Pređi na sadržaj

Braća Fogl

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Braća Fogl — Josip, Pavle, Silvester, Janko i Vilika — bili su sinovi Johana i Eve Fogl i pripadnici nemačke nacionalne manjine i antifašisti koji su tokom Narodnooslobodilačkog rata učestvovali u Narodnooslobodilačkom pokretu. Najpoznatiji su bili Silvester i Janko, koju su bili predratni revolucionari i članovi KP Jugoslavije.[1][2]

Porodica Fogl vodi poreklo iz Austrije i doselila se u Bačku u okolinu Titela. Tradicionalno su se bavili lađarstvom, pa je i Johan, otac braće Fogl bio lađar. On je bio oženjen Evom, koja je bila rodom iz Starog Slankamena. Stanovali su na teretnom šlepu i plovili Dunavom, izrodivši osmoro dece, sinove — Josipa, Pavla, Silvestera, Janka i Viliku i ćerke — Mariju, Sofiju i Evu. Nakon što je Johan umro 1934, porodica se nastanila u Zemunu. Najstariji sin Josip nastavio je očev zanat, a ostali sinovi su počeli da uče razne zanate.[1][2]

Za vreme Drugog svetskog rata, braća Fogl i ako Nemci, bili su antifašisti i aktivno su učestvovali u Narodnooslobodilačkom pokretu. Najstariji Josip je u partizane otišao 1944. godine, a umro je 1945. po završetku rata; Pavle, koji je bio obućarski radnik je bio od strane okupatora interniran na rad u Nemačku, a po završetku rata se nastanio u Mađarskoj. Najmlađi brat Vilika je nestao 1936. godine, kada je kao dobrovoljac pošao u Španiju, da se na strani Španske republikanske armije bori protiv fašizma.[1][2]

U znak sećanja na braću Fogl, a pre svega na Silvestera i Janka, jedna ulica u zemunskom naselju Nova Galenika nosi naziv Braće Fogl.

Silvester Fogl[uredi | uredi izvor]

silvester fogl
Lični podaci
Datum rođenja(1910-12-29)29. decembar 1910.
Mesto rođenjaRuščuk,  Kraljevina Bugarska
Datum smrti12. april 1944.(1944-04-12) (33 god.)
Mesto smrtiKuršumlija, Srbija Srbija
Profesijaradnik
Delovanje
Član KPJ od1936.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba

Silvester Fogl — Miljko je rođen 29. decembra 1910. godine na Dunavu u blizini Ruščuka u Bugarskoj. Posle smrti oca, 1934. godine nastanio se u Zemunu, gde je učio stolarski zanat. Za vreme učenja zanata prišao je revolucionarnom pokretu, a 1936. godine je postao član tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Iste godine njegov brat Janko se zaposlio na aerodromu u Bežaniji, i oni su se preselili u Novo naselje, koje se nalazilo u blizini tadašnjeg aerodroma.[1][2]

Silvester je bio veoma aktivan u partijskom radu, pored rada među radnicima i omladinom Zemuna, radio je politički među omladinom i seljacima u Bežaniji, kao i među radnicima koji su satnovali u Novom naselju. Kada je 1940. godine Rejonski komitet KPJ u Zemunu formirao partijsku ćeliju u fabrici „Lasigonj“ (današnji „Soko Štark“), Slivester je imenovan za njenog sekretara. Iste godine je izabran i za člana novoformiranog Mesnog komiteta KPJ za Zemun, a 1941. za člana Sreskog komiteta KPJ za Zemun. Takođe je bio aktivan u URS-ovim sindikatima i Radničkom kulturnom društvu „Sloga“.[1][2]

Zajedno sa bratom Jankom, koji je takođe bio partijski aktivan, kao i Lazarom Mamuzićem radio je na jačanju i učvršćivanju partijskih ćelija. On i brat posebno su uticali na pripadnike nemačke nacionalne manjine, kojih je tada bilo dosta u Zemunu, da odbace fašizam ukazujući im na osvajačku fašističku politiku Adolfa Hitlera. Braća Fogl su zajedno sa Antonom Klemenčićem Tonikom, bili organizatori radničkog pokreta u Novom naselju u blizini aerodroma.[1][2]

Posle okupacije Jugoslavije, 1941. godine, braća Fogl su se uključila u Narodnooslobodilački pokret. Silvester je u avgustu bio uhapšen sa Milošem Mamićem, Andrijom Habušem i drugima. Posle hapšenja, Silvester je bio najpre zatvoren u zgradi policije, na pijaci, a posle je prebačen u kasarnu, u zemunskom parku. Pošto je, zajedno sa ostalim zatvorenicima, svakodnevno bio vođen u zgradu policiju odakle su prenosili inventar u kasarnu, odlučio se na beg. Posle bega, zajedno sa Andrijom Habušem, skrivao se u kući Nikole Plavšića Čame u Borčanskoj ulici broj 4. u Zemunu. Uz pomoć Janka Lisjaka, prebacio se u Beograd, gde je privremeno ilegalno stanovao kod sestre Eve i zeta Janka Mrđe, u ulici Džordža Vašingtona broj 5. Kod njih je ostao oko mesec dana, a onda je novembra 1941. godine zajedno sa još partijskih radnika, koji su bili poznati policiji, odlukom PK KPJ za Srbiju i MK KPJ za Beograd bio upućen u unutrašnjost Srbije. Tada je dobio lažnu legitimaciju na ime Emila Horvata i sa njom napustio Beograd.[1][2]

Krajem 1941. godine stigao je u Toplički partizanski odred, gde je postao pomoćnik političkog komesara Vidovačke čete. U aprilu 1942. godine četnici, nedićevci i Bugari su organizovali veliku ofanzivu na slobodnu teritoriju, koja se nalazila na desnoj starni reke Toplice. U zoru 12. aprila, u blizini Kuršumlije došlo je do okršaja Pasjačke i Vidovačke partizanske čete sa četncima. U ovoj neravnopravnoj borbi, među poginulima su bili - Ivan Franko Đura, politički komesar Odreda; Gavra Čeh, politički komesar Vidovačke čete i Silvester Fogl. U ovoj borbi bio je ranjen i zarobljen narodni heroj Sreten Mladenović Mika, koji je kasnije ubijen.[1][2]

Janko Fogl[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ e ž Čukić & Kokotović 1981.
  2. ^ a b v g d đ e ž Labović 1982.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Atanacković, Žarko (1962). Zemun i okolina u ratu i revoluciji. Beograd: Nolit.  COBISS.SR 135993351
  • Kolarić, Đorđe (1970). Rađanje slobode. Beograd.  COBISS.SR 512175784
  • Čukić, Milorad L.; Kokotović, Slobodan P. (1981). Novi Beograd prva naselja, savremeni grad. Beograd: SO Novi Beograd/Književne novine.  COBISS.SR 8220428
  • Labović, Đurica (1982). Zemun na obalama Dunava i Save. Beograd: Književne novine.  COBISS.SR 34845959
  • Zorkić, Ljiljana; Turudić, Miroslav (1984). Zemun spomenici revolucije. Beograd: Turistička štampa.  COBISS.SR 175384076
  • Beograd u ratu i revoluciji 1941—1945. Beograd: Istorijski arhiv Beograda. 1984.  COBISS.SR 37352711
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Браћа_Фогл&oldid=27560419”