Lipovica (Beograd)
Lipovica | |
|---|---|
 Aerofotografija Lipovice | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Beogradski |
| Opština | Barajevo |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 38′ 34″ S; 20° 26′ 13″ I / 44.642748° S; 20.436919° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 310 m |
.svg)  Lipovica Lipovica na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 11460 |
| Pozivni broj | 011 |
| Registarska oznaka | BG |
Lipovica je naselje u gradskoj opštini Barajevo u gradu Beogradu. Udaljeno je 24 kilometra od centra Beograda. Najbliža naselja su Rušanj i Sremčica koja pripadaju opštini Čukarica. Od centra Barajeva udaljeno je oko devet kilometara.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Naselje Lipovica locirano je u neposrednoj blizini Ibarske magistrale, na oko 23 kilometra južno od centra Beograda. Najveći deo teritorije Lipovice nalazi se na severnom delu opštine Barajevo. Znatno manji deo se nalazi na jugozapadnom delu opštine Voždovac, dok jedan mali deo pripada i opštini Čukarica. Graniči se sa teritorijama naselja Rušanj — na severu, Sremčica — na zapadu i Ripanj — na severoistoku.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Nastanak naselja[uredi | uredi izvor]
Iz Bagrdana (današnji centar Barajeva), za vreme Prvog srpskog ustanka, stanovništvo se u strahu od osvete za podignuti ustanak, raselilo u obližnje šume u Srednjem Kraju. Posle narodnog oslobođenja od Turaka, stanovništvo je iz Srednjeg Kraja sišlo u Stražariju, pa su se kasnije odatle dalje selili „idući za šumom“ (1813. godine).[1]
Kao jedan od najmlađih krajeva, nastalo je i naselje Lipovica, koje je postalo od stočarskih stanova na tom mestu.
Zapisi iz knjiga[uredi | uredi izvor]
Do skora su se u Lipovici nalazila po njivama kamena „korita“. To su bili, po svoj prilici, rimski sarkofazi.
Srednjovekovni srpski tragovi sačuvali su se i u topografskim nazivima: Radionica za njive i Kovačevac za šume, gde su, verovatno, bile topionice za olovo.[1]
Radionica je sa svojih 316 metara treća najviša tačka na teritoriji opštine Barajevo, odmah posle Parcanskog visa (408 m) i Podvisa (328 m).[2]
Prema nazivu Radionica, danas u Lipovici jedna ulica nosi naziv Radionička.
Odlike[uredi | uredi izvor]
Od Ibarske magistrale, pa sve do raskrsnice sa Brđanskom ulicom i Dražanovcem, proteže se ulica Lipovički put sa ukupnom dužinom od 5,2 kilometra i time predstavlja najdužu ulicu u ovom kraju.
Zbog toga se često u medijima, umesto Lipovice, može čuti naziv — naselja oko Ripanjskog puta, što zapravo predstavlja kuće i druge stambene i industrijske objekte koji se nalaze neposredno uz Lipovički put, koji datira još iz turskog doba.
Reljef Lipovice je talasastog oblika sa izraženim proplancima (rtovima), od kojih su najveći i najpoznatiji Srednji rt i Bukvin rt.
Lipovica je poznata po Lipovičkoj šumi koja se nalazi zapadno od samog naselja i koja je uz Avalu i Kosmaj najveće prostranstvo prekriveno šumom na teritoriji grada Beograda. Takođe, pored Lipovičke šume, veliki procenat teritorije Lipovice pokriven je šumom koja je uglavnom u privatnom vlasništvu. Šuma dodatno doprinosi kvalitetu života u Lipovici ne samo zbog svoje lepote nego i čistog vazduha.
Krajevi Lipovice[uredi | uredi izvor]
U samoj Lipovici postoji nekoliko krajeva, manjih zasebnih delova (naselja). Među njima su Stara Lipovica i naselje Trebež.
Stara Lipovica[uredi | uredi izvor]
Stara Lipovica je kraj koji je dobio naziv po svojoj glavnoj ulici. Ulica se proteže od Lipovičkog puta, pa sve do tunela koji prolazi ispod pruge Beograd—Bar. Dužina ulice iznosi oko četiri kilometra. Na mestu današnje Stare Lipovice bila je šuma koju su prvi doseljenici vremenom posekli. Kraj se postepeno naseljavao i sve više širio tako da danas može da se pohvali velikim brojem kuća koji se svake godine uvećava. U Staroj Lipovici se nalazi manastir Justina Ćelijskog i dom za stara lica u čijem sklopu se nalazi i zoološki vrt. Glavna ulica je isprepletana mnoštvom sporednih ulica od kojih se izdvaja Partizanska koja je jedna od većih ulica u kraju. Stara Lipovica je zbog svog položaja dosta prometna, kroz nju saobraća autobuska linija i veliki broj automobila kojima je to najkraći put do grada, a takođe, za veći deo naselja Lipovica to je i veza sa centrom Barajeva.
Trebež[uredi | uredi izvor]
Po broju stanovnika, Trebež predstavlja najveću naseljenu celinu u Lipovici. Sa južne i zapadne strane je ograničen Lipovičkom šumom, na severozapadu Ibarskom magistralom, a na severu Lipovičkim putem.
Kao jedna od opcija za mesnu zajednicu, prethodnih godina se spominjala mogućnost mesne zajednice Lipovica — Trebež čije bi sedište bilo baš u ovom naselju. Kako do toga nije došlo, ovaj deo opštine Barajevo je još uvek pod upravom MZ Glumčevo brdo.
Poslednjih nekoliko godina, Trebež je postao veoma atraktivna zona za investitore i uopšte kao industrijska zona, pre svega zbog odlične veze sa Ibarskom magistralom i blizine gradu.
Gradski saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Do naselja se dnevnim linijama gsp-a može stići:
- Linija 407L Bela Reka — Stara Lipovica — Trebež /Okretnica/[3]
- Linija 534 Cerak Vinogradi — Ripanj /Groblje/[4]
- Linija 551 Beograd na vodi — Sremčica[5]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Edicija „Koreni“: „Šumadija, Šumadijska Kolubara“, Borisav Čeliković, Službeni glasnik saizdavaštvo sa SANU. . Београд. 2011. ISBN 978-86-519-1015-2.
- Nada Jovanović, Barajevski prostori nekad i sad, Beograd, 2000.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Edicija „Koreni“: „Šumadija, Šumadijska Kolubara“, Borisav Čeliković, Službeni glasnik saizdavaštvo sa SANU. . Београд. 2011. ISBN 978-86-519-1015-2.
- ^ Nada Jovanović, Barajevski prostori nekad i sad, Beograd, 2000.
- ^ „GSP Beograd, linija 407L”. www.gsp.rs. Pristupljeno 2022-05-08.
- ^ „GSP Beograd, linija 534”. www.gsp.rs. Pristupljeno 2022-05-08.
- ^ „GSP Beograd, linija 551”. www.gsp.rs. Pristupljeno 2022-05-08.
