Vilijam Kent

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Vilijam Kent
Datum rođenja1685.
Mesto rođenjaBridlington,  Kraljevstvo Engleska
Datum smrti12. april 1748.(1748-04-12) (62/63 god.)
Mesto smrtiBurlington haus, London,  Kraljevstvo Velika Britanija

Vilijam Kent (William Kent, oko 1685 – 12. april 1748), rođen je u Bridlingtonu (Bridlington, Yorkshire), bio je eminentni engleski arhitekta, pejzažni arhitekta i dizajner nameštaja prve polovine XVIII veka.

Obrazovanje[uredi | uredi izvor]

Kent je karijeru počeo kao učitelj slikanja i firmopisac, koga je poslodavac podsticao da proučava umetnost, dizajn i arhitekturu. Grupa jorkširke gospode poslala je Kenta da studira u Rimu, i on je 22. jula 1709. zaplovio iz Luke Dil (Deal, Kent), i stigao u Livorno 15. oktobra.[1] Od 18. novembra bio je u Firenci i tamo ostao do aprila 1710. kada konačno kreće na put za Rim. Godine 1713. je dobio medalju za drugo mesto u drugoj klasi na godišnjem takmičenju za slikarstvo koje organizuje Akademija Svetog Luke (Accademia di San Luca) za rad "Čudo Svetog Andreje avelinskog".[2] Tamo takođe sreće nekoliko važnih ličnosti, pre svega Tomasa Kouka (Thomas Coke), kasnije prvog grofa od Lestera, sa kojim je obišao Severnu Italiju u leto 1714 (putovanje posle koga je počeo da ceni arhitektonski stil palata u Vićenci Andrea Paladija). Navodno, slika neke slike za Kardinala Pjetra Otobonija u Rimu, mada o tome nema preostalih tragova. Tokom svog boravka u Rimu, oslikao je tavanicu crkve San Đuliano dei Fiaminji apoteozom Svetog Đulijana.[3] Najznačajniji susret bio je sa Ričardom Bojlom trećim grofom od Burlingtona. Kent je napustio Rim poslednji put u jesen 1719, kada sreće lorda Burlingtona na kratko u Đenovi, putujući za Pariz, gde mu se Burlington pridružuje na povratku u Englesku pre kraja godine. Kao slikar, podstakao je Sir Džejmsa Tornhila da dekoriše u novom stilu prostorije palate Kensington u Londonu; za Burlingtona, dekoriše Čizvik haus i Burlington haus.

Arhitektonska dela[uredi | uredi izvor]

Kent je počeo sa arhitektonskim poslovima relativno kasno, posle 1730. godine.[4] Na tom polju pamti se kao arhitekta Paladijskog stila u Engleskoj.[5] Ovaj stil je tokom XVIII i XIX veka bio popularan u Evropi, a inspirisan je delima italijanskog renesansnog arhitekte Andreje Paladija (1508-1580), a suprotstavljen je razuzdanom baroknom stilu. Karakteriše ga oslanjanje na antičke elemente uz moderne inovacije i monumentalnost. Burlington mu je dao zadatak da obnovi stil Inigo Džonsa (1573—1652) prvog značajnog britanskog arhitekte koji je uveo italijansku renesansnu arhitekturu u Britaniju. Kent po sopstvenom i Burlingtonovom ukusu stvara Paladijsko/Džonsonov stil 1727. godine. Njegov ugled raste kod kraljevskog arhitektonskog establišmenta, i Kent primenjuju ovaj stil na nekoliko javnih zgrada u Londonu, za koje Burlington obezbeđuje pokroviteljstvo uz proviziju: Kraljevske štale (Royal Mews) kod Čering Krosa (1731—33, srušena 1830), Zgrada трезорa u Вајтхолu (1733—37), Zgrada Konjičke garde u Vajtholu, (dizajnirana neposredno pred Kentovu smrt i izgrađena 1750-1759). Ovi Neo-antički objekti bili su inspirisani više arhitekturom Rafaela i Đulija Romana nego Paladijevom.

Od građevina u predelu, glavne narudžbine Kentu su za dizajn enterijera Houhton hola (Houghton Hall) (oko 1725-35), koji je neposredno pre toga sagradio Kolen Kembel (Colen Campbell) za ser Roberta Valpola. U Holkam holu (Holkham Hall) najkompletnijem otelotvorenju Paladijskih ideja koje se danas mogu naći; sarađivao je sa Tomasom Koukom, drugim "grofom arhitekture", a pomoćnik mu je bio Metju Bretingam (Matthew Brettingham), koji će sopstvenom arhitekturom preneti Paladijske ideje sledećoj generaciji. Značajni su i teatralno barokno stepenište i izložbeni prostori na Berkli Skveru (Berkeley Square) 44 u Londonu. U Badminton hausu (Badminton House) i u Iuston holu (Euston Hall) podignuti su Kentovi kupolasti pavilioni. Kent je mogao da ponudi i saosećajni gotski dizajn, bez ozbiljnih antičkih tendencija u osnovi, radeći na gotskim paravanima u Vestminster holu i katedrali u Glosteru.

Pejzažni arhitekta[uredi | uredi izvor]

Kao projektant pejzaža, Kent je bio jedan od tvoraca engleskog pejzažnog vrta, revolucionarnog stila "prirodne" hortikulture u uređivanju vrtova i imanja. Njegovi projekti su bili: Čizvik haus (Chiswick House), Stou (Stowe, Buckinghamshire), od oko 1730. pa nadalje, nacrti za vrt vile Aleksandra Poupa u Tvikenamu (Twickenham), za kraljicu Karolinu (Wilhelmina Charlotte Caroline von Brandenburg-Ansbach) u Ričmondu i posebno u Rousam hausu (Rousham House, Oxfordshire), gde je napravljen niz arkadijskih elemenata: hramova, kaskada, grota, paladijskih mostova i eksedri, čime je otvario polje za ostvarenja većeg obima Kejpbiliti Braunu, pripadniku sledeće generacije. Manji Kentovi radovi mogu se naći u Šotover hausu (Shotover House, Oxfordshire), uključujući i pseudogotske dekorativne građevine za privlačenje pogleda i kupolaste pavilione. Njegovi skoro izgubljeni vrtovi u Klermontu (Claremont, Surrey), nedavno su obnovljeni. Često se kaže da je pribegavao i sadnji mrtvog drveća da bi stvorio željenu atmosferu.

Kaže se da je jedini Kentov krah nedostatak hortikulturnog znanja i tehničke veštine (što su ljudi poput Čarlsa Bridžmena (Charles Bridgeman) posedovali a čiji se uticaj na Kenta često potcenjuje), ali je njegov naturalistički stil projektovanja bio glavni doprinos istoriji pejzažnog dizajna. Klermont, Stou i Rousam su mesta gde mogu da se vide njihovi zajednički napori. Stou i Rousam su Kentova najpoznatija dela. Na poslednjem, Kent je razradio Bridžmenov dizajn imanja iz 1720, dodajući zidove i svodove da privuku pogled gledaoca. u Stouu, Kent je koristio svoja italijanska iskustva, posebno za Paladijski most. Na oba mesta Kent je primenio svoj naturalistički pristup[6].

Dizajn nameštaja[uredi | uredi izvor]

Svečani nameštaj dizajnirao je da bi dopunio svoje enterijere: dizajnirao je nameštaj za palatu Hempton Kourt (1732), Burlingtonov Čizvik haus (1729), Holkam hol Tomasa Kouka, imanje Roberta Valpola u Hotenu (Houghton), Devonšajr haus (Devonshire House) u Londonu. Kraljevski brod koji je dizajnirao za Frederika, Princa od Velsa (Frederick, Prince of Wales) može se i danas videti u Nacionalnom Pomorskom muzeju u Grinviču (National Maritime Museum, Greenwich).

U starosti, Kentova slava i popularnost su bili toliko veliki da je dobijao da dizajnira sve stvari, čak i damske rođendanske haljine, o kojima nije znao ništa i koje je ukrašavao sa pet klasičnih stilova arhitekture. Ovi i drugi apsurdi inspirisali su Vilijama Hogarta (William Hogarth) da, u oktobru 1725, napravi satiričnu graviru „Burleska o Kentovoj oltarskoj slici Svetog Klimenta Danca“ (А Burlesque on Kent's Altarpiece at St. Clement Danes) ismevajući Kentov rad za tu crkvu koji je odbijen zbog lošeg izvođenja i prepoznavanja nekih poznatih ličnosti u likovima anđela.

Vilijam Kent poznat je i kao konstruktor prvih dečjih kolica. Dizajnirao ih je 1733. za decu 3. vojvode od Devonshirea. U osnovi je to bila dečja verzija konjske zaprege. Izum je postao popularan kod porodica više klase. Dete je sedelo u korpi u obliku školjke postavljene na ram sa točkovima. Kočija za bebe bila je dosta niža i manja od obične kočije, što je omogućavalo da je vuče koza, pas ili poni, a imala je opružno vešanje radi veće udobnost.[7]

Valpolov omaž[uredi | uredi izvor]

Prema Horasu Valpolu, Kent "je bio slikar, arhitekta, i otac modernog vrtlarstva. U prvoj ulozi bio je ispod prosečnosti, u drugoj, bio restaurator od nauke, a u poslednjoj, originalni pronalazač jedne umetnosti koja ostvaruje slikarstvo i poboljšava prirodu. Muhamed je zamislio raj, Kent je stvorio mnoge."

Spisak radova[uredi | uredi izvor]

  • Venerin hram, Stou.
    Venerin hram, Stou.
  • Hram zaslužnih Britanaca, Stou.
    Hram zaslužnih Britanaca, Stou.
  • Hram drevne vrline, Stou.
    Hram drevne vrline, Stou.
  • Holkam hol, severni prilaz.
    Holkam hol, severni prilaz.
  • Holkam hol, Mermerna sala.
    Holkam hol, Mermerna sala.
  • Obelisk, Holkam hol.
    Obelisk, Holkam hol.
  • Badminton haus.
    Badminton haus.
  • Čizvik haus, Galerija.
    Čizvik haus, Galerija.
  • Čizvik haus, kupola salona.
    Čizvik haus, kupola salona.
  • Čizvik haus, salon.
    Čizvik haus, salon.
  • Čizvik haus, spavaća soba.
    Čizvik haus, spavaća soba.
  • Čizvik haus, sto.
    Čizvik haus, sto.
  • Čizvik haus, tavanica sobe plavog somota.
    Čizvik haus, tavanica sobe plavog somota.
  • Čizvik haus, vrt.
    Čizvik haus, vrt.
  • Čizvik haus, vrt.
    Čizvik haus, vrt.
  • Čizvik haus, hram.
    Čizvik haus, hram.
  • Čizvik haus, vrt.
    Čizvik haus, vrt.
  • Rousam haus, kaskada.
    Rousam haus, kaskada.
  • Houhton hol, dvorište štala.
    Houhton hol, dvorište štala.
  • Šotover haus, hram.
    Šotover haus, hram.
  • Iuston hol, hram.
    Iuston hol, hram.
  • Devonšajr haus, London
    Devonšajr haus, London

Javne zgrade i kraljevske porudžbine[uredi | uredi izvor]

  • Slikana tavanica u crkvi San Đuliana dei Fiaminji, Rim, Apoteoza Svetog Đulijana (1717).
    Slikana tavanica u crkvi San Đuliana dei Fiaminji, Rim, Apoteoza Svetog Đulijana (1717).
  • Rojal Mius (kraljevske štale).
    Rojal Mius (kraljevske štale).
  • Konjička garda.
    Konjička garda.
  • Konjička garda.
    Konjička garda.
  • Konjička garda.
    Konjička garda.
  • Konjička garda, plan.
    Konjička garda, plan.
  • Parada konjičke garde; Kentov trezor kamena zgrada iza zgrade konjičke garde.
    Parada konjičke garde; Kentov trezor kamena zgrada iza zgrade konjičke garde.
  • Bivša zgrada trezora, levo.
    Bivša zgrada trezora, levo.
  • Hampton Court, kapija (desno) u dvorištu sa satom.
    Hampton Court, kapija (desno) u dvorištu sa satom.
  • Palata Kensington, soba sa kupolom.
    Palata Kensington, soba sa kupolom.
  • Palata Kensington, soba sa kupolom.
    Palata Kensington, soba sa kupolom.
  • Palata Kensington, oslikana tavanica sobe za audijenciju.
    Palata Kensington, oslikana tavanica sobe za audijenciju.
  • Palata Kensington, mural i tavanica velikog stepeništa.
    Palata Kensington, mural i tavanica velikog stepeništa.
  • Vestminster hol, sa Kentovim paravanima.
    Vestminster hol, sa Kentovim paravanima.
  • Manastirska crkva Jork, Kentov crno-beli mermerni pod.
    Manastirska crkva Jork, Kentov crno-beli mermerni pod.

Crkveni memorijali[uredi | uredi izvor]

  • Kapela u Palati Blenhajm, grobnica Molboroa (desno).
    Kapela u Palati Blenhajm, grobnica Molboroa (desno).
  • Memorijal Isaka Njutna u Vestminsterskoj opatiji.
    Memorijal Isaka Njutna u Vestminsterskoj opatiji.
  • Poetski ugao u Vestminsterskoj opatiji, sa Šekspirovim memorijalom.
    Poetski ugao u Vestminsterskoj opatiji, sa Šekspirovim memorijalom.

Bibliografija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ See M. I. Wilson. 1984. str. 5.
  2. ^ See M. I. Wilson, 1984, pp. 9-10
  3. ^ Official website of the Church of St. Julian of the Flemings Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. мај 2009) (in Dutch)
  4. ^ Curl, J.S. (Ed.), Oxford Dictionary of Architecture, Oxford Uiversity Press. 1999. ISBN 978-0-19-280017-6.
  5. ^ The Center for Palladian Studies in America, Inc., Palladio and British-American Palladianism Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. oktobar 2018)
  6. ^ Grbić, M. (2015): Istorija vrtne umetnosti. Univerzitet u Beogradu. Beograd. ISBN 978-86-7299-227-4.
  7. ^ Bellis, Mary (29. 8. 2017). „The History of Baby Carriages”. Pristupljeno 13. 5. 2021. 

Izvori[uredi | uredi izvor]

  • Chaney, Edward (2000) The Evolution of the Grand Tour: Anglo-Italian Cultural Relations since the Renaissance, 2nd ed., 2000. http://books.google.co.uk/books/about/The_evolution_of_the_grand_tour.html?id=rYB_HYPsa8gC
  • Colvin, Howard, (1995) A Biographical Dictionary of British Architects, 1600-1840. 3rd ed., 1995, s.v. "Kent, William"
  • Hunt, John Dixon, (1986; 1996) Garden and Grove: The Italian Renaissance Garden in the English Imagination, 1600-1750, London, Dent; London and Philadelphia. ISBN 978-0-460-04681-7.
  • Hunt, John Dixon, (1987) William Kent, Landscape garden designer: An Assessment and Catalogue of his designs. London, Zwemmer.
  • Jourdain, M., (1948) The Work of William Kent: Artist, Painter, Designer and Landscape Gardener. London, Country Life.
  • Mowl, Timothy, (2006) William Kent: Architect, Designer, Opportunist. London, Jonathan Cape.
  • Newton, N., (1971) Design of the land. Cambridge: Belknap Press of Harvard University Press.
  • Ross, David, (2000) William Kent. Britain Express, 1-2. Retrieved September 26, 2004, from britainexpress.com
  • Rogers, E., (2001) Landscape design a cultural and architectural history. New York: Harry N. Abrams, Inc.
  • Sicca, Cinzia Maria, (1986) "On William Kent's Roman sources", Architectural History, vol. 29, 1986, pp. 134–147.
  • Wilson, Michael I.,. William Kent: Architect, Designer, Painter, Gardener, 1685-1748. London, Boston, Melbourne and Henley, Routledge & Kegan Paul. 1984. ISBN 978-0-7100-9983-9.

Šira literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Вилијам_Кент&oldid=27500222”