Irig

Koordinate: 45° 06′ 09″ S; 19° 51′ 29″ I / 45.10255° S; 19.85802° I / 45.10255; 19.85802
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Irig
Trg Ribara
Grb
Grb
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Autonomna pokrajinaVojvodina
Upravni okrugSremski
OpštinaIrig
Stanovništvo
 — 2022.3.901
 — gustina68/km2
Geografske karakteristike
Koordinate45° 06′ 09″ S; 19° 51′ 29″ I / 45.10255° S; 19.85802° I / 45.10255; 19.85802
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina199 m
Površina64,2 km2
Irig na karti Srbije
Irig
Irig
Irig na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj22406
Pozivni broj022
Registarska oznakaRU

Irig je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Sremskom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 3.901 stanovnika.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Podrum vina, Vinarija Irig

Leži na veoma važnoj saobraćajnici koja polazi od Novog Sada i preko Iriškog venca, i srednjim delom južnih obronaka Fruške gore spušta se do Rume. Poznat voćarsko-vinogradarski rejon, sa velikim vinskim podrumom.

Ima bogatu kulturnu tradiciju, a naročiti značaj ima Prva srpska čitaonica. Tradicionalne manifestacije: Dositejevi dani, Pudarski dani i drugo. Značajni turistički potencijal su i poznati fruškogorski manastiri. Ovde se nalazi Gradska celina u Irigu.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Irig je u 19. veku prometno mesto, trgovište u Sremu.

Ovde se nalaze tri pravoslavna hrama posvećeni Svetom Nikoli, Svetom Teodoru Tironu i Uspenju Bogorodice i rimokatolička crkva.

Godine 1753. u Irigu je otvorena prva osnovna škola. Učili su se u njoj jezici: nemački, latinski i slavjanoserbski. Prvi učitelj je bio Mihajlo Vladisavljević.[1] Popisane su 1811. godine u mestu tri škole sa po 28, 100 i 112 đaka.[2] Mitropolit dabrobosanski Georgije Nikolajević je u mladosti bio učitelj u Irigu.

Irig je poznat po nekadašnjoj „slepačkoj školi”, u kojoj su slepi ljudi, jedan drugom srpske narodne junačke pesme pripovedali.[3]

U Irigu su tridesetih godina 20. veka postojali: zgrada Fruškogorske vinogradarske zadruge, nova Opštinska zgrada, Zdravstvena stanica, vodovod, SK "Vitez" (fudbalski klub) i drugo.

Godine 1934. u iriškom tada novom gradskom parku bio je postavljen spomenik[4] srpskom kralju Petru I Karađorđeviću Oslobodiocu. Spomenik su podigli svojim prilozima građani, a on je delo ruku vajara Jovanovića iz Sremske Mitrovice. Irižani su na obližnjem bregu na Fruškoj gori tada postavili i „klupu kralja Aleksandra”, u spomen na njegovu posetu Irigu 1919. godine.

U Irigu je i sedište Pravoslavno-starokatoličkog Generalnog vikarijata Sv. Metoda [1] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. decembar 2019), autonomnog organa Međunarodne Unije narodnih starokatoličkih Crkava, za područje Srbije.

Iriška čitaonica[uredi | uredi izvor]

Prvo „Čitalište u Srba” osnovano je 1842. godine u Irigu, u srpskoj školi.[5] Inicijator je bio iguman arhimandrit krušedolski Dimitrije Krestić. Zemunski izdavač i književnik Grigorije Vozarević je tada poklonio Srpskoj čitaonici u Irigu knjigu Dositeja Obradovića, Pisma štampanu 1833. godine.

Demografija[uredi | uredi izvor]

Pravoslavna crkva

U naselju Irig živi 3.839 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,9 godina (38,1 kod muškaraca i 41,5 kod žena). U naselju ima 1.686 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,87.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Demografija[6]
Godina Stanovnika
1948. 4.343
1953. 4.211
1961. 4.442
1971. 4.652
1981. 4.598
1991. 4.414 4.382
2002. 4.848 4.961
2011. 4.415
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[7]
Srbi
  
 3.900 80,44%
Mađari
  
 360 7,42%
Jugosloveni
  
 127 2,61%
Hrvati
  
 78 1,60%
Crnogorci
  
 13 0,26%
Makedonci
  
 9 0,18%
Nemci
  
 6 0,12%
Ukrajinci
  
 4 0,08%
Slovaci
  
 4 0,08%
Rusini
  
 3 0,06%
Muslimani
  
 3 0,06%
Slovenci
  
 2 0,04%
Rumuni
  
 2 0,04%
Albanci
  
 2 0,04%
Rusi
  
 1 0,02%
Romi
  
 1 0,02%
Bugari
  
 1 0,02%
nepoznato
  
 231 4,76%
Godina Broj
1787. 4.121
1795. 4.813
1838. 3.559
1910. 5.509
1991. 4.414
2002. 4.848


Stanovništvo prema polu i starosti[8]
m
ž
? 5
  
  
 10
80+ 35
  
  
 77
75—79 46
  
  
 93
70—74 94
  
  
 126
65—69 118
  
  
 194
60—64 149
  
  
 149
55—59 120
  
  
 128
50—54 155
  
  
 180
45—49 199
  
  
 197
40—44 180
  
  
 180
35—39 169
  
  
 177
30—34 158
  
  
 155
25—29 144
  
  
 141
20—24 155
  
  
 177
15—19 174
  
  
 171
10—14 177
  
  
 161
5—9 141
  
  
 129
0—4 96
  
  
 88
Prosek : 38,1 41,5
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 1.277 1.296 1.486 1.510 1.528 1.510 1.686
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 377 408 304 362 151 59 20 3 0 2 2,87
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 1.901 577 1.164 66 69 25
Ženski 2.155 450 1.161 414 104 26
UKUPNO 4.056 1.027 2.325 480 173 51
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 820 257 0 1 134
Ženski 495 66 0 0 75
UKUPNO 1.315 323 0 1 209
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 18 37 86 20 44
Ženski 4 5 65 13 9
UKUPNO 22 42 151 33 53
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 4 7 62 21 23
Ženski 15 12 44 33 107
UKUPNO 19 19 106 54 130
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 30 0 0 76
Ženski 24 0 0 23
UKUPNO 54 0 0 99

Poznati Irižani[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Školski list", Sombor 1912.
  2. ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1923.
  3. ^ "Školski list", Sombor 1866.
  4. ^ "Pravda", Beograd 25. maj 1934.
  5. ^ "Večernje novosti", Beograd 1916.
  6. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  7. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  8. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ириг&oldid=26482996”