Uintacyon

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

 Uintacyon 
(parafiletski rod)
Vremenski raspon: 55.8–45.7 Ma
rani do srednji eocen
Naučna klasifikacija e
Domen: Eukaryota
Carstvo: Animalia
Tip: Chordata
Klasa: Mammalia
Kladus: Pan-Carnivora
Kladus: Carnivoramorpha
Kladus: Carnivoraformes
Rod: Uintacyon
Leidy, 1872
Tipska vrsta
Uintacyon edax
Leidy, 1872
Vrste
  • Uintacyon acutus
  • Uintacyon asodes
  • Uintacyon edax
  • Uintacyon gingerichi
  • Uintacyon hookeri
  • Uintacyon jugulans
  • Uintacyon massetericus
  • Uintacyon rudis
  • Uintacyon vorax
Sinonimi
sinonimi roda:
  • Triacodon (Cope, 1872)[1]
sinonimi vrste:
  • U. edax:
    • Miacis edax (Cope, 1884)[2]
  • U. massetericus:
    • Didymictis massetericus (Cope, 1882)
    • Viverravus massetericus (Hay, 1902)[3]
  • U. rudis:
    • Uintacyon massetericus rudis (Matthew & Granger, 1915)
  • U. vorax:
    • Miacis vorax (Cope, 1884)

Uintacyon (Uintakion — „pas sa Uinta planina”) je izumrli parafiletski rod placentalni sisara iz kladusa Carnivoraformes, koji je u periodu od ranog do srednjeg eocena nastanjivao područje Sjeverne Amerike i Evrope.[4][5]

Etimologija naziva[uredi | uredi izvor]

Rod: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
Uintacyon
  • Uinta planina, planinskog lanca koji se prostire na području američki savezni država Juta i Vajoming
  • i starogrčke riječi kion (stgrč. κύων), koja znači pas
pas sa Uinta planina[6]
Vrste: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
U. acutus
  • roda Uintacyon
  • i latinske riječi akutus (lat. acutus), koja znači oštar
oštri Uintakion
U. asodes
  • roda Uintacyon
  • i starogrčke riječi asodes (stgrč. ἀσώδης), koja znači blatnjav
blatnjavi Uintakion
U. edax
  • roda Uintacyon
  • i latinske riječi edaks (lat. edax), što znači pohlepan ili proždrljiv
pohlepni Uintakion
U. gingerichi
  • roda Uintacyon
  • i prezimena američkog palentologa profesora Filipa Džindžeriča
džindžeričov Uintakion
U. hookeri
  • roda Uintacyon
  • i prezimena britanskog palentologa Džerija Hukera
hukerov Uintakion
U. jugulans
  • roda Uintacyon
  • i latinske riječi jugulum (lat. iugulum), što znači ubistvo
Uintakion ubica
U. massetericus
  • roda Uintacyon
  • i starogrčke riječi maseteras (stgrč. μασητήρ), koja znači onaj koji žvaće
Uintakion koji žvaće
U. rudis
  • roda Uintacyon
  • i latinske riječi rudis (lat. rudis), što znači grub
grubi Uintakion
U. vorax
  • roda Uintacyon
  • i latinske riječi voraks (lat. vorax), što znači proždrljiv
proždrljivi Uintakion
dio donje vilice vrste Uintacyon asodes
djelovi lobanje vrste Uintacyon jugulans
dio donje vilice vrste Uintacyon rudis

Sistematika[uredi | uredi izvor]

Istorija klasifikacije[uredi | uredi izvor]

Rod Uintacyon je u prošlosti bio uvrštavan unutar izumrle porodice Miacidae, ali je kasnije prepoznat kao predstavnik kladusa Carnivoraformes.

Klasifikacija[uredi | uredi izvor]

Rod:  Uintacyon (parafiletski rod) (Leidy, 1872)
Vrste: Rasprostranjenost fosila
i lokacija:
Vremenski
raspon:
U. acutus (Thorpe, 1923)[7]  SAD (Juta) 46,2 do 45,7 mil. god.
U. asodes (Gazin, 1952)[8]  SAD (Vajoming i Kolorado) 54,7 do 50,0 mil. god.
U. edax (Leidy, 1872)[9]  SAD (Kolorado) 50,3 do 46,2 mil. god.
U. gingerichi (Heinrich, 2008)[10]  SAD (Vajoming)[11] 54,9 do 54,7 mil. god.
U. hookeri (Solé, 2014)[12]  Francuska (Grand Est i O de Frans) 55,8 do 48,6 mil. god.
U. jugulans (Matthew, 1909)[13]  SAD (Vajoming) 47,0 do 46,2 mil. god.
U. massetericus (Cope, 1882)[14]  SAD (Vajoming, Kolorado i Novi Meksiko) 54,9 do 50,5 mil. god.
U. rudis (Matthew & Granger, 1915)[15]  SAD (Vajoming)[16]
 UK (Veliki London)[17]
55,8 do 52,4 mil. god.
U. vorax (Leidy, 1872)  SAD (Vajoming i Kolorado) 50,0 do 45,7 mil. god.
U. sp. [USGS 1983] (Bown, 1982)[18]  SAD (Vajoming) 50,5 do 46,2 mil. god.

Filogenija[uredi | uredi izvor]

Dolje prikazan kladogram predstavlja filogenetske veze parafiletskog roda Uintacyon.[19][20][21][22]

 Carnivoramorpha 
 †Viverravidae 

Viverravoidea

 ? 

Carnivoramorpha sp. (UALVP 50993 & UALVP 50994)

 ? 

Ravenictis

 sensu lato 
 ? 

Carnivoramorpha sp. (UALVP 31176)

 ? 

Carnivoramorpha sp. (USNM 538395)

 ? 

"Sinopa" insectivorus

 Carnivoraformes 
 Kladus "B" 

Eogale

 ? 

"Miacis" sp. (CM 67873 & CM 77299)

Gracilocyon igniculus

Gracilocyon winkleri

Gracilocyon solei

 †Gracilocyon 
 ? 

Gracilocyon sp. (Jibou, Romania)

Gracilocyon rosei

Gracilocyon rundlei

Paramiacis

Paroodectes

 †Oodectes jepseni 

 †Oodectes 

 †Oodectes herpestoides 

 †Oodectes proximus 

 †Oodectes pugnax 

 †Uintacyon hookeri 

 †Uintacyon rudis 

 †Uintacyon 

 †Uintacyon massetericus 

 †Uintacyon vorax 

 †Uintacyon asodes 

 †Uintacyon edax 

 †Uintacyon acutus 

 †Uintacyon jugulans 

 †Uintacyon gingerichi 

Xinyuictis

Zodiocyon

Miocyon

Simamphicyon

 †Uintacyon sp. (USGS 1983

Messelogale

Quercygalidae

 Kladus "C" 

Palaearctonyx

 (†Phlaodectes

Vulpavus ovatus

Vulpavus profectus

Vulpavus australis

Vulpavus canavus

Vulpavus completus

 †Vulpavus 

Vulpavus farsonensis

Vulpavus palustris

Vassacyon

Dormaalocyon

"Miacis" exiguus

"Miacis" deutschi

 ? 

Africtis

 ? 

Carnivoraformes undet. Genus B

Dawsonicyon

 ? 

"Miacis" boqinghensis

 ? 

"Miacis" hookwayi

"Miacis" latidens

"Miacis" petilus

 ? 

Carnivoraformes undet. Genus A

Miacis

 Kladus "D" 

Lycarion

"Miacis" hargeri

 ? 

Ceruttia

 ? 

"Miacis" invictus

"Miacis" lushiensis

Neovulpavus

Harpalodon

Procynodictis

Prodaphaenus

 ? 

Walshius

"Miacis" gracilis

Tapocyon

Carnivora (sensu stricto)

 †Gracilocyon/Oodectes grupa 
 †Vulpavus grupa 
 (Carnivora [sensu lato]) 

Vremenska rasprostranjenst parafiletskog roda Uintacyon unutar kladusa Carnivoraformes[uredi | uredi izvor]

FalcatipesAfrictisMiacis hookwayiMiacis boqinghensisCarnivoraformes undet. Genus BDawsonicyonCeruttiaMiacis lushiensisMiacis invictusNeovulpavusLycarionMiacis hargeriProdaphaenusWalshiusHarpalodonProcynodictisTapocyonMiacis gracilisZveriCarnivoraformes undet. Genus AMiacisMiacis latidensMiacis petilusMiacis deutschiMiacis exiguusDormaalocyonVulpavusVulpavusVulpavusPalaearctonyxPhlaodectesVulpavusVulpavusVulpavusVassacyonSimamphicyonMiocyonMesselogaleQuercygaleXinyuictisZodiocyonOodectesOodectesOodectesParamiacisParoodectesOodectesGracilocyonGracilocyonMiacis sp. (CM 67873)EogaleGracilocyonGracilocyonGracilocyonGracilocyonFanerozoikKenozoikKvartarNeogenPaleogenPliocenMiocenOligocenEocenPaleocenMessinianTortonianSerravallianLanghianBurdigalianAquitanianChattianRupelianPriabonianBartonianLutetianYpresianThanetian

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ E. D. Cope (1872) "Second account of new Vertebrata from the Bridger Eocene." Proceedings of the American Philosophical Society (separate) 1-3
  2. ^ E. D. Cope (1884) "Second addition to the knowledge of the Puerco Epoch." Proceedings of the American Philosophical Society 21(114):309-324
  3. ^ O. P. Hay (1902.) "Bibliography and Catalogue of the Fossil Vertebrata of North America." Bulletin of the United States Geological Survey 179:1-868
  4. ^ McKenna, Malcolm C.; Bell, Susan K. (1997). Classification of Mammals Above the Species Level. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-11012-9. Pristupljeno 16. 3. 2015. 
  5. ^ J. J. Flynn (1998.) "Early Cenozoic Carnivora ("Miacoidea")." In C. M. Janis, K. M. Scott, and L. L. Jacobs (eds.) "Evolution of Tertiary Mammals of North America. Volume 1: Terrestrial Carnivores, Ungulates, and Ungulatelike Mammals." Cambridge University Press, Cambridge. ISBN 9780521355193
  6. ^ Palmer, Theodore Sherman (1904). Index Generum Mammalium: A List of the Genera and Families of Mammals (na jeziku: engleski). U.S. Government Printing Office. 
  7. ^ M. R. Thorpe (1923.) "Notes on the Bridger (Eocene) Carnivora." Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. januar 2023) American Journal of Science 5(25):23-39
  8. ^ C. L. Gazin (1952.) "The Lower Eocene Knight Formation Of Western Wyoming and Its Mammalian Faunas." Smithsonian Miscellaneous Collections 117(18):1-82
  9. ^ J. Leidy (1872) "Remarks on Fossils from Wyoming." Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia 24(3):277
  10. ^ Heinrich, R. E.; Strait, S. G.; Houde, P. (2008). „Earliest Eocene Miacidae (Mammalia: Carnivora) from northwestern Wyoming”. Journal of Paleontology. 82 (1): 154—162. doi:10.1666/05-118.1. 
  11. ^ K. D. Rose, A. E. Chew, R. H. Dunn, M. J. Kraus, H. C. Fricke and S. P. Zack (2012.) "Earliest Eocene mammalian fauna from the Paleocene-Eocene Thermal Maximum at Sand Creek Divide, southern Bighorn Basin, Wyoming." University of Michigan Papers on Paleontology 36:1-122
  12. ^ Solé, Floréal (1. 9. 2014). „New carnivoraforms from the early Eocene of Europe and their bearing on the evolution of the Carnivoraformes”. Palaeontology (na jeziku: engleski). 57 (5): 963—978. ISSN 1475-4983. doi:10.1111/pala.12097. 
  13. ^ W. D. Matthew (1909.) "The Carnivora and Insectivora of the Bridger Basin, middle Eocene." Memoirs of the American Museum of Natural History 9:289-567
  14. ^ E. D. Cope (1882.) "Contributions to the history of the Vertebrata of the lower Eocene of Wyoming and New Mexico, made during 1881." Proceedings of the American Philosophical Society 20(111):139-197
  15. ^ W. D. Matthew and W. Granger (1915.) "A revision of the Lower Eocene Wasatch and Wind River faunas." Bulletin of the American Museum of Natural History 34(1):1-103
  16. ^ K. D. Rose (1981.) "The Clarkforkian Land-Mammal Age and Mammalian Faunal Composition Across the Paleocene-Eocene Boundary." University of Michigan Papers on Paleontology 26:1-197
  17. ^ Jerry J. Hooker (2010). "The mammal fauna of the early Eocene Blackheath Formation of Abbey Wood, London". Palaeontographical Society. str. 1—162. ISSN 0269-3445. 
  18. ^ T. M. Bown (1982) "Geology, Paleontology, and Correlation of Eocene Volcaniclastic Rocks, Southeast Absaroka Range, Hot Springs County, Wyoming." United States Geological Survey Professional Paper 1201-A:A1-A75
  19. ^ Flynn, John J.; Finarelli, John A.; Spaulding, Michelle (2010). „Phylogeny of the Carnivora and Carnivoramorpha, and the use of the fossil record to enhance understanding of evolutionary transformations”. Ur.: Goswami, Anjali; Friscia, Anthony. Carnivoran evolution. New views on phylogeny, form and function. Cambridge University Press. str. 25–63. ISBN 9781139193436. doi:10.1017/CBO9781139193436.003. 
  20. ^ Solé, Floréal; Smith, Richard; Coillot, Tiphaine; de Bast, Eric; Smith, Thierry (2014). „Dental and tarsal anatomy of Miacis latouri and a phylogenetic analysis of the earliest carnivoraforms (Mammalia, Carnivoramorpha)”. Journal of Vertebrate Paleontology. 34 (1): 1—21. ISSN 0272-4634. doi:10.1080/02724634.2013.793195. 
  21. ^ Solé, Floréal; Smith, Thierry; De Bast, Eric; Codrea, Vlad; Gheerbrant, Emmanuel (2016). „New carnivoraforms from the latest Paleocene of Europe and their bearing on the origin and radiation of Carnivoraformes (Carnivoramorpha, Mammalia)”. Journal of Vertebrate Paleontology. 36 (2): e1082480. ISSN 0272-4634. doi:10.1080/02724634.2016.1082480. 
  22. ^ Tomiya, S.; Zack, S. P.; Spaulding, M.; Flynn, J. J. (2021). „Carnivorous mammals from the middle Eocene Washakie Formation, Wyoming, USA, and their diversity trajectory in a post-warming world”. Journal of Paleontology. 95 (Supplement S82): 1—115. doi:10.1017/jpa.2020.74. 

Literatura[uredi | uredi izvor]