Sovjetska oklopna vozila u Drugom svetskom ratu
Mehanizacija Crvene armije[uredi | uredi izvor]
Do 1931. jedina oklopna vozila u Crvenoj armiji bili su tenkovi T-18 (ruska verzija Reno FT-17 iz Prvog svetskog rata - 960 vozila) i oklopni automobili BA-27 (215 vozila). Počevši od 1931. ( "Veliki tenkovski plan") Sovjetski Savez je ulagao velike napore u mehanizaciju Crvene armije, a T-27 bio je prvo masovno proizvedeno oklopno vozilo u SSSR. Do 1939. SSSR imaće najveću oklopnu silu na svetu, sa godišnjom proizvodnjom oklopnih vozila većom od proizvodnje svih ostalih država zajedno.[1][2]
| Proizvodnja | 1937 | 1938 | 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SSSR | ||||||||
| SAD | ||||||||
| Ujedinjeno Kraljevstvo | ||||||||
| Japan | ||||||||
| Italija | ||||||||
| Nemačka |
Istorija[uredi | uredi izvor]
Do Drugog scetskog rata[uredi | uredi izvor]
Bez iskustva u proizvodnji tenkova, 1930. SSSR se okrenuo uvozu: iz Britanije je uvezeno 8 amfibijskih lakih tenkova (Karden-Lojd Model 1931), 30 srednjih tenkova (Model E i Mk II) i 26 tanketa (Vikers Karden-Lojd Mk VI). Ubrzo su nabavljena i dva tenka Kristi iz SAD. Tanketa Mk VI je lako modifikovana i puštena u proizvodnju 1931. kao T-27, dok je srednji tenk Vikers Model E ("Vikers 6-tona") postao T-26. Vrhunac u razvoju lakih tenkova bili su "brzi tenkovi" sa revolucionarnim novim vešanjem tipa "Kristi" - BT serija - od 1932. do 1940. Karden-Lojd Model 1931 bio je osnova serije amfibijskih lakih tenkova (T-37, T-38 i T-40) od 1933. do 1941. kada je proizvodnja lakih tenkova i oklopnih kola uglavnom obustavljena.[1]
| Proizvodnja | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| T-27 | |||||||||
| T-37 osnovni | |||||||||
| T-37 sa radiom | |||||||||
| T-37 bacač plamena | |||||||||
| T-38 | |||||||||
| T-26 2-kupolni | |||||||||
| T-26 1-kupolni | |||||||||
| T-26 1-kupolni sa radiom | |||||||||
| T-26 bacač plamena | |||||||||
| T-26 most | |||||||||
| T-26 sa daljinskim upravljanjem | |||||||||
| BT-2 | |||||||||
| BT-5 osnovni | |||||||||
| BT-5 sa radiom | |||||||||
| BT-7 osnovni | |||||||||
| BT-7 sa radiom | |||||||||
| BT-7A/BT-8 | |||||||||
| T-28 | |||||||||
| T-35 | |||||||||
| FAI | |||||||||
| BA-20 | |||||||||
| BA-10 |
U Drugom svetskom ratu[uredi | uredi izvor]
Katastrofalni gubici sovjetskih oklopnih snaga u prvim mesecima Operacije Barbarosa dokazali su neefikasnost lakih tenkova i bornih kola u modernom mehanizovanom ratovanju. Već krajem 1941. obustavljena je proizvodnja lakih oklopnih vozila i sva sredstva su usmerena na proizvodnju srednjih (T-34) i teških tenkova (KV-1/2 i JS-1/2, kao i novog tipa oklopnih vozila - jurišnih topova (SU-76 i njegovi naslednici).[1]
| Proizvodnja | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| T-26 | ||||||
| BT-7M/8 | ||||||
| T-40 | ||||||
| T-50 | ||||||
| T-60 | ||||||
| T-70 | ||||||
| T-34/76 | ||||||
| T-34/85 | ||||||
| T-28 | ||||||
| KV-1 | ||||||
| KV-1S | ||||||
| KV-2 | ||||||
| KV-8 | ||||||
| KV-85 | ||||||
| JS-1 | ||||||
| JS-2 | ||||||
| SU-76 | ||||||
| SU-85 | ||||||
| SU-100 | ||||||
| SU-122 | ||||||
| SU-152 | ||||||
| ISU-122/152 |
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ness, Leland (2002). Jane's-World War II Tanks And Fighting Vehicles-The Complete Guide. London: HarperCollinsPublishers. str. 151—160. ISBN 978-000711228-9.