Karl XVI Gustaf Švedski
 | Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
| Karl XVI Gustaf | |
|---|---|
 Karl XVI Gustaf 2013. | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 30. april 1946. |
| Mesto rođenja | Dvorac Haga, Švedska |
| Porodica | |
| Supružnik | Silvija Somerlat (v. 1976) |
| Potomstvo | Viktorija, Princ Karl Filip, Princeza Madlen |
| Roditelji | Princ Gustav Adolf Sibila Saks-Koburg Gota |
| Dinastija |  Bernadoti |
| Kralj Švedske | |
| Period | 15. septembar 1973 — danas |
| Prethodnik | Gustaf VI Adolf Švedski |
| Naslednik | Viktorija, prestolonaslednica Švedske |
| Čin | admiral |
 | |
Kralj Karl XVI Gustaf od Švedske (šved. Kung Carl XVI Gustaf av Sverige; Dvorac Haga, 30. april 1946) rođen kao Karl Gustaf Folke Hubertus (šved. Carl Gustaf Folke Hubertus), je monarh na čelu Kraljevine Švedske.
Detinjstvo i obrazovanje[uredi | uredi izvor]
Bio je peto dete i prvi sin princeze Sibile i princa Gustava Adolfa.[1] U vreme njegovog rođenja Švedskom je vladao njegov pradeda Gustaf V. Očeva smrt u avionskoj nesreći nedaleko od Kopenhagena u Danskoj, 26. januara 1947. godine, dovela je ga na drugo mesto u naslednom nizu za švedski tron.[1] Smrću njegovog pradede na tron je došao Karlov ded Gustav VI Adolf i Karl Gustaf se pomerio na prvo mesto u naslednom nizu.[1]
Po završetku srednje škole, tada još princ, Karl Gustaf je proveo dve i po godine u švedskoj armiji i mornarici. Završio je studije istorije, sociologije, političkih nauka i ekonomije.[1]
Vladavina[uredi | uredi izvor]
Dana 15. septembra 1973. godine umro je Gustaf VI Adolf i Karl Gustaf je postao kralj Švedske kao Karl XVI Gustaf.[1] Ustoličen je 19. septembra u kraljevskoj palati u Stokholmu.[1] Gustaf VI Adolf bio je poslednji švedski kralj koji je koristio tradicionalnu titulu monarha (Kralj Šveđana, Gota i Venda) koja se koristila još od uspostavljanja nasledne monarhije 1544. godine, pošto je Karl XVI Gustaf odlučio da koristi jednostavniju titulu kralja Švedske.
Porodica[uredi | uredi izvor]
Tokom Olimpijskih igara 1972. godine Karl je, još kao krunski princ, upoznao Silviju Sommerlat.[1] Veridbu sa Silvijom objavio je 12. marta 1976. godine.[1] Venčanje je održano tri meseca kasnije, 19. juna, u katedrali Storkurkan u Stokholmu.[1] Bilo je to prvo venčanje vladajućeg švedskog monarha od 1797. godine (prethodni monarsi su na tron dolazili već venčani). Da je kralj Karl XVI Gustaf oženio Silviju za života svoga dede izgubio bi mesto u naslednom nizu, pošto je Gustaf VI Adolf verovao da princ mora oženiti princezu. Iz istog razloga se, iste godine kada i on, Karlov stric oženio Velšankom skromnog porekla i sa kojom je bio u vezi decenijama.
Kralj i kraljica imaju dve ćerke i jednog sina, koji je u trenutku rođenja bio prestolonaslednik.[1] Međutim, ustavna reforma koja je trebalo da dovede na snagu jednaku primogenituru po kojoj je najstarije dete, bez obzira na pol, prestolonaslednik, već je bila pokrenuta u vreme njegovog rođenja. Ova reforma učinila je kraljevo najstarije dete, princezu Viktoriju, prestolonaslednicom.[1] Švedska je bila prva monarhija na svetu koja je uspostavila jednaku primogenituru. Viktorija je 2010. udata za Danijela, vojvodu od Vestergotlanda.
Kraljevska porodica koristi palatu Drotningholm kao rezidenciju od 1980. godine, a Stokholmsku kraljevsku palatu kao radno mesto.[1]
Porodično stablo[uredi | uredi izvor]
Porodica[uredi | uredi izvor]
Supružnik[uredi | uredi izvor]
| ime | slika | datum rođenja |
|---|---|---|
| Silvija od Švedske | .jpg) |
23. decembar 1943. |
Deca[uredi | uredi izvor]
| ime | slika | datum rođenja | supružnik |
|---|---|---|---|
| Viktorija, prestolonaslednica Švedske |  |
14. jul 1977. | Princ Danijel, vojvoda od Vestergotlanda |
| Karl Filip od Švedske |  |
13. maj 1979. | Sofija Kristina Helkvist |
| Madlen od Švedske |  |
10. jun 1982. | Kristofer O'Nil |
Uloga monarha[uredi | uredi izvor]
Kraljeve dužnosti su reprezentativnog i ceremonijalnog karaktera, kao što su zvanične posete šefa države i otvaranje godišnje sednice parlamenta. U kraljeve interese spadaju tehnologija i poljoprivreda, i ponajviše automobili. U leto 2005. godine doživeo je malu saobraćajnu nesreću.[2]
Novinari su mnogo puta primetili da kralj pogrešno piše svoje ime - u zvaničnim dokumentima i prilikom posete rudnika bakra kada se pogrešno potpisao na kamen. Njegova supruga, kraljica Silvija, u televizijskom intervjuu priznala je da njen suprug pati od disleksije, poremećaja sposobnosti čitanja i pisanja.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž z i j k „Zvanična stranica švedske kraljevske porodice”. Arhivirano iz originala 03. 06. 2008. g. Pristupljeno 01. 08. 2009.
- ^ Swedish king crashes car Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. oktobar 2012), Pristupljeno 8. 4. 2013.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanična biografija Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. jun 2008)
- Balkanci ucenjuju kralja Švedske („Večernje novosti“, 19. jun 2011)
| Munsjo (970–1060) |  | |
|---|---|---|
| Stenkil (1060−1130) | ||
| Sverker i Erik (1130–1250) | ||
| Bjelbo (1229−1234, 1248/1250−1318 & 1319−1364) | ||
| Meklenburg (1364−1389) | ||
| Kalmarska unija, kraljevi i regenti (1387–1523) | Margareta I • Erik Pomeranski • Engelbrekt Engelbrektson • Erik Pomeranski • Engelbrekt Engelbrektson • Erik Pomeranski • Karl VIII • Kristofer • Bengt Jenson & Nils Jenson • Karl VIII • Jens Bengtson & Erik Akselson • Kristijan I • Karl VIII • Ketil Karlson • Jens Bengtson • Erik Akselson • Karl VIII • Sten Sture Stariji • Svante Nilson • Erik Trole • Sten Sture Mlađi • Kristijan II • Gustaf I Vaza | |
| Vasa (1523–1654) | ||
| Pfalc-Cvajbriken (1654–1720) | ||
| Hesen (1720−1751) | ||
| Holštajn-Gotorp (1751−1818) | ||
| Bernadot (1818−) | ||
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Umetničke | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
