Sopvit Strater

Sopvit Strater
	Sopvit Strater
Opšte
Dimenzije
Masa
Pogon
Performanse
Dužina	7,69
Razmah krila	10,21
Visina	3,12
Površina krila	32,14
Prazan	592
Normalna poletna	975
Klipno-elisni motor	1 Klerže
Snaga	1 x 96 kW
Brzina krstarenja	142 km/h
Maks. brzina na Hopt	164 km/h
Plafon leta	4570 m

Sopvit Strater (engl. Sopwith Strutter) je britanski jednosedi ili dvosedi višenamenski lovac koji je proizvodila firma Sopvit (engl. Sopwith). Prvi let aviona je izvršen decembra 1915. godine^[1] ^[2].

Projektovanje i razvoj[uredi | uredi izvor]

Avion Sopvit 1 1/2 strater je projektovao inž. Herald Smit iz Sopwith Aviation Co. na osnovu prethodnika, nešto manjeg dvoseda "Signist Bus" sa Gnome rotativnim motorom snage od 60 kW. Novo projektovani avion je imao povećane dimenzije i motor Clerget snage 82 kW. Bio je drvene konstrukcije uglavnom oblepljen platnom. Prototip aviona je prvi put poleteo 16. decembra 1915^[3].

Tehnički opis[uredi | uredi izvor]

Trup Noseća konstrukcija trupa aviona je bila potpuno napravljena od drveta, od čeličnih cevi je bio napravljen nosač motora, stajni trap i nosač gornjeg krila a oplata je bila uglavnom od impregniranog platna samo je kljun aviona, (motor i nosač motora) bio obložen aluminijumskim limom. U trupu su se nalazile dve kabine u tandem rasporedu (jedna iza druge).

Pogonska grupa: U avione Sofvit 1 su ugrađivani radijalni vazduhom hlađeni motori Clerget 9B snage od 110 do 145 KS ili Le Rhone snaga 80 do 135 KS. Na vratilo motora se direktno postavljala dvokraka drvena elisa fiksnog koraka.

Krila Krila su bila drvene konstrukcije presvučena impregniranim platnom relativno tankog profila sa dve ramenjače. Krilca za upravljanje avionom su se nalazila na gornjim i donjim krilima, ova krilca su međusobno bila povezana krutom šipkom. Krila su između sebe bila povezana sa svake strane po jednim parom paralelnih drvenih upornica aerodinamički oblikovanih. Zatezači su bili od klavirske čelične žice. Oba krila su imala oblik pravougaonika sa blagim polukružnim završetkom, s tim što je gornje krilo bilo pomereno prema kljunu aviona u odnosu na donje.

Konstrukcije repnih krila i vertikalni stabilizator kao i kormilo pravca i visine su bila napravljena od drveta presvučena platnom. Horizontalni stabilizatori su sa donje strane bili poduprti upornicama koje su se oslanjale na trup aviona a sa gornje strane su zatezačima bila vezana za vertikalni stabilizator.

Stajni trap: Avion je imao klasičan fiksni stajni trap sa krutom osovinom i dva točka opremljena gumama visokog pritiska napred i elastičnu drvenu drljaču na repu aviona. Stajni organ je bio napravljen od čeličnih cevi, a amortizeri su bili od gumenih užadi.

Varijante aviona Sopvit 1[uredi | uredi izvor]

Sop 1 A2 - Izviđač dvosed.
Sop 1 B2 - Bombarder dvosed.
Sop 1 B1 - Bombarder jednosed

Naoružanje[uredi | uredi izvor]

Naoružanje aviona: Sopvit Strater
Vatreno (streljačko) naoružanje
Top
Mitraljez
Broj i oznaka mitraljeza	1-2
Kalibar	7,7 mm
Bombardersko naoružanje (bombe)
Klasične avio bombe	do 4
Ukupna masa	125 kg
Broj tačaka za podvešavanje	4
Raketno naoružanje (rakete)

Zemlje koje su koristile avione Sopvit 1[uredi | uredi izvor]

Operativno korišćenje[uredi | uredi izvor]

U toku Prvog svetskog rata avaj avion se proizvodio u Velikoj Britaniji (1500), Francuskoj (4200) i Carskoj Rusiji (100). Korišćen je na svim ratištima Prvog svetskog rata kao bombarder i izviđač. Posle rata je korišćen kao civilni avion za obuku i transportni avion.

Avion Sopvit 1 u Kraljevini Srbiji[uredi | uredi izvor]

U Velikom ratu na Solunskom frontu nije postojala ni jedna eskadrila kompletno opremljena ovim tipom aviona, ali su ih koristili Francuzi, Englezi i Srbi. U Srpskoj aviatici je postojao samo jedan primerak ovog aviona označen brojem No 38 koji je leteo u sastavu lovačke eskadrile takozvane Njeporsko odeljenje. Avion je bio naoružan se dva mitraljeza (napred i nazad) i na njemu je leteo pilot Branko Vukosavljević (kasnije prvi komandant VVKJ). U jednoj vazdušnoj borbi na Solunskom frontu pilot B. Vukosavljević je ranjen a avion je bio oštećen do te mere da ga je bilo neisplativo popravljati pa je kao takav rashodovan. Kod srpskih pilota ovaj avion je bio poznat kao "sopfis".

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Sopwith-1-1/2-Strutter”. Arhivirano iz originala 22. 03. 2016. g. Pristupljeno 04. 02. 2016.
^ „Sopwith Strutter” (na jeziku: (jezik: ruski)). Ugolok neba. 2004. Pristupljeno 16. 7. 2010.
^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 22. 03. 2016. g. Pristupljeno 04. 02. 2016.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Angelucci, Enzo; Paolo Matricardi. Flugzeuge von den Anfängen bis zum Ersten Weltkrieg. Wiesbaden: Falken-Verlag E. Sicker. 1976. ISBN 978-3-8068-0391-4.
O. Petrović; N.Đokić, Avioni i baloni Kraljevine Srbije. Srpska avijatika 1912-1918. Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva. . Београд. 1993. ISBN 978-86-901403-1-2.
Mikić, Sava (1933). Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva. YU-Beograd: Štamparija D. Gregorić.
Vujović, Vojislav (1993). Srpska avijatika 1912-1918. Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva. ISBN 978-86-901403-1-2.
Rendulić, Zlatko (1974). Vazduhoplovne doktrine - gledišta i tehnika. Beograd, Vojnoizdavački zavod.
Rendulić, Zlatko (2014). Lovačka avijacija 1914-1945. (na jeziku: (jezik: srpski)). Valjevo: Teovid. ISBN 978-86-83395-36-1.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] „Sopwith-1-1/2-Strutter”. Arhivirano iz originala 22. 03. 2016. g. Pristupljeno 04. 02. 2016.

[Sopwith_Strutter-2] „Sopwith Strutter” (na jeziku: (jezik: ruski)). Ugolok neba. 2004. Pristupljeno 16. 7. 2010.

[3] „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 22. 03. 2016. g. Pristupljeno 04. 02. 2016.

[1]

[2]

[3]