Episkop vršački Josif
| Josif Jovanović Šakabenta | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1743. |
| Mesto rođenja | Irig, Habzburško carstvo |
| Datum smrti | 31. decembar 1805. (61/62 god.) |
| Mesto smrti | Vršac, Austrijsko carstvo |
Josif (Josif Jovanović Šakabenta, Irig, 1743 — Temišvar, 31. decembar 1805) je bio episkop Srpske pravoslavne crkve na prestolu gornjokarlovačkih i vršačkih vladika.
Život[uredi | uredi izvor]
Episkop Josif rođen je oko 1743. godine u Irigu od oca Andrije, sveštenika, mlađeg brata patrijarha Arsenija IV (Jovanovića Šakabente). Pop Andrija je prota u Irigu 1747. godine, a umro 1759. godine. Jovanovići - Šakabente, braća Arsenije patrijarh, Andrija i Peško sa svojim članovima porodice, dobili su mađarsko plemstvo 11. septembra 1746. godine.[1]
Za đakona je rukopoložen 25. decembra 1758. godine, na Uskrs 1760. proizveden je za protođakona, a 1770. na Veliki četvrtak za arhiđakona. Sva proizvodstva izvršio je episkop, odnosno mitropolit Jovan (Đorđević). Za prezvitera ga je rukopoložio, a potom proizveo u čin protosinđela 1774. godine mitropolit Vikentije (Jovanović Vidak).
Iste godine, 19. oktobra, zamonašen je u dvorskom manastiru Rakovcu od episkopa temišvarskog Mojsija (Putnika), a u prisustvu dvojice arhijereja: vršačkog Vikentija (Popovića) i gornjokarlovačkog Petra (Petrovića). 1. novembra iste godine mitropolit ga je proizveo u čin arhimandrita.
Arhijerej[uredi | uredi izvor]
Za episkopa pakračko-slavonskog i celoga Đeneraliteta varaždinskog hirotonisao ga je u Karlovcima mitropolit Mojsije (Putnik) 31. jula 1781. godine. Jedan od prvih i najvažnijih poslova, koji je novi pakrački episkop imao da izvede, bilo je suzbijanje unije, jer je ona baš u to vreme počela novu i vrlo živu akciju u Varaždinskom generalatu.[2]
Prilikom svoje posete parohijama u Varaždinskom generalitetu 1782. godine episkop Josif je sve prevarene Srbe primio natrag u pravoslavlje i „preduzeo je energične korake da se svima unijatima, koji se kaju, dozvoli povratak u pravoslavlje. Sada je nastupilo veliko gonjenje svih koji su izjavili da se vraćaju u pravoslavlje i početkom 1783. godine bile su ih pune tamnice, naročito u Belovaru“.[3] Za nepune tri godine episkop Josif je u Slavoniji zaorao duboku brazdu. Od sveštenstva je „tražio da poučavaju svoj narod u istinama vere i morala“[4] i posebnu pažnju je posvetio tajni ispovesti, te je duhovnicima dao posebna uputstva. S obzirom na veći broj kapelana u eparhiji, regulisao je odnose između parohijskih sveštenika i kapelana. Plodan rad je prekinut premeštajem episkopa Josifa u Eparhiju bačku,[5] gde se zadržao dve godine (1784-1786). Instaliran je za bačkog dijecezana, od strane viceišpana bačkog Josifa Kovača i episkopa Pakračkog Pavla Avakumovića, 25. aprila 1784. godine.[6]
Svoje organizatorske sposobnosti episkop Josif pokazao je i u Vršačkoj eparhiji[7] i mnogo šire. Po svojoj molbi premešten je 1786. godine za episkopa Vršačkog. U Vršcu je osnovao nižu gimnaziju (gramatikalnu školu) i pored nje internat. Obnovio je 1793. godine manastir Mesić, koji je bio porušen od Turaka, a Vršcu je izdejstvovao statut slobodnog kraljevskog grada. Kao učesnik Temišvarskog sabora 1790. godine borio se za uspostavljanje Srpske vojvodine. Dobio je 1791. godine naslov kraljevskog konzilijara a 1792. godine sa ostalim pravoslavnim episkopima - član i "magnat" sabora mađarskog.[8]
Umro je u Vršcu 31. decembra 1805. godine i sahranjen u Sabornoj svetonikolajevskoj crkvi u Vršcu, u lađi, pod amvonom.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 30. maj 1899.
- ^ Dr Rad. M. Grujić, Pakračka eparhija, Novi Sad, 1930, 164.
- ^ Dr Rad. M. Grujić, Pakračka eparhija, Novi Sad, 1930, 166.
- ^ Dr Rad. M. Grujić, Pakračka eparhija, Novi Sad, 1930, 168.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 31. jul 1906.
- ^ "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 193?
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 29. jul 1907.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 1899.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Beograd: Evro.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ljudi | |
