Miloš Ždero

miloš ždero
miloš ždero
	Miloš Ždero
Lični podaci
Datum rođenja	26. septembar 1912.
Mesto rođenja	Blagaj, kod Kupresa, Austrougarska
Datum smrti	28. mart 1944. (31 god.)
Mesto smrti	Slatina, kod Donjeg Vakufa, ND Hrvatska
Profesija	zemljoranik
Delovanje
Član KPJ od	decembra 1942.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Heroj
Narodni heroj od	27. septembra 1953.

Miloš Ždero (Blagaj, kod Kupresa, 26. septembar 1912 — Slatina, kod Donjeg Vakufa, 28. mart 1944), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 26. septembra 1912. u selu Blagaju, kod Kupresa. Poticao je iz zemoljoradničke porodice i sve do 1941. godine se bavio zemljoradnjom i stočarstvom, a povremeno je radio i kao šumarski radnik.

Aprila 1941. je bio mobilisan u Jugoslovensku vojsku i borio se u kratkotrajnom Aprilskom ratu. Posle kapitulacije, izbegao je zarobljavanje i s punom ratnom opremom se vratio u rodno selo. Zbog ustaškog terora nad srpskim stanovništvom u ovom delu Bosne, bio je jedan od prvih ustanika kupreškog kraja. Novembra 1941. godine je postao borac Blagajske partizanske čete Trećeg krajiškog partizanskog odreda.

Bio je izuzetno hrabar borac i istakao se u prvim borbama protiv ustaša i Italijana, pa je ubrzo bio postavljen za komandira voda. Kada su početkom decembra 1941. godine delovi Trećeg krajiškog odreda vodili borbe s jakom italijanskom formacijom kod sela Rastičeva, u blizini Kupresa, boj je trajao gotovo ceo dan, a predveče su partizani uspeli da jurišom potisnu Italijane i nateraju ih u bekstvo. U ovom jurišu, sa svojim vodom, učestvovao je i Miloš. On je uspeo da sam otme puškomitraljez, sedam pušaka i veliku količinu municije.

Maja 1942. godine, posebno se istakao u uništenju ustaškog uporišta Marjanovića Hana, na putu Bugojno–Kupres, gde se utvrdilo oko 40–50 ustaša. Han, koji je bio zidan od tvrdog materijala, ustašama je bio odlično uporište za odbranu. Rasporedivši vod oko kuće, Miloš je shvatio da samo ubacivanjem bombi može postići uspeh, zato se s grupom bombaša privukao do zgrade, zasuo je bombama i zapalio. Na to su ustaše počele da iskaču i beže, pri čemu su svi pobijeni. Avgusta 1942. godine je bio postavljen je za zamenika komandira Prve čete Kupreškog bataljona Trećeg krajiškog partizanskog odreda. Kad je formirana Deveta krajiška udarna brigada, januara 1943. godine imenovan je za komandira Druge čete Drugog bataljona, a maja iste godine za zamenika komandanta Drugog bataljona. U članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) primljen je decembra 1942. godine.

U vreme Četvrte neprijateljske ofanzive Miloš je, kao komandir Druge čete Drugog bataljona Devete krajiške brigade, organizovao napad na delove nemačke 369. „vražje“ divizije, kod sela Donji Malovan, na drumu Kupres–Livno. Iznenadni napad proredio je neprijateljsku kolonu, ali su dvadesetorica nemačkih vojnika uspela da se domognu osamljene kuće, odakle su pružali otpor. Miloš je tada sam krenuo na njih bombama, a uspeh je bio potpun – desetak Nemaca je poginulo, a ostali su zarobljeni. Za ovaj uspeh, Ždera je pohvalio štab Desete krajiške divizije. Septembra 1943. godine je bio upućen u Oficirsku školu pri Vrhovnom štabu NOV i POJ u Jajcu, a posle njenog završetka, postavljen je za zamenika komandanta Prvog bataljona Devete krajiške udarne brigade.

Poslednja borba u kojoj je učestvovao, bila je ujedno i njegov poslednji podvig. Bilo je to 28. marta 1944, u blizini sela Slatine, kod Donjeg Vakufa. Jake snage nemačke Sedme SS divizije „Princ Eugen“ pokušale su tada da opkole delove Devete krajiške brigade. Razvila se žestoka borba, u toku koje se Miloš nalazio na čelu jedne čete iz svog bataljona, sa kojom je krenuo u obuhvat nemačkih snaga. Četa se našla u pozadini neprijatelja koji je, povlačeći se, dočekan snažnim plotunom. U žestokom okršaju, Miloš se nalazio među svojim borcima, ne vodeći mnogo računa o opasnosti kojoj se izlaže. U jednom trenutku, dok je iz blizine dejstvovao po neprijatelju, pao je smrtno pogođen.

Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 27. septembra 1953. godine, proglašena je za narodnog heroja.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.