Novi Meksiko
| Novi Meksiko | |
|---|---|
 | |
 | |
| Država |  SAD |
| Glavni grad | Santa Fe |
| Najveći grad | Albukerki |
| Proglašenje za državu | — datum: 6. januar 1912. — poredak: 47. |
| Guverner | Mišel Luhan Grišam |
| Površina | 315.194 km2 |
| Stanovništvo | 2010. |
| — broj st. | 2.059.179 |
| — gustina st. | 6,53 st./km2 |
| — ISO 3166-2 | US-NM |
| Zvanični veb-sajt | |
Novi Meksiko (engl. New Mexico), država je koja se nalazi na jugozapadu Sjedinjenih Država. Novi Meksiko se obično smatra jednom od planinskih država. Sa gustinom naseljenosti malo iznad 6 stanovnika po kvadratnom kilometru, Novi Meksiko je šesta najređe naseljena država u SAD.
Novi Meksiko je vekovima bio naseljen narodima američkih urođenika, a osim toga je bio deo španskog carskog vicekraljevstva Nove Španije, deo Meksika, i teritorija SAD. Među državama SAD, Novi Meksiko ima najveći procenat hispano populacije koju čine potomci španskih kolonista i skoriji imigranti iz Latinske Amerike. Takođe ima i drugi najveći procenat populacije američkih urođenika (posle Aljaske) i peti najveći ukupan broj američkih urođenika (posle Kalifornije, Oklahome, Arizone, i Teksasa.[1] Plemenska populacija se sastoji uglavnom od pripadnika Navaho i Pueblo. Posledica toga je da su demografija i kultura Novog Meksika jedinstveni zbog jakih urođeničkih i hispano uticaja. Na zastavi Novog Meksika se nalaze crvena i zlatna boja, što predstavlja Španiju, kao i simbol Zia, drevni urođenički simbol za Sunce.[2]
Poreklo imena[uredi | uredi izvor]
Novi Meksiko je dobio svoje ime 1563. i opet 1581. od strane španskih istraživača koji su verovali da je taj prostor nastanjen Indijancima koji su slični onima u Meksiku.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Ukupna površina Novog Meksika iznosi 314,460 km². Na zapadu se graniči sa Arizonom, a na istoku sa Teksasom. Glavni grad je Santa Fe. Populacija iznosi 2,086 miliona stanovnika. Pejzaž Novog Meksika se kreće od širokih pustinja do planinskih vrhova pokrivenim snegom, pa do delova potpuno pokrivenih šumom. Novi Meksiko ima brojne nacionalne parkove.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima Novog Meksika je polu suva iako postoje oblasti gde je zastupljena kontinentalna i planinska klima i to je oblast gde preovladavaju planine i pustinje. Prosečna količina padavina iznosi 350mm godišnje. Temperature se kreću od 18 °C na jugoistoku do 4 °C na severu. Tokom letnjih dana prosečna dnevna temperatura iznosi 38 °C. Najviša zabeležena temperatura iznosila je 50 °C, a najniža −46 °C.
Hidrologija[uredi | uredi izvor]
Najvažnije reke Novog Meksika su Rio Grande, Pekos, Kanadska i Hila. Rio Grande je povezana sa 4 najduže reke u SAD.
Flora i fauna[uredi | uredi izvor]
U Novom Meksiku su zastupljene razne vrste biljaka i životinja, naročito u pustinjama. Severni deo države je dom mnogim vrstama drveća kao što su razne vrste bora, jasike, jele... Od životinja žive crni medvedi, kojoti, kuguari, meksički sivi vukovi, jeleni, veverice, razne vrste ptica...
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prvi naseljenici Novog Meksika bili su Paleo-Indijanci. Posle njih naselili su se američki Indijanci i Anasazi, preci Pueblo naroda. Do vremena kada je došao u kontakt sa Evropom u 16. veku, ovu teritoriju su naseljavali Pueblo narodi i grupe naroda Navaho i Ute. Ime Novi Meksiko je prvi upotrebio Francisko de Ibara koji je istraživao sever Meksika 1563. i tada ga otkrio. Ime je zvanično prihvaćeno kada je Huan de Onjate izabran za prvog guvernera Provincije Novog Meksika 1598. godine.
Demografija[uredi | uredi izvor]
| 1900. | 1910. | 1920. | 1930. | 1940. | 1950. | 1960. | 1970. | 1980. | 1990. | 2000. | 2010. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 195.310 | 327.301 | 360.350 | 423.317 | 531.818 | 681.187 | 951.023 | 1.017.055 | 1.303.302 | 1.515.069 | 1.819.046 | 2.059.179 |
Broj stanovništva u Novom Meksiku iznosi 2.086 miliona stanovnika. Gustina naseljenosti je 6 stanovnika po kilometru kvadratnom. Jezik koji se najviše koristi je španski, kao i engleski. Najveći deo stanovništva je katoličke veroispovesti oko 42%, oko 28% su protestanti.
Glavni grad Novog Meksika je Santa Fe. Najveći gradovi su Albukerki, Las Krusis, Rio Rančo, Santa Fe, Rozvel...
Politika i administracija[uredi | uredi izvor]
U Novom Meksiku postoje dve političke stranke-demokratska i republikanska.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Ogunwole, Stella U. (februar 2002). „The Native American Indian and Alaska Native Population: 2000” (PDF). Census 2000 Brief. United States Census Bureau. Pristupljeno 5. 8. 2007.
- ^ New Mexico State Flag - About the New Mexico Flag, its adoption and history from NETSTATE.COM, Pristupljeno 17. 4. 2013.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
.svg){kind=small}
