Aktivna geodetska referentna osnova Srbije
 |
| Ovaj članak je deo serije o političkom sistemu Srbije |
Aktivna Geodetska Referentna Osnova Srbije (AGROS) podrazumeva permanentni servis preciznog satelitskog pozicioniranja na teritoriji Republike Srbije.[1]
Uspostavljanjem AGROS-a ostvaren je neophodan uslov za prevazilaženje problema koji se odnose na referentne geodetske osnove u Republici Srbiji i stvoreni su uslovi koji omogućavaju:
- Realizaciju i održavanje geodetskog referentnog okvira Srbije,
- Realizaciju, kontrolu kvaliteta i unifikaciju datuma geodetske osnove državnog premera,
- Pozicioniranje detaljnih tačaka državnog premera pri izradi i održavanju katastra nepokretnosti,
- Pozicioniranje za potrebe izrade svih topografsko - kartografskih podloga,
- Realizaciju geodetskih kontrolnih mreža i druge vrste pozicioniranja pri projektovanju, izgradnji i ekploataciji građevinskih i drugih vrsta inženjersko tehničkih radova,
- Precizno praćenje vozila javnih službi i privrednih objekata,
- Praćenje i izučavanje geodinamičkih fenomena,
- Distribuciju tačnog merenja.[1]
AGROS saglasno projektu se sastoji iz:
- GPS segmenta, koga čine 32 stanice,
- Komunikacionog segmenta,
- Korisničkog segmenta.[1]
Mreža je uspostavljena po fazama od 2003. godine zaključno 05.12.2005. godine, a 16.12.2005. godine počinje ekonomsko korišćenje servisa AGROS.[1]
Prostorni referentni, horizontalni referentni, vertikalni referentni sistem, referentni sistem gravimetrijskih određivanja i astronomski referentni sistem materijalizuju se odgovarajućim referentnim okvirima Republike Srbije, odnosno skupom materijalizovanih tačaka i trodimenzionalnim, odnosno dvodimenzionalnim pravolinijskim ili krivolinijskim koordinatama, odnosno njihovim visinama, vrednostima apsolutnog ubrzanja sile zemljine teže, odnosno skupom ekstraterestričkih objekata i njihovih ekvatorskih koordinata koje se odnose na određenu vremensku epohu. Prostorni i horizontalni referentni sistemi definisani su referentnom mrežom Republike Srbije - SREF i mrežom permanentnih stanica Republike Srbije - AGROS.[2]
Geoid Republike Srbije[uredi | uredi izvor]
Primena AGROS-a je omogućila određivanje preliminarnog geoida za teritoriju Republike Srbije. Od 2006. DO 2012. godine određivane su i elipsoidne visine repera Drugog nivelmana visoke tačnosti (NVT2), kao i ortometrijske i normalne visine tačaka SREF, što je omogućilo određivanje diskretnih undulacija u preko 1 100 tačaka koje su bile pravilno raspoređene na teritoriji Republike Srbije.[3]
Finalni model kvazigeolida Republike Srbije SQM2011 u upotrebi je od juna 2012. godine i omogućava korisnicima GNSS tehnologije dobijanje visine tačnosti ispod 10 cm. Standardna greška modela kvazigeoida SQM2011 iznosi 20-30 mm.[3]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Aktivnosti na uspostavljanju mreže permanentnih GPS stanica Republike Srbije - AGROS, započete su u decembru 2001. godine izradom projekta pod nazivom "Aktivna geodetska referentna GPS osnova Republike Srbije". Februara 2002. godine ostvarena je saradnja sa Evropskom akademijim nauka za urbana okruženja za formiranje mreže permanentnih GPS stanica 16 zemalja centralne i istočne Evrope pod nazivom EUPOS (European Position Determination System). Tada je odlučeno da, usaglašavanjem tehničkih standarda, postojeći projekat AGROS postane projekat EUPOS sistema.[4]
Realizaciju projekta Republički geodetski zavod je započeo juna 2003. godine u saradnji sa Fakultetom tehničkih nauka iz Novog Sada. AGROS je u potpunosti uspostavljen na teritoriji Republike Srbije 05.12.2012. godine, a od 16.12.2005. godine počelo je njegovo komercijalno korišćenje. AGROS mreža je imala ukupno 30 permanentnih stanica s kontrolnim centrom u Novom Sadu i u potpunosti uspostavljen RTK (položajna tačnost 2-3 cm) i DGPS servis (položajna tačnost >50 cm)[4]
Od uspostavljanja AGROS je neprekidno u funkciji, sa stalnim unapređenjem rada sistema. Kontrolni centar AGROS mreže je uspostavljen u Beogradu u januaru 2009. godine, premeštanjem iz Novog Sada, i od tada Republički geodetski zavod samostalno upravlja svim segmentima AGROS-a.[4]
Tokom 2009. godine izvršeno je kontrolno merenje razlike ubrzanja na još tri poligona i izravnanje Osnovne gravimetrijske mreže. Za vremensku epohu realizacije gravimetrijskog referentnog okvira Republike Srbije usvojena je 1971. godina.[5]
Od novembra 2010. godine puštene su u rad permanentne stanice koje omogućavaju prijem signala GPS i GLONASS satelitskih sistema. Započeto je i povezivanje AGROS-a sa mrežama susednih država. U aprilu 2011. godinen integrisana je privatna mreža permanentnih stanica (VekomNet) u AGROS mrežu.[4]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Republički geodetski zavod
- Katastar nepokretnosti u Republici Srbiji
- Katastar vodova
- Nacionalna infrastruktura geoprostornih podataka
Napomene i izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g http://www.rgz.gov.rs/template1a.asp?PageName=2007_12_24_2&MenuID=АГРОС[mrtva veza]
- ^ ZAKON O DRŽAVNOM PREMERU I KATASTRU("Sl. glasnik RS", br. 72/2009, 18/2010, 65/2013, 15/2015 - odluka US i 96/2015)
- ^ a b GEODETSKA delatnost u Srbiji: 1837-2012, st.53 Beograd: Republički geodetski zavod, 2012 (Beograd: Službeni glasnik)ISBN 978-86-459-0422-8
- ^ a b v g GEODETSKA delatnost u Srbiji: 1837-2012, st.49 Beograd: Republički geodetski zavod, 2012 (Beograd: Službeni glasnik)ISBN 978-86-459-0422-8
- ^ 20 godina Republičkog geodetskog zavoda, st.55 Beograd: Republički geodetski zavod, 2012 (Beograd: Službeni glasnik)ISBN 978-86-459-0418-1
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Službena stranica Republičkog geodetskog zavoda
- Agros/ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. mart 2017)