Kupreški sir

Kupreški sir

Razne vrste Kupreškog sira na sajmu u Beogradu 2024.
Vrsta jela	sir
Mesto porekla	Kupreško polje
Regije ili država	Balkansko poluostrvo
Deo nacionalne kuhinje	Srpska kuhinja
Temperatura serviranja	hladno
Glavni sastojci	kravlje, ovče i kozje mleko, so, sirište
Mediji: Kupreški sir

Kupreški sir je vrsta autohtonog mlečnog proizvoda koji se proizvodi od mlaka stoke koja se uzgaja na širem prostoru Kupreške visoravni. Veoma je cenjen na tržištu, posebnog je ukusa i pravi se od kravljeg, ovčijeg i kozjeg mleka stoke koja veći deo godine provodi na pašnjacima visoke nutritivne vrednosti, bez dodataka u savremena sredstva koja se koriste u ishrani stoke, kao što su silaža ili koncentrat.

Karakteristike područja

Kupreška visoravan na kojoj se uzgaja stoka od čijeg meka se pravi Kupreški sir

Karakteristike područja sa koga se dobija mleko od kog se proizvodi Kupreški sir su:

• geografske odlike - nadmorska visina (prosečno 1.130 metara) i uticaj morskih struja na kvalitet ispaše
• floristički sastav i vegetacijska kompozicija biljnog pokrivača - raznovrstan biodiverzitet (sa ukupno 92 biljnih vrsta, od kojih je 25 endemskih). Pored svoje uloge u proizvodnji krmiva, pašnjaci Kupreškog polja su stanište velikog broja različitih vrsta biljaka i životinja, što rezultuje visokom stopom biodiverziteta koji se odnosi na žive organizme koji svojim postojanjem stupaju u interakciju sa ovim ekosistemom.
• pasminski sastav stoke (koji je kao i u celoj Bosni i Hercegovini) baziran većinom na sojevima autohtone pasmine bez organizovanog selekcijskog rada.

Geografija područja

Kupreško polje na kome se gaji stoka od čijeg mleka se dobiija Kupreški sir je veliko kraško polje u jugozapadnom delu Bosne, Bosna i Hercegovina. Smešteno je istočno od dva susedna kraška polja: Livanjskog i Glamočkog, te severno od Duvanjskog polja. Pruža se od severozapada ka jugoistoku, u dužinu od 24 km, širinu 10 km, na površini od 93 km².

Pasmina

Svaka pasmina ima svoj istorijat nastanka, početak, razvoj i područje rasprostranjenosti, te namenu, pa se to odnosi i na pasminu stoke koja se uzgaja na širem područku Kupreškog polja. Mnoge pasmine su autohtone, godinama su se razvijale i prilagođavale lokalnom području i promenama bez sistemskog delovanja čoveka. Iz tih razloga razvile su osobine prilagodljivosti na klimu Kupreškog polja, hranu i otpornost na bolesti koje tu vladaju, što pored ispaše ima naročiti značaj na ukus i kvalitet mleka od koga se izrađuju sve vrste Kupreškog sira.

Vrste

U osnovi Kupreški sir se proizvodi u šest vrsta i to kao:

• Kupreški tvrdi punomasni sir od neobranog kravljeg mleka,
• Kupreški dimljeni sir,
• Kupreški sir sa začinima (kopriva, beli luk, luk, peršun i bosiljak),
• Baška sir sa začinima (biber, paradajz, čili i origano),
• Kupreški kozji sir (kombinacija kozjeg i kravljeg mleka),
• Kupreški planinski sir (kombinacija ovčijeg i kravljeg mleka, u odnosu 30% kravljeg i 70% ovčijeg, kao i u kombinaciji 50% – 50%).