Grobljanska kapela Dr Stevana Dimitrijevića u Aleksincu
| Grobljanska kapela Dr Stevana Dimitrijevića | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Aleksinac |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | spomenik kulture |
| Vreme nastanka | 1931. godine |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš |
Grobljanska kapela Dr Stevana Dimitrijevića nalazi se u Aleksincu, a sagrađena je 1931. godine prema aprojektu nepoznatog arhitekte. Posvećena je Sv. Mihajlu i Gavrilu, a predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture Srbije.
Opšte informacije[uredi | uredi izvor]
Kapela se nalazi na groblju u Aleksincu, projektovana je od strane nepoznatog autora a kvdratne je osnove, koja podržava formu sažetog krsta. Sastoji se od naosa i oltarskog prostora sa plitkom zidnom oltarskom nišom. Osvećena je od strane mitropolita zagrebačkog i episkopa niškog Dositeja.
Nad osnovom nalazi se kubično postolje sa tamburom i kupolom. Sokla i potkrovni venac zidani su od kamena peščara od koga su i stupci prozorskih trifora i prozorskih rozeta.[1] Ulazni portal je od klesanog kamen peščara i ukrašen je bogatom geometrijskom ornamentikom. Iznad kvadratnog kubičnog postolja uzdiže se masivna kupola na osmostranom tamburu.[2] Svaka druga strana tambura oživljena je zrakastim rozetama. Rozete su uokvirene reljefnom dekoracijom u obliku zvezda, kao i arhivolte niša i prozorskih otvora i ulazna vrata. Sve ovo u prepoznatljivom srpsko–vizantijskom duhu.[2]
Između nadvratnika portala i ktitorskog zapisa nalazi se friz od kamena peščara, ukrašen floralnom ornamentikom. Ktitorski zapis se nalazi na mermernoj ploči, iznad koga je smeštena u mozaiku izrađena ikona Sv. Arhanđela. Kao krovni pokrivač nad kupolom, bočnim lukovima i krivinama, javlja se ćeramida.[1][2]
Unutrašnjost kapele prekrivena je freskama koje kopije fresaka iz manastira: Studenice, Visokih Dečana, Sopoćana, Pećke Patrijaršije, Gračanica, Sv. Nikole Ohridskog i dr.) Kopirali su ih ruski umetnici Nikolaj Bogdanović Mejendoref, Boris Ivanović Obraskov, Ivan Pertović Dikij i Viktor Nikolajević Sevdov.[1] I pored zanatske prefinjenosti kopije srednjovekovnih znamenitih fresaka u aleksinačkoj kapeli su moderno ostvarenje. Kao takvo pripada mu vidno mesto u procesu geneze i razvoja modernog srpskog crkvenog slikarstva.[3] Iz toga proizilazi njihova poučna uloga, sagledana u stvaralačkom procesu savremenih freskopisaca, koja se zasniva na tekovinama srpske i vizantiske srednjovekovne umetnosti.[2]
Zahvaljujući kopiranim prezentovanim kompozicijama, ova kapela pruža predstave koje se svrstavaju među najznačajnija ostvarenja srpskog i vizantijskog slikarstva. Zidne slike kapele nude utisak sličan onom u galeriji fresaka, postavši dokument i svedočanstvo za buduća pokolenja.[2]
Galerija[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Grobljanska kapela Dr Stevana Dimitrijevića”. nasledje.gov.rs. Pristupljeno 16. 9. 2021.
- ^ a b v g d „GROBLjANSKA KAPELA DR STEVANA DIMITRIJEVIĆA”. eparhijaniska.rs. Pristupljeno 16. 9. 2021.
- ^ „Grobljanska kapela Dr Stevana Dimitrijevića”. kultura.rs. Pristupljeno 16. 9. 2021.[mrtva veza]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Grobljanska kapela Dr Stevana Dimitrijevića na sajtu nasledje.gov.rs
