Досије Косово
| Dosije Kosovo | |
|---|---|
 Dosije Kosovo | |
| Autor | Slađana Zarić |
| Scenario | Slađana Zarić |
| Režija |
|
| Kompozitor | Vladimir Tošić |
| Zemlja | Srbija |
| Jezik | |
| Broj epizoda | 4 |
| Vreme trajanja | 94—98 minuta |
Produkcija | |
| Izvršni producent |
|
| Producent |
|
| Montažer |
|
| Direktor fotografije |
|
| Proizvodnja | |
| Distribucija | Radio-televizija Srbije |
Emitovanje | |
| Emiter | RTS 1 |
| Premijerno prikazivanje | 24. mart 2022 — danas |
Dosije Kosovo je srpska igrano-dokumentarna mini-serija koju je stvorila Slađana Zarić za RTS 1. Proizvode je Ministarstvo unutrašnjih poslova i Radio-televizija Srbije.[1] Bavi se hronologijom dešavanja i sudbinama civila i pripadnika snaga bezbednosti na Kosovu i Metohiji tokom i nakon rata na Kosovu i Metohiji.
Prva epizoda, Dosije Kosovo ’98, premijerno je prikazana 15. marta 2022. u Jugoslovenskoj kinoteci, a 24. marta na RTS-u 1 na godišnjicu NATO bombardovanja Jugoslavije.[2] Druga epizoda, Dosije Kosovo — Račak, prikazana je 21. aprila 2022. na RTS-u 1.[3] Treća epizoda, Dosije Kosovo — Žuta kuća, prikazana je 23. marta 2023. na RTS-u 1, odnosno 24. marta u Palati Srbije.[4] Četvrta epizoda, Dosije Kosovo — Pogrom, premijerno je prikazana 17. marta 2024. na RTS-u 1 na godišnjicu martovskog pogroma 2004.[5]
Radnja
[uredi | uredi izvor]Dosije Kosovo ’98
[uredi | uredi izvor]Dosije Kosovo ’98 donosi potresna svedočenja žrtava i rekonstrukciju tih tragičnih događaja u Retimlju, Opteruši i Orahovcu jula 1998. godine. Prati hronologiju dešavanja na Kosovu i Metohiji u periodu od aprila do septembra 1998. godine kada su se i po oceni Haškog tribunala dešavali oružani sukobi između terorista Oslobodilačke vojske Kosova (OVK) i snaga bezbednosti tadašnje SR Jugoslavije.
Autorka Slađana Zarić dodala je da su u prvoj epizodi priče koje do sada nisu ispričane o životu Srba na Kosovu i Metohiji 1998. godine kada su bile otmice na putevima, a upadi u srpsko selo u Metohiji bili skoro svakodnevnica. Istakla je da je tokom 1998. godine ubijeno oko 400 pripadnika srpske nacionalnosti, civila, pripadnika policije i vojske, da je oko 200 ljudi oteto i da je ovo priča o njima.[6]
Dosije Kosovo — Račak
[uredi | uredi izvor]Dosije Kosovo — Račak donosi odgovore na mnoga pitanja o najkontroverznijem događaju u novijoj srpskoj istoriji — slučaju Račak. Prikazane su i ekskluzivne fotografije pripadnika jedinice OVK u Račku koje demantuju tezu da su u Račku ubijeni, kako se govorilo, „nedužni civili”. Govore i forenzičari i advokati koji su učestvovali u procesu suđenja Slobodanu Miloševiću u Haškom tribunalu.
Račak je bio prva tačka optužnice, jedini događaj za koji se teretio bivši predsednik Jugoslavije a koji se dogodio pre početka bombardovanja 1999. godine. Krajnji epilog suđenja u Hagu je da za Račak niko nije osuđen. Slobodan Milošević je preminuo, sudija je u procesu protiv Šainovića, Milutinovića i ostalih odustao od Račka. U optužnici protiv generala policije Vlastimira Đorđevića nema Račka, u njegovoj presudi događaj u Račku se navodi samo u hronologiji dešavanja na Kosovu i Metohiji a ne kao optužujući događaj koji je podložan dokazivanju.[7]
Dosije Kosovo — Žuta kuća
[uredi | uredi izvor]Dosije Kosovo — Žuta kuća prati pitanje koja je bila sudbina nestalih Srba, kako je, pred očima skoro 50.000 vojnika KFOR-a, OVK mogao da kidnapuje i ubije više od 1.000 ljudi, kao i kakva je bila atmosfera na Kosovu i Metohiji nakon što su srpske snage posle potpisivanja vojno-tehničkog sporazuma u Kumanovu napustile Kosovo i Metohiju.
Temelji se na izveštaju Dika Martija, koji je usvojen na Parlamentarnoj skupštini Saveta Evrope, kao i na dokumentu UNMIK-a iz 2003. godine koji sadrži izjave svedoka i bivših pripadnika OVK koji su učestvovali u transportima zarobljenih Srba i ostalih nealbanaca sa Kosova i Metohije na teritoriju Albanije. Prema dokumentu UNMIK-a, oko 300 kidnapovanih Srba premešteno je iz logora sa Kosova i Metohije u improvizovane zatvore u Albaniji. Zarobljeni Srbi transportovani su kombijima, hladnjačama a nekada čak i vođeni peške u Albaniju gde su im potom vađeni organi radi trgovine.[8]
Dosije Kosovo — Pogrom
[uredi | uredi izvor]Dosije Kosovo — Pogrom donosi priču o dešavanjima na Kosovu i Metohiji 17. marta 2004. godine, kada je osam Srba ubijeno na kućnom pragu, oko 4 000 ljudi trajno raseljeno, 900 kuća i stanova razoreno, 35 crkava i manastira Srpske pravoslavne crkve oštećeno i uništeno, među kojima je 19 spomenika kulture prvoga reda. U divljanju i teroru koji su se na Kosovu i Metohiji odvijali 17. i 18. marta, ukupno je povređeno 954-ro ljudi, 170 Srba je tada imalo teže povrede. Povređen je tokom tih događaja i 61 pripadnik KFOR-a i 65 međunarodnih policajaca. Zbog svog obima i načina sprovođenja etničkog čišćenja srpskog i ostalog nealbanskog stanovništva, ovaj događaj nosi naziv martovski pogrom.
Autorka Slađana Zarić izjavila je: „Čini mi se da smo prethodnih godina najviše pričali o tome kako su spaljene i uništene crkve, ali kada sam počela da istražujem shvatila sam da je širina tog terora bila mnogo veća. Mislim da je to jedan od tragičnijih dana u novijoj srpskoj istoriji”. Prema njenim rečima, tog dana je etnički očišćeno šest gradova i devet sela, a brojni međunarodni analitičari upoređuju taj dan sa Kristalnom noći.[9]
Uloge
[uredi | uredi izvor]Dosije Kosovo ’98
[uredi | uredi izvor]| Glumac |
|---|
| Jovan Živković |
| Nikola Stojković |
| Stefan Đorđević |
| Sanja Krstović |
| Danilo Petrović |
| Miloš Paović |
| Vesna Josipović |
| Ivana Nedović |
| Jasminka Hodžić |
| Mariana Aranđelović |
| Jovan Petrović |
| Marko Cupić |
Dosije Kosovo — Račak
[uredi | uredi izvor]| Glumac |
|---|
| Igor Damnjanović |
| Strahinja Bičanin |
| Mikica Petronijević |
Dosije Kosovo — Žuta kuća
[uredi | uredi izvor]| Glumac |
|---|
| Zlatan Vidović |
| Strahinja Bičanin |
| Predrag Vasić |
| Nemanja Jovanović |
| Dejan Maksimović |
| Branislav Ljubičić |
| Goran Šmakić |
| Momčilo Murić |
| Janko Radišić |
| Nikola Penezić |
| Dušan Radojičić |
| Nikola Popović |
| Slobodan Ljubičić |
| Vanja Kovačević |
| Tijana Karaičić Radojičić |
| Danica Ljubičić |
| Biljana Zdravković |
| Marko Mutavdžić |
| Ratomir Jovanović |
| Marija Maričić |
| Anđela Cerović |
| Mirko Marković |
| Petar Miljuš |
| Bojan Stojčetović |
| Nebojša Đorđević |
| Sandra Damjanović |
| Nenad Dogandžić |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „"Dosije Kosovo" - serijal RTS-a i MUP-a zasnovan na svedočenjima žrtava”. Radio-televizija Srbije. 15. 11. 2021. Pristupljeno 20. 7. 2022.
- ^ „Premijerno prikazan film "Dosije Kosovo - devedeset osma"”. Radio-televizija Srbije. 15. 3. 2022. Pristupljeno 20. 7. 2022.
- ^ „Slađana Zarić o filmu „Dosije Kosovo – Račak": Prvi put otvoreno pričamo o Račku”. Radio-televizija Srbije. 19. 4. 2022. Pristupljeno 20. 7. 2022.
- ^ „Snimanje filma „Žuta kuća“ ulazi u završnu fazu”. Radio-televizija Srbije. 27. 9. 2022. Pristupljeno 28. 9. 2022.
- ^ „Film o kosovskoj Kristalnoj noći, Dosije Kosovo – u 21 čas, 17. marta na Prvom programu RTS-a”. Radio-televizija Srbije. 16. 3. 2024. Pristupljeno 16. 3. 2024.
- ^ „Slađana Zarić: „Dosije Kosovo `98" donosi priče koje do sada nisu ispričane”. Radio-televizija Srbije. 20. 3. 2022. Pristupljeno 20. 7. 2022.
- ^ „Dosije Kosovo - Račak”. Radio-televizija Srbije. 21. 4. 2022. Pristupljeno 20. 7. 2022.
- ^ „Dosije Kosovo - Žuta kuća”. Radio-televizija Srbije. 23. 3. 2023. Pristupljeno 29. 3. 2023.
- ^ „Dosije Kosovo – Pogrom”. Radio-televizija Srbije. 17. 3. 2024. Pristupljeno 17. 3. 2024.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Dosije Kosovo ’98 na sajtu YouTube
- Dosije Kosovo — Račak na sajtu YouTube
- Dosije Kosovo — Žuta kuća na sajtu YouTube
- Dosije Kosovo — Pogrom na sajtu YouTube
