Vladimir Nešić

vladimir nešić
Lični podaci
Datum rođenja	(1896-00-00)1896.
Mesto rođenja	Gložane, kod Svilajnca, Kraljevina Srbija
Datum smrti	26. avgust 1929.(1929-08-26) (32/33 god.)
Mesto smrti	Beograd, Kraljevina SHS
Profesija	profesor
Porodica
Supružnik	Lepa Nešić
Delovanje
Član KPJ od	1919.
Učešće u ratovima	Prvi svetski rat

Vladimir Vlada Nešić (Gložane, kod Svilajnca, 1896 — Beograd, 26. avgust 1929), profesor istorije i funkcioner Jugoslovenskog crvenog krsta.

Biografija

Rođen je 1896. godine u selu Gložane, kod Svilajnca. Poticao je iz zemljoradničke porodice. Majka mu je umrla kada je imao sedam godina. Osnovnu školu je učio u rodnom selu, a gimnaziju u Beogradu. Za vreme školovanja u Beogradu, da bi se izdržavao radio je razne fizičke poslove. Iako je njegov otac želeo da izučava poljoprivredu, Vlada je se najviše interesovao za istoriju i literaturu. Kao gimnazijalaca prihvatio je ideje Dimitrija Tucovića, Radovana Dragović, Dušana Popovića i drugih srpskih socijalista.

Njegovo gimnazijsko školovanje prekinuo je 1914. godine Prvi svetski rat. Videvši razaranje Beograda i prve žrtve, odmah se prijavio u vojsku. Zajedno sa srpskom vojskom prešao je golgotu preko Albanije. Iz Grčke je zajedno sa grupom đaka iz Srbije, prešao u Francusku gde je završio veliku maturu. Potom se opet vratio u Grčku. Učestvovao je sa srpskom vojskom u proboju Solunskog fronta i oslobođenju zemlje.

Posle završetka Prvog svetskog rata upisao je istoriju na Filozofskom fakultetu. Godine 1919. pristupio je Klubu studenata marksista i ubrzo izabran u njegovo rukovodstvo. Ovaj klub je kasnije kolektivno pristupio Savezu komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ). Takođe je bio i član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Bio je vrlo aktivan propagator KPJ na Beogradskom univerzitetu i jedan od istaknutih studenata-komunista.

Posle donošenja „Obznane“ i zabrane legalnog rada Komunističke partije Jugoslavije, Vladi je povereno da organizuje tehniku Mesnog komiteta KPJ za Beograd. Ubrzo posle toga je prebačen na rad u organizaciju Crvena pomoć, pošto je on bio aktivan i u Jugoslovenskom crvenom krstu. Od 1925. godine njegov stan u zgradi Crvenog krsta u Siminoj ulici broj 15, bio je sedište Crvene pomoći. Sva pomoć upućena ovoj organizaciji stizala je iz svih krajeva zemlje u njegov stan odakle je vršena dalja raspodela. Godine 1927. ponovo mu je poveren zadatak da organizuje tehniku MK KPJ za Beograd, koju je takođe smestio u svoj stan, gde su u najdubljoj ilegali štampani letci, partijske direktive, list „Komunist“ i dr.

Pošto Vlada nije bio politički kompromitovan kod policije, na njegovu adresu su stizala brojna pisma i drugi partijski materijal, koji je on posle u omotima sa znakom Crvenog krsta slao na razne adrese. Pored pisama i maerijala iz zemlje, stizala su mu i pisma iz Moskve. Povremeno su u njegov stan dolazili i boravili Zlatko Šnajder, Janko Mišić, Bracan Bracanović, Labud Kusovac i drugi funkcioneri KPJ i SKOJ-a.

Nekoliko meseci po donošenju Šestojanuarske diktature, 1929. godine agenti Uprave grada Beograda, na čelu sa Milanom Aćimovićem otkrili su njegov ilegalni partijski rad. U noći 25. avgusta 1929. organizovali su njegovo hapšenje. Baš tada je bio pripreman novi broj lista „Komunist“, a sa Vladom se u stanu nalazilo i nekoliko grafičkih radnika koji su mu pomagali. Agenti su prilikom hapšenja prislili domara zgrade da pozvoni na vrata i da traži da mu Vlada otvori i na taj način su iznenadili Vladu i njegove drugove i uhapsili ih. Zajedno sa Vladom tada je uhapšena i njegova supruga Lepa. U trenutku hapšenja Vlada se nalazio na funkciji vršioca dužnosti generalnog sekretara Crvenog krsta.

Sutaradan po hapšenju, 26. avgusta 1929. Vlada je bio izveden na saslušanje. Uprkos mučenju od strane policijskih agenata nije ništa govorio. To je još više izazvalo bes policijskih agenata pa su ga pretukli do smrti. Potom su njegovo telo bacili sa četvrtog sprata zgrade Uprave grada Beograda i da bih zataškali ubistvo montirali priču o samoubistvu. Već u toku noći policija ga je tajno sahranila na Novom groblju.

Pošto je porodica sumnjala u zvaničnu verziju smrti tražila je ekshumaciju, ali policija to nije dozvolila. Takođe je lekaru koji je vršio obdukciju tela pre sahrane bilo zabranjeno da daje bilo kakve izjave o ovom slučaju. Istraga o ovom slučaju je bila vođena do februara 1930. godine, kada je Odeljenje opšte policije Uprave grada Beograda donelo rešenje o njenom prekidu i o ovome obavestilo Prvostepeni sud u Beogradu.

Vlada Nešić je od 1920. godine bio u braku sa Lepom Nešić-Pijade, sa kojom je imao ćerku Jelenu, rođenu 1925. godine. Posle njegove smrti, supruga i ćerka su uz pomoć KPJ otišle u Moskvu. Njegova supruga se kasnije vratila u zemlju i 1939. se udala za Mošu Pijade. Ćerka je nastavila da živi u Sovjetskom Savezu, gde si i udala za inženjera Jurija Kapilana, koji je kao oficir Crvene armije poginuo u Staljingradskoj bici.

Literatura

• Revolucionarni likovi Beograda, knjiga 2. Beograd: Istorijski arhiv Beograda. 1972.  COBISS.SR 154982407