Štikada
Štikada | |
|---|---|
 Srpska pravoslavna crkva Sv. apostola Petra i Pavla, uništena u Drugom svjetskom ratu | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Hrvatska |
| Županija | Ličko-senjska |
| Opština | Lovinac |
| Oblast | Lika |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  216 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 19′ 06″ S; 15° 47′ 15″ I / 44.31843081313541° S; 15.78756426287514° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 558 m |
  Štikada Štikada na karti Hrvatske | |
 Štikada Štikada na karti Ličko-senjske županije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 53244 Lovinac |
| Pozivni broj | +385 53 |
| Veb-sajt | www |
Štikada je naseljeno mjesto u južnoj Lici. Pripada opštini Lovinac, u Ličko-senjskoj županiji, Republika Hrvatska.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Istočno od Štikade nalazi se Gračac, na zapadu se graniči sa naseljem Ričice, a na jugu se nalazi Jezero Štikada i Velebit. Kroz naselje prolazi Lička pruga. Štikada je od Lovinca udaljena 15 km, a od Gračaca 5 km.
Jezero Štikada je akumulaciono jezero. Površina jezera je približno 300 hektara, a jezero je nasipom odvojeno na tri dijela. Jezero se puni vodama rijeke Ričice, Otuče i Opsenice.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
U Drugom svjetskom ratu desio se zločin u Štikadi od strane katoličkog sveštenstva i ustaša. Župnik iz Gračaca Morber je u Štikadi skupio srpski narod na Štikadskim barama da ih prevede u katoličku vjeru. Umjesto da to učini, on ih je sa ustašama sve pobio, puškama, sjekirama, maljevima.[2]
Štikada se od raspada Jugoslavije do avgusta 1995. godine nalazila u Republici Srpskoj Krajini. Do teritorijalne reorganizacije u Hrvatskoj naselje se nalazilo u sastavu bivše velike opštine Gračac.
Duhovni život[uredi | uredi izvor]
U Štikadi je sjedište istoimene parohije Srpske pravoslavne crkve i to treće platežne klase. Ta parohija je osnovana 1892. godine, tako što je dotadašnja "eksp. kapelanija" prerasla u nju.[3] Poslat je 1891. godine za ekspon. kapelana M. Šumonja. Dozvoljeno je 1893. godine da se tu formira i samostalna crkvena opština. Administrator te parohije bio je 1896. godine pop Nikola Majstorović.
Parohija Štikada pripada Arhijerejskom namjesništvu ličkom u sastavu Eparhije Gornjokarlovačke.[4] U Štikadi je postojao hram Srpske pravoslavne crkve Sv. apostola Petra i Pavla, sagrađen 1905. godine, a srušen u Drugom svjetskom ratu. Administrativni odbor eparhije odobrio je još 23. februara 1894. godine da mesna crkvena opština može da gradi novu crkvu uz parohijski stan, kod ceste.[5]
Postojao je i srpski pravoslavni hram Sv. Arhangela, po predanju još iz grčkog doba, a srušen takođe u Drugom svjetskom ratu. Tu je 1845. godine služio pop Milutin Tesla, otac naučnika Nikole.[6] Parohiju sačinjavaju: Kosa, Ponor, Krivokuća, Čiče, Jakšići i Duboki Do.[4]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema popisu iz 1991, naselje Štikada je imalo 545 stanovnika, među kojima je bilo 475 Srba, 41 Hrvat i 19 Jugoslovena. Prema popisu stanovništva iz 2001. godine, Štikada je imala 175 stanovnika.[7] Prema popisu iz 2011. godine, Štikada je imala 216 stanovnika.[8]
| Nacionalnost[9] | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. |
| Srbi | 475 | 388 | 437 | 481 |
| Hrvati | 41 | 52 | 78 | 120 |
| Jugosloveni | 19 | 63 | 31 | |
| Muslimani | 2 | 1 | ||
| Slovenci | 1 | |||
| ostali i nepoznato | 8 | 8 | 8 | |
| Ukupno | 545 | 513 | 554 | 601 |
| Demografija[9] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1961. | 601 | |
| 1971. | 554 | |
| 1981. | 513 | |
| 1991. | 545 | |
| 2001. | 175 | |
| 2011. | 216 | |
Popis 1991.[uredi | uredi izvor]
Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Štikada je imalo 545 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Poznate ličnosti[uredi | uredi izvor]
- Mile Dupor, astrolog
- Nikola Žutić, general-major avijacije JNA
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Zabok-ribolov: Jezera[mrtva veza], Pristupljeno 14. 4. 2013.
- ^ „Pod tuđim krstom: Puškom čistiti veru!”. Večernje Novosti. 29. 8. 2013. Pristupljeno 31. 8. 2013.
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1892. godine
- ^ a b „Arhijerejsko namjesništvo ličko: Parohija Štikada”. Srpska pravoslavna crkva: Eparhija gornjokarlovačka. Pristupljeno 28. 8. 2012.
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1894. godine
- ^ "Pravda", Beograd 1934. godine
- ^ Popis stanovništva 2001., Pristupljeno 14. 4. 2013.
- ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. 2011. Pristupljeno 14. 4. 2013.
- ^ a b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Vikimapija: Štikada
- Tromeđa: Štikada Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016) (jezik: srpski)
