Nacionalni pokret za oslobođenje Kosova
Nacionalni pokret za oslobođenje Kosova Lëvizja Kombëtare për Çlirimin e Kosovës | |
|---|---|
 | |
| Skraćenica | NPOK, LKÇK |
| Vođa | |
| Osnovana | 1993. |
| Raspuštena | 2011. |
| Spojena sa | Pokretom za unifikaciju |
| Odvojila se od | Narodnog pokreta Kosova |
| Naslednik | Pokret za integraciju i unifikaciju |
| Sedište | Priština |
| Ideologija | |
| Boje | crvena i crna |
Nacionalni pokret za oslobođenje Kosova (alb. Lëvizja Kombëtare për Çlirimin e Kosovës; skraćeno NPOK ili LKÇK) bio je politički pokret koji je delovao tokom 1990-ih na Kosovu i Metohiji, kao i politička stranka posle rata na Kosovu i Metohiji.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Osnovan je 25. maja 1993. godine u Prištini kao frakcija disidentske marksističko-lenjinističke organizacije Narodni pokret Kosova (NPK), osnivačke baze terorističke Oslobodilačke vojske Kosova (OVK). Ime je dobio po jednoj od glavnih marksističkih organizacija koji je formirao NPK, Nacionalno-oslobodilački pokret Kosova i drugih albanskih oblasti (alb. Lëvizja Nacional-Çlirimtare e Kosovës dhe të Viseve tjetra Shqiptare në Jugosllavi), koji su u februaru 1978. osnovali Metuš Krasnići, Jusuf Gervala i Sabri Novosela.[1][2]
Kao i NPK, frakcija je zagovarala koncept Velike Albanije i vojne akcije protiv Miloševićevog režima, ali suprotno pacifističkoj politici dominantnog Demokratskog saveza Kosova (DSK) i onome što je smatrala sličnim tendencijama umerenosti unutar NPO.
Nakon što su vlasti SR Jugoslavije zatvorile Avnija Klinakua, Bahri Fazliju je preuzeo dužnost vođe. Fazliju se pridružio OVK tokom rata na Kosovu i Metohiji, te umro 7. maja 1998. godine negde na granici između Albanije i Srbije.[3] Kasnije je proglašen „herojem Republike Kosovo”.[a][4]
Politička stranka[uredi | uredi izvor]
Prvobitno je bio deo Alijanse za budućnost Kosova (ABK), uprkos različitoj političkoj poziciji. Kao jedna od najradikalnijih političkih organizacija na Kosovu i Metohiji, protivio se Ahtisarijevom planu, kao i prisustvu Ujedinjenih nacija i Evropske unije, zalažući se za potpunu nezavisnost Kosova. Stranka, zajedno sa pojedinim bivšim vođama, nalazila se na crnoj listi Ministarstva finansija SAD.[5]
Posledice[uredi | uredi izvor]
Kasnije se transformisao u Pokret za integraciju i unifikaciju, sa Smajlom Ljatifijem kao vođom a zatim Fadilom Fazlijuom nakon njegove ostavke,[6] te Pokret za unifikaciju Avnija Klinakua, sve dok se u maju 2011. godine dve stranke nisu spojile u jednu — Pokret za unifikaciju.[7]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Republika Kosovo (alb. Republika e Kosovës) jednostrano je proglašena država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Republike Srbije i Rezoluciji Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija 1244. Prema Rezoluciji, cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano, nalazi se u sastavu Srbije dok ne bude postignuto konačno rešenje. Srbija ne priznaje jednostrano otcepljenje, po međunarodnom pravu, njene teritorije, preciznije autonomne pokrajine pod privremenom upravom Ujedinjenih nacija (UNMIK). Vlada sa sedištem u Prištini ima defakto vlast nad većinom teritorije, dok pojedine strukture Srbije funkcionišu na severu i u srpskim enklavama.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Lëvizja Kombëtare Shqiptare në Kosovë dhe viset tjera të etnikumit shqiptar 1945 - 1999 (Albanian National Movement in Kosovo and other areas of Albanian ethnicity 1945 - 1999) (na jeziku: Albanian), dervina.com, 2008-04-27
- ^ Historical Dictionary of Kosova (First Edition) (1 izd.). Scarecrow Press Inc. 2004. str. 127. ISBN 0810853094.
- ^ Në 10-vjetorin e rënies përkujtohet dëshmori Bahri Fazliu (Commemorated martyr Bahri Fazliu On the 10th anniversary of the fall ) (na jeziku: Albanian), Kosovapress, 7. 5. 2008
- ^ Dekorohen personalitete që kontribuuan për Kosovën (Personalities who contributed to Kosovo get decorated) (na jeziku: Albanian), Gazeta Express, 16. 2. 2013, Pristupljeno 25. 8. 2013[mrtva veza]
- ^ Blocking Property of Persons Who Threaten International Stabilization Efforts in the Western Balkanss (PDF), US Department of the Treasury - Office of Foreign Assets Control, 27. 6. 2001, Arhivirano iz originala (PDF) 27. 09. 2011. g., Pristupljeno 23. 10. 2022
- ^ Lëvizja për Integrim dhe Bashkim mbetet pa kryetar (LIB remains without a leader) (na jeziku: Albanian), InfoArkiv, 10. 8. 2010
- ^ Bashkohen LB dhe LIB (MU and MIU join in one) (na jeziku: Albanian), albeu.com, 2011-05-23[mrtva veza]