Majsko savetovanje CK KPJ

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Majsko savetovanje Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije održano je 4. maja 1941. godine u Zagrebu,[1] s ciljem da se KP Jugoslavije organizaciono prilagodi novim uslovima i da se utvrde zadaci KPJ u uslovima fašističke okupacije. Savetovanju su prisustvovali svi iz nacionalnih i pokrajinskih rukovodstava KPJ, osim iz Makedonije.[2][3]

Rad Savetovanja[uredi | uredi izvor]

Nakon što je sekretar KPJ, Josip Broz Tito, analizovao Aprilski rat i okupaciju Jugoslavije, ukazano je na izdajničku ulogu buržoazije i saradnju s okupatorom.[2] U analizi minulih događaja, bile su potvrđene ocene Pete zemaljske konferencije KPJ o dubokoj društveno-političkoj krizi sistema Kraljevine Jugoslavije, koja je i dovela do njezinog sloma u Aprilskom ratu. Bila je potvrđena ispravnost političke platforme KPJ, usvojene na toj konferenciji, koja je usmeravala komuniste u borbu za duboke preobražaje i za odbranu nezavisnosti zemlje. Ocenom situacije, potvrđeno je da će borba protiv okupatora ujedno da bude i borba za nacionalno i socijalno oslobođenje.[3]

Vodeći aktiv KPJ na Majskom savetovanju polazio je od uverenja da će Sovjetski Savez igrati presudnu ulogu u raspletu krize nastale imperijalističkim ratom, te da predstoji pretvaranje imperijalističkog u revolucionarni rat, odnosno u lanac proleterskih revolucija. Ugrađujući svoju koncepciju narodnooslobodilačke borbe u okvire takvih pretpostavki o putovima raspleta svetske krize nastale imperijalističkim ratom, Savetovanje je posebno naglasilo revolucionarne sadržaje te borbe, uključuijući rušenje imperijalizma i ostvarivanje zadataka socijalističke revolucije.[3]

Na savetovanju su dogovoreni sledeći zadaci KPJ:[2]

  • okupljanje masa na najširoj osnovi u borbi protiv okupatora i njegovih domaćih pomagača
  • borba protiv raspirivanja nacionalne mržnje i bratoubilačkog rata
  • učvršćenje i proširenje partijske organizacije i njeno jačanje uticaja na narod, na antifašističko raspoloženje i čuvanje jedinstva jugoslovenskih naroda

U zaključcima se posebno naglasilo da KPJ ne priznaje komadanje Jugoslavije i da stoga komunisti moraju da budu u Jugoslaviji pokretači i predvodnici Narodnooslobodilačke borbe.[4] S obzirom na specifičnosti u pojedinim zemljama i pokrajinama na Savetovanju su pobliže utvrđeni zadaci organizacijama u pojedinim zemljama i pokrajinama u vezi s pripremanjem i organizovanjem borbe protiv okupatora i domaćih saradnika. Posebno je pred komunističke partije Slovenije i Hrvatske postavljen zadatak da prošire aktivnost i na one delove svojih nacionalnih teritorija koje su posle 1918. ostale u sastavu Italije i Austrije.[5]

Na Savetovanju su utvrđeni zadaci i u pogledu vojnih priprema. Zaključeno je da se nastavi rad na prikupljanju oružja, stvaranju borbenih grupa, vojnoj obuci, organizaciji obaveštajne službe i ostalo. Odlučeno je da se pri svim partijskim rukovodstvima osnivaju vojni komiteti po uzoru na Vojni komitet pri CK KPJ.[5]

Odmah posle Majskog savetovanja, Tito je prešao iz Zagreba u Beograd, gde je radi povoljnijih uslova za rad Centralnog komiteta KPJ premešteno njegovo sedište.[6]

Posledice[uredi | uredi izvor]

Centralni komitet Komunističke partije Hrvatske je, u duhu Majskog savetovanja, koncem maja održao proširenu sednicu na kojoj je doneo zaključke o pripremama ustanka u Hrvatskoj.[4] U duhu stavova Savetovanja, osnivačke grupe slovenačkog Antiimperijalističkog fronta pristupile su stvaranju zajedničkih terenskih odbora, koji su okupljali antifašiste i sve ostale rodoljubive snage.[6]

Zaključci i stavovi Majskog savetovanja dodatno su potakli rukovodstva KPJ i SKOJ-a na provođenje priprema za borbu protiv okupatora i domaćih saradnika. Pri partijskim rukovodstvima osnovani su vojni komiteti ili komisije ili imenovani vojni poverenici, koji su radili na stvaranju i obučavanju udarnih i diverzantskih grupa i desetina, vršili izbor vojnih kadrova, organizovali prikupljanje oružja i santietskog materijala.[6]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ znaci.org, Pristupljeno 12. 4. 2013.
  2. ^ a b v Zagreb i Hrvatska u Titovo doba, 42. str.
  3. ^ a b v Istorija SKJ, 179. str.
  4. ^ a b Zagreb i Hrvatska u Titovo doba, 43. str.
  5. ^ a b Istorija SKJ, 180. str.
  6. ^ a b v Istorija SKJ, 181. str.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Istorija Saveza komunista Jugoslavije. „Izdavački centar Komunist“, „Narodna knjiga“, „Rad“, Beograd 1985. godina.
  • Zagreb i Hrvatska u Titovo doba. „SABARH“, Zagreb 2004. godina.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Мајско_саветовање_ЦК_КПЈ&oldid=27685569”