Savo Božić
 | Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
Savo Božić | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 1886. |
| Mesto rođenja | Osječani Donji, Austrougarska |
| Datum smrti | 1. maj 1945. (58/59 god.) |
| Mesto smrti | Teslić, NDH |
Savo Božić (Osječani Donji, 1886—1945) bio je srpski pravoslavni sveštenik, organizator četničkog pokreta u oblasti Trebave. Bio je komandant Trebavskog četničkog korpusa. Ubijen je 1945. godine.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Pop Savo Božić rođen je 1886. godine u selu Donji Osječani, kod Doboja. Osnovnu školu završio je u Kožuhama, gimnaziju u Tuzli, a Bogosloviju u Reljevu. Rukopložen je 2. septembra 1912. godine u Porebricama za đakona, a 9. septembra iste godine u Dubici za prezvitera. Dekretom je 12. septembra 1912. godine imenovan za administratora parohije Rakovačke. Po svojoj molbi, 15. aprila 1914. godine premješten je za administratora parohije u Tolisi (Gornjoj). Rješenjem Njegovog Preosveštenstva Episkopa zvorničko-tuzlanskog Nektarija 12. novembra 1932. postavljen je za stalno paroha tolišanske parohije, kada je proizveden u protojereja.
Posle atentata na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda u Sarajevu 28. juna 1914. godine, počeo je i Prvi svjetski rat, a ubrzo zatim i pop Savo Božić je uhapšen, kao i mnogi istaknuti i viđeniji Srbi. Sproveden je u Gradačac, zatim u Doboj, da bi nedugo nakon toga bio sproveden u Banju Luku u zloglasnu „crnu kuću“ u kojoj su uslijedili mučenje i ispitivanje. Iz Banje Luke pop Savo je sa ostalima prebačen u logor Aradska tvrđava, u današnjoj Rumuniji. Iz logora je sa grupom od nekoliko zatvorenika pobjegao. Bjegunci su posle nekog vremena bjekstva i skrivanja, stupili u kontakt sa jednom ruskom jedinicom. Nakon toga prebačeni su na Solunski front i ratovali su u Prvom svjetskom ratu za oslobađanje Srbije.
Po završetku rata vratio se u Osječane odakle je otišao nazad u Tolisu. U Tolisi je nastavio sa svojim radom, kada je i počeo naročito brz preporod ovog sela i okoline. Pop Savo je pokrenuo nekoliko važnih aktivnosti u Tolisi, kao što su izgradnja škole, doma, banje, ambulante, uređenje sela, doveo je učitelja, doktora. Zagovarao je tečaje o poljoprivredi da bi osposobio stanovništvo i unaprijedio poljoprivrednu proizvodnju ovih krajeva. Gradio je puteve, između ostalog i puteve koji bi spajali Brčko i Doboj preko Duge Njive i planine Trebave. Pored Tolise, radio je na unapređenju okolnih sela po čemu se itiču njegova djela u susjednom Skugriću. Pop Savo Božić je vršio dužnost predsjednika opštine, člana sreskog načelstva i banskog vijećnika gradačačkog sreza. Iako je za života dosta toga uradio, bilo je još nekoliko njegovih planova koji su ostali neostvareni, kao npr. vazdušna banja, hoteli i izletište na Dugoj njivi, i putevi preko Trebave.
Pop Savo Božić je bio svestran čovjek, ali i dobar domaćin. I sam se bavio poljoprivredom, radio u voćnjaku, oko stoke, u pčelinjaku... Bio je oženjen Stojom. Njih dvoje nisu imali djece.
Krajem Drugog svjetskog rata ubijen je od strane jedinica NOVJ kod Teslića 1. maja 1945. godine.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Jeremić, S., 1998.: Priče i legende o popu Savi Božiću, Srpski radio Modriča
