. Čarapić je umro u dubokoj starosti u Belom potoku. Imao je sinove Đurđa i Petra. Đurađ S. Čarapić poginuo je u Čarapića buni 1826.
Obor-knez Marko J. Čarapić (-1804)[uredi | uredi izvor]
Obor-knez gročanske nahije Marko Jovanov Čarapić iz Belog Potoka kod Avale, ubijen je 1804. u Seči knezova u Kaluđerici. Njegovi sinovi su Konstantin, Gligorije i Jovan, prema jednom izvoru, a prema drugom Đorđe i Petar[2].
Đorđe M. Čarapić (-1826)[uredi | uredi izvor]
Ubijen u Čarapića buni protiv kneza Miloša (1826).
Petar M. Čarapić (-1826)[uredi | uredi izvor]
Ubijen u Čarapića buni protiv kneza Miloša (1826)
Marinko J. Čarapić[uredi | uredi izvor]
Marinko J. Čarapić rođeni je brat obor-kneza Marka Čarapića.
Njegovi sinovi su Pavle i Pantelija.
Kapetan Pantelija M. Čarapić (-1855)[uredi | uredi izvor]
Art. poručnik Pantelija M. Čarapić, sin Marinka J. Čarapića, bratanac kneza Marka J. Čarapića, je kao dobrovoljac učestvovao 1848. u borbama protiv Mađara, čiji je rezultat bio osnivanje Srpske Vojvodine. Poručnika Panteliju Čarapića odlikovao je za junaštvo pokazano u ovim borbama austrijski car zlatnom medaljom. Umro je u Beogradu 1855, gde je sahranjen kod Markove crkve na starom groblju.
Art. poručnik Pantelija Čarapić imao je sina i kćerku.[3].
Vojvoda Vasa I. Čarapić (1768-1806)[uredi | uredi izvor]
Gročanski vojvoda (do 1806) Vasa Čarapić, sin Ivana Čarapića (mada se na dokumentima može videti da se potpisivao Velimirov Čarapić) nasledio brata od strica kneza Marka J. Čarapića. U vreme austrijsko-turskog rata upisao se frajkor i učestvovo je u borbama protiv turske vojske u Kočinoj krajini. Poginuo 1806. pri zauzimanju Beograda. Sa ženom Anastasijom (Nastzom) imao je sinove gročanskog vojvodu Iliju Čarapića, koji je bio oženjen Karađorđevom kćerkom Stamenkom, i Panteliju Čarapića, kao i kćerke Joku (Jovanku) i Jelenu - Jelu.
Vojvoda Ilija V. Čarapić (-1842)[uredi | uredi izvor]
Gročanski vojvoda (od 1810) Ilija Čarapić, sin vojvode Vase Čarapića, Karađorđev zet, postavljen za vojvodu gročansku kada je imao samo 18 godina, pošto mu je na Prahovu poginuo stric vojvoda Atanasije Čarapić.
Vojvoda Ilija Čarapić, koji je bio i prvi upravitelj Beograda, sa Stamenkom Karađorđević nije imao dece. Ilija Čarapić bio je očuh Stamenkine kćerke Jelene, kojom se oženio Đorđe Radojlović, rodonačelnik Radojlovića.
Pantelija V. Čarapić[uredi | uredi izvor]
Pantelija V. Čarapić završio u Rusiji kadetski korpus i postao oficir. Povređen prilikom gašenja velikog požara dobio ozlede na glavi. Posle oboleo i uskoro umro.
Sava I. Čarapić[uredi | uredi izvor]
Sava I. Čarapić, brat vojvode Vase Čarapića, je umro u dubokoj starosti u Belom potoku. Imao je sinove Đurđa i Petra. Đurađ S. Čarapić poginuo je u Čarapića buni 1826.
Đurđe S. Čarapić (-1826)[uredi | uredi izvor]
Đurđe S. Čarapić, sin Save Čarapića poginuo je u Čarapića buni protiv kneza Miloša (1826).
Pantelija V. Čarapić je sin vojvode Vase Čarapića.
Vojvoda Atanasije I. Čarapić (1810)[uredi | uredi izvor]
Gročanski vojvoda (vojvoda gročanske knežine gročanske nahije) (od 1806) Atanasije Čarapić (Tanasije Čarapić) iz Belog Potoka kod Avale, mlađi brat vojvode Vase Čarapića poginuo 1810. u bitki na Prahovu. Njegova žena bila je Ivana (rođaka Karađorđeve žene Jelene), sinovi Đorđe i Marko, kćerke Jeka (udata u Boleču), Marta (udata u Ivanči), Đurđija i Petrija (udatu u Ripnju). Kuću je imao na Dorćolu, ispod Pirinčane (ostataka dvora princa Aleksandra Virtemberškog) u dnašnjoj Dušanovoj ulici, koja je tada bila glavna ulica (čaršija).
Đorđe A. Čarapić, podvojvoda (-1826)[uredi | uredi izvor]
Đorđe A. Čarapić, sin vojvode Atanasija Čarapića, podvojvoda u Prvom ustanku, i Marko su poginuli u Čarapića buni. Đorđe Čarapić bio je pomoćnik vojvode Lazara Mutapa. Borio se na Deligradu. Učestvovao je i u Đakovoj buni protiv kneza Miloša. Izbegao je u Banat 1825. godine, da bi se zajedno sa bratom Markom Čarapićem 1826. vratio u Srbiju i pokušao na Cveti da podigne bunu protiv kneza Miloša, poznatu kao Čarapića buna.
Marko A. Čarapić (-1826)[uredi | uredi izvor]
Marko A. Čarapić, sin vojvode Atanasija Čarapića, poginuo je u Buni Čarapića 1826. godine.
Lunjevice[uredi | uredi izvor]
Đurđija T. Čarapić, kćerka vojvode Atanasija Čarapića je bila udata za Nikolu Lunjevicu. Ona je baba kraljice Drage.
Njihov sin je Pantelija Lunjevica, okružni načelnik, otac kraljice Drage.
Pantelija N. Lunjevica (1840-1887)[uredi | uredi izvor]
Pantelija Lunjevica, okružni načelnik, otac kraljice Drage.
Kraljica Draga Obrenović (1864-1903)[uredi | uredi izvor]
Čarapića buna 1826.[uredi | uredi izvor]
Sinovi gročanskog vojvode Atanasija Čarapića Đorđe i Marko Čarapić organizovali su Čarapića bunu protiv kneza Miloša 1826. godine, koja je u korenu surovo ugušena.
U buni su učestvovali osim sinova vojvode Tanasija Čarapića, Marka i Đorđa, sinovi Save Čarapića, Đurađ i Petar Čarapići, zet Tanasija Čarapića Milovan Gajić i Jovan sin kneza Marka Čarapića. Protiv bune bio je sin Save Čarapića Petar Čarapić.
Čarapiće je potera stigla ispod Torlaka, kod Rakovice, gde su odmah ubijeni Đorđe i Đurađ Čarapići, kao i Milovan Gajić. Tela ubijenih stavljena su na točkove na Torlaku, pored puta.
Uhvaćeni Čarapići odvedeni su u Ripanj i zatvoreni u kući Arnautovića, gde su pre smrti prošli kroz mučenja[4].
U vreme Čarapića bune, Ilija Čarapić, sin vojvode Vase Čarapića predao se knezu Milošu, koji mu je poštedeo život.
Za kaznu porodica Čarapića raseljena je po raznim mestima u Srbiji. Tako je majka Đorđa i Marka Čarapića sa drugom decom raseljena u Brusnicu. Mnogi od Čarapića tada su promenili i prezime. Knjaz Miloš ponudio je Žujovićima da se nasele 1827. na raseljenu baštinu Čarapića što oni nisu prihvatili, već su se naselili u Nemenikućama.
Lomparići[uredi | uredi izvor]
Rođaka vojvode Vase Čarapića iz porodice Lomparić, Jelena Lomparić, bila je udata za Jovana Todorovića, učesnika borbi od 1804. do 1813. (prelaze u Novi Sad), sina Hadži Tojana Todorovića Trebinjca (koji je iz Hercegovine došao u Karađorđevu Srbiju). Njihov sin je Stevan Todorović, poznati slikar,
Stevan Todorović (1832-1925) slikar[uredi | uredi izvor]
Stevan Todorović je bio oženjen Poleksijom Ban, kćerkom Matije Bana diplomate i pisca[5]
Srodnici[uredi | uredi izvor]
Čarapići su u srodstvu sa Karađorđevićima, Lomama, Radojlovićima, Lunjevicama i dr.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Spisak znamenitih ličnosti Prvog srpskog ustanka
- Spisak najistaknutijih srpskih porodica u Kneževini i Kraljevini Srbiji
- Vasa Čarapić
- Vasina ulica
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Prema vojvodi Marku Miljanovu. Zapisano 1893, M. Milićević, Pomenik 2, str. 193
- ^ Prvo tvrdi Milan Đ. Milićević, dok Konstantin Nenadović smatra da su Markovi sinovi Đorđe i Petar. Konstantin N. Nenadović, Život i dela velikog Đorđa Petrovića Kara-Đorđa vrhovnog vožda, oslobodioca i vladara Srbije i život njegovi vojvoda i junaka, Beč, štamparija Jovana N. Vernaja, 1883, str. 131
- ^ Konstantin N. Nenadović, Život i dela velikog Đorđa Petrovića Kara-Đorđa vrhovnog vožda, oslobodioca i vladara Srbije i život njegovi vojvoda i junaka, Beč, štamparija Jovana N. Vernaja, 1883, str. 134
- ^ Konstantin N. Nenadović, Život i dela velikog Đorđa Petrovića Kara-Đorđa vrhovnog vožda, oslobodioca i vladara Srbije i život njegovi vojvoda i junaka, Beč, štamparija Jovana N. Vernaja, 1883, str. 132-133
- ^ M. Jovanović Stojimirović, Siluete starog Beogrda, Beograd 2008, str. 438.