Vladimir Tucović
| vladimir tucović | |||
|---|---|---|---|
 Vladimir Tucović | |||
| Lični podaci | |||
| Datum rođenja | 1874. | ||
| Mesto rođenja | Gostilje, kod Čajetine, Kneževina Srbija | ||
| Datum smrti | 26. novembar 1947. (72/73 god.) | ||
| Mesto smrti | Beograd, NR Srbija, FNR Jugoslavija | ||
| Profesija | vojno lice | ||
| Delovanje | |||
| Učešće u ratovima | Balkanski ratovi Prvi svetski rat | ||
| Služba | Vojska Kraljevine Srbije | ||
| Čin | potpukovnik | ||
| Odlikovanja |
| ||
Vladimir Tucović (Gostilje, kod Čajetine, 1874 — Beograd, 26. novembar 1947) bio je srpski oficir, učesnik Balkanskih i Prvog svetskog rata i član organizacije „Crna ruka”. Jedan je od braće Tucović.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1874. godine u zlatiborskom selu Gostilju. Bio je sin sveštenika Jevrema Tucovića i najstariji od trojice braće Tucović. Njegov mlađi brat bio je Dimitrije Tucović, jedan od prvih srpskih socijalista.[1]
Bio je trupni oficir Vojske Kraljevine Srbije, koji je činove sticao na bojnom polju. Bio je jedan od oficira zaverenika koji su učestvovali u Majskom prevratu.[2] Kao veoma hrabar i sposoban oficir upao je u oči generalštabnom ofciru Dragutinu Dimitrijeviću Apisu, koji mu je ponudio da uđe u tajnu organizaciju „Ujedinjenje ili smrt”, pogrdno nazvane „Crna ruka”, koja je osnovana 1911. Po statutu ove organizacije morao je da uvede još petoricu novih koji bi sačinjavali njegovu grupu. On je tada članstvo ponudio majorima Josifu Kostiću i Petru Živkoviću, ali su nakon otkrića prestolonaslednika Aleksandra Karađorđevića o njihovoj povezanosti sa ovom tajnom organizacijom sva trojica bila premeštena. Tucović je tada premešten za komandanta bataljona u Čačaku.[1] Josif Kostić i Petar Živković postaće vođe protivničke organizacije "Bela ruka" koja će organizovati i sprovesti Solunski proces.
Tokom 1912. i 1913. godine Vladimir Tucović je učestvovao u Balkanskim ratovima za oslobođenje južni krajeva Srbije. Tokom ovih oslobodilačkih ratova, Tucović se protivio masivnom pljačkanju koji su vršili novi činovnici. Zbog ovih pljački došlo je do sukoba između policije i vojske, jer su oficiri pokušali da se odupru pljački. Tadašnji ministar unutrašnjih dela Stojan Protić doneo je Uredbu kojom je građanska vlast stavljena iznad vojne, što je još više rasplamsalo ovaj sukob, koji se kasnije bio koban za „crnorukce”.[1]
Kada je 1914. godine izbio Prvi svetski rat, Tucović se naročito istakao u borbama na Ceru i borbama na Kolubari. Nakon povlačenju srpske vojsku u Grčku, 1916. godine, počele su nove političke igre u kojima su za svu nesreću okrivljeni „crnorukci”, a pre svega Apis. Povod za obračun sa članovima „Crne ruke”, bio je iskorišćen neuspeli atentat na regenta Aleksandra, 11. septembra 1916. godine, kada je u blizini Soluna neko pripucao na njegova kola. Odmah potom uhapšeni su Dragutin Dimitrijević Apis i drugi članovim organizacije „Ujedinjenje ili smrt”, među kojima i konjički potpukovnik Vladimir Tucović.[1]
Proces protiv Apisa i njegovih saradnika, održan je juna 1917. godine, u Solunu i poznat je kao Solunski proces. Najveću galamu na procesu, od optuženih dizao je Tucović. Reagovao je na dobacivanja iz publike i psovao niže oficire koji su tražili njihovu smrt. Ustajao je iz protesta, iako je to bilo strogo zabranjeno. U prvoj presudi dobio je, zajedno s Apisom, smrtnu kaznu, ali je ona kasnije preinačena u dvadeset godina robije. Nakon završetka Prvog svetskog rata i povratka u novostvorenu državu Jugoslaviju, preživeli „crnorukci”, među kojima i Tucović, delom su bili pomilovani.[1]
Nakon pomilovanja, Vladimir Tucović je rešio da napusti vojnu službu. Počeo je da se bavi trgovinom drvetom i ubrzo postao jedan od najvećih izvoznika u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Središte njegovog preduzeća bilo je u Travniku, a izvozio je drvo u celu Evropu. Ipak se obogatio, nije zaboravi stare drugove i izdržavao je preživele „crnorukce”. Muhamedu Mehmedbašiću je otvorio kafanu u Stocu, gde su ga proterali sa Ilidže, zbog dolaska kralja Aleksandra. Materijalno je pomagao i Mustafu Golubića, koji se nalazio u izgnanstvu u Beču.[1]
Tokom nemačke okupacije u Drugom svetskom ratu, mirno je živeo u okupiranom Beogradu. Nakon oslobođenja Jugoslavije, avgusta 1945. godine bio je izabran za većnika Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) i učestvovao je u njegovom Trećem zasedanju.[1]
Umro je 26. novembra 1947. godine u Beogradu.[1]
Za svoje ratne zasluge odlikovan je sa dva Ordena Karađorđeve zvezde.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
