Daglas Engelbart

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Daglas Engelbart
Daglas Engelbart. Fotografija iz 2008. godine
Lični podaci
Datum rođenja(1925-01-30)30. januar 1925.
Mesto rođenjaPortland, Oregon,  SAD
Datum smrti2. jul 2013.(2013-07-02) (88 god.)
Mesto smrtiAterton, Kalifornija,  SAD
ObrazovanjeUniverzitet Kalifornije u Berkliju, Državni univerzitet Oregona
Naučni rad
Poljepronalazaštvo, interakcija čoveka i računara[1]
InstitucijaInstitut Butstrep[2]
Poznat pokonstruisanje računarskog miša
hipertekst
NagradeNacionalna medalja za tehnologiju (2000),
Lemelson-MIT nagrada (1997),
ACM Tjuringova nagrada (1997)[3]
BCS Lavlejsova medalja (2001),
Nagrada Norbert Viener za društvenu i profesionalnu odgovornost,
Nagrada za saradnika Muzeja kompjuterske istorije (2005)[4]
Član NAE (1996)
Zvanični veb-sajt
dougengelbart.org

Daglas Karl Engelbart (engl. Douglas Carl Engelbart; Portland, 30. januar 1925 — Aterton, 2. jul 2013)[5] bio je američki pronalazač norveškog[6] porekla koji je poznat po tome što je, zajedno sa Vilijamom Inglišom konstruisao računarski miš.

Na Stanfordu, zajedno sa svojim saradnicima svojoj laboratoriji, uveo upotrebu više „prozora” i razvio „ARPANET”, državnu mrežu za povezivanje naučnih istraživača, od koje je kasnije nastao internet. Na konferenciji o računarima 1968. u San Francisku javno je demonstrirao miš i video-telekonferencije, uspostavivši komunikaciju sa svojim osobljem u laboratoriji pomoću modema sopstvene izrade.

Dobitnik je nagrade za pronalazače Lemelson—MIT od 500.000 dolara, Tjurningove nagrade (1997), a 2000. godine odlikovan je medaljom za tehnologiju, „za postavljanje temelja ličnih računara”.[5][7]

Rani život i obrazovanje[uredi | uredi izvor]

Engelbart je rođen u Portlandu, Oregon, 30. januara 1925. u porodici Karla Luisa Engelbarta i Gledis Šarlot Amelije Manson Engelbart. Njegovi preci su bili nemačkog, švedskog i norveškog porekla.[8]

Bio je srednji od troje dece, sa sestrom Dorijanom (tri godine starijom) i bratom Davidom (14 meseci mlađim). Porodica je živela u Portlandu, Oregon, u njegovim ranim godinama, a preselila se u okolno selo duž Džonson Krika kada je imao 8 godina. Njegov otac je umro godinu dana kasnije. Završio je srednju školu Franklin u Portlandu 1942. godine.[9]

Sredinom dodiplomskig studija na Državnom univerzitetu Oregon, služio je dve godine u Mornarici Sjedinjenih Država kao radio i radarski tehničar na Filipinima.[9] Tamo je, na udaljenom ostrvu Lejte, u maloj tradicionalnoj kolibi na štulama, pročitao članak Vanevara Buša „Kako možemo da mislimo“, koji će imati veliki uticaj na njegovo razmišljanje i rad.[10] Vratio se u državu Oregon i završio studije elektrotehnike 1948. Dok je bio u državi Oregon, bio je član socijalnog bratstva Sigma Faj Epsilon.[11][12] Angažovao ga je Nacionalni savetodavni komitet za aeronautiku u Ejmsovom istraživačkom centru, gde je radio na održavanju aerotunela. U slobodno vreme uživao je u planinarenju, kampovanju i narodnom plesu. Tamo je upoznao Balard Fiš (18. avgust 1928 – 18. jun 1997),[13] koja je upravo završavala obuku da postane radni terapeut. Venčali su se u Državnom parku Portola 5. maja 1951. Ubrzo nakon toga, Engelbart je napustio Ejms da bi nastavio postdiplomske studije na Univerzitetu Kalifornije, Berkli. Tamo je stekao magistraturu u oblasti elektrotehnike 1953. i doktorat u istoj disciplini 1955. godine.[14]

Karijera i dostignuća[uredi | uredi izvor]

Engelbartov prototip kompjuterskog miša, kako ga je dizajnirao Bil Ingliš po Engelbartovim skicama.[15]

Filozofsko opredeljenje[uredi | uredi izvor]

Engelbartova karijera inspirisana je u decembru 1950, u koje vreme je bio veren da bi se oženio, kad je shvatio da nema drugih ciljeva u karijeri osim „stalnog posla, venčanja i srećnog življenja do kraja života“.[16] Tokom nekoliko meseci rezonovao je da:

  • svoju karijeru bi usredsredio na to da učini svet boljim mestom[17]
  • svaki ozbiljan napor da se svet učini boljim zahtevao bi neku vrstu organizovanog napora koji bi upregnuo kolektivni ljudski intelekt svih ljudi da doprinesu efikasnim rešenjima.
  • ako biste mogli dramatično da poboljšate način na koji to radimo, pojačali biste sve napore na planeti da rešite važne probleme – što pre to bolje
  • kompjuteri bi mogli biti sredstvo za dramatično poboljšanje ove sposobnosti.[16]

Godine 1945, Engelbart je sa interesovanjem pročitao članak Vanevara Buša „Kako možemo da mislimo“,[18] poziv na akciju da se znanje učini široko dostupnim kao nacionalni mirnodopski veliki izazov. Takođe je pročitao nešto o nedavnom fenomenu kompjutera, a iz svog iskustva radarskog tehničara znao je da se informacije mogu analizirati i prikazati na ekranu. Zamišljao je intelektualne radnike kako sede na „radnim stanicama“ pred ekranom, lete kroz informacioni prostor, upregnuvši svoj kolektivni intelektualni kapacitet da zajedno rešavaju važne probleme na mnogo moćnije načine. Iskorištavanje kolektivnog intelekta, olakšano interaktivnim kompjuterima, postalo je njegova životna misija u vreme kada su kompjuteri bili posmatrani kao alati za obradu brojeva.[19]

Kao diplomirani student na Berkliju, pomagao je u izgradnji CALDIC-a. Njegov diplomski rad doveo je do osam patenata.[20] Nakon što je završio doktorat, Engelbart je ostao na Berkliju kao docent godinu dana pre nego što je otišao kada je postalo jasno da tamo ne može da ostvari svoju viziju. Engelbart je tada osnovao novu kompaniju, Digitalne tehnike, kako bi komercijalizovao neka od svojih doktorskih istraživanja o uređajima za skladištenje podataka, ali je nakon godinu dana odlučio da nastavi istraživanje o kojem je sanjao od 1951. godine.[21]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Engelbart, D. C. (1995). „Toward augmenting the human intellect and boosting our collective IQ” (PDF). Communications of the ACM. 38 (8): 30—32. S2CID 8192136. doi:10.1145/208344.208352. Arhivirano (PDF) iz originala 1. 5. 2015. g. Pristupljeno 1. 9. 2015. 
  2. ^ „The Doug Engelbart Institute”. The Doug Engelbart Institute. Arhivirano iz originala 14. 7. 2012. g. Pristupljeno 17. 6. 2012. 
  3. ^ Thierry Bardini. „Turing Award Winners: 1997”. Association for Computing Machinery (ACM). Arhivirano iz originala 30. 6. 2013. g. Pristupljeno 4. 7. 2013. 
  4. ^ „Douglas C. Engelbart”. Hall of Fellows. Computer History Museum. Arhivirano iz originala 2. 7. 2012. g. Pristupljeno 17. 6. 2012. 
  5. ^ a b „Preminuo otac kompjuterskog miša” (4. 7. 2013). Blic.
  6. ^ Intervju sa Daglasom Engelbartom iz 1986. godine
  7. ^ „the Doug Engelbart Institute website”. Arhivirano iz originala 9. 12. 2018. g. Pristupljeno 9. 12. 2018. 
  8. ^ Lowood, Henry (19. 12. 1986). „Douglas Engelbart Interview 1, Stanford and the Silicon Valley: Oral History Interviews”. Stanford University. Arhivirano iz originala 18. 2. 2012. g. Pristupljeno 30. 12. 2020. 
  9. ^ a b Dalakov, Georgi. „Biography of Douglas Engelbart”. History of Computers. Arhivirano iz originala 11. 7. 2012. g. Pristupljeno 29. 7. 2012. 
  10. ^ Madrigal, Alexis C. (2013-07-08). „The Hut Where the Internet Began”. The Atlantic (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 9. 7. 2013. g. Pristupljeno 2022-01-09. „Engelbart wrote Bush a letter describing how profoundly he'd been affected by the latter's work. "I might add that this article of yours has probably influenced me quite basically. I remember finding it and avidly reading it in a Red Cross library on the edge of the jungle on Leyte, one of the Philippine Islands, in the fall of 1945," he wrote. "I rediscovered your article about three years ago, and was rather startled to realized how much I had aligned my sights along the vector you had described. I wouldn't be surprised at all if the reading of this article sixteen and a half years ago hadn't had a real influence on my thoughts and actions."” 
  11. ^ „Citation Recipients” (PDF). Sigma Phi Epsilon. str. 5. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 12. 2013. g. Pristupljeno 14. 8. 2013. 
  12. ^ „Prominent Alumni: Business”. Sigma Phi Epsilon. Arhivirano iz originala 14. 8. 2013. g. Pristupljeno 14. 8. 2013. 
  13. ^ „Happy Birthday Memories”. Happy Birthday Doug Engelbart!. 23. 1. 2010. Arhivirano iz originala 17. 11. 2015. g. Pristupljeno 1. 9. 2015. 
  14. ^ Engelbart, Douglas. „Curriculum Vitae”. The Doug Engelbart Institute. Arhivirano iz originala 12. 5. 2012. g. Pristupljeno 14. 4. 2011. 
  15. ^ Edwards, Benj (9. 12. 2008). „The computer mouse turns 40”. Macworld. Arhivirano iz originala 2. 1. 2014. g. Pristupljeno 16. 4. 2009. 
  16. ^ a b Tia O'Brien (9. 2. 1999). „Douglas Engelbart's lasting legacy”. San Jose Mercury News. Arhivirano iz originala 7. 7. 2013. g. Pristupljeno 4. 7. 2013. 
  17. ^ „The Unfinished Revolution II: Strategy and Means for Coping with Complex Problems”. Colloquium at Stanford University. The Doug Engelbart Institute. april 2000. Arhivirano iz originala 7. 10. 2012. g. Pristupljeno 17. 6. 2012. 
  18. ^ „The MIT/Brown Vannevar Bush Symposium: Influence on Doug Engelbart”. The Doug Engelbart Institute. Arhivirano iz originala 14. 9. 2012. g. Pristupljeno 17. 6. 2012. 
  19. ^ Engelbart, Douglas C (oktobar 1962). „Augmenting Human Intellect: A Conceptual Framework”. SRI Summary Report AFOSR-3223, Prepared for: Director of Information Sciences, Air Force Office of Scientific Research. SRI International, hosted by The Doug Engelbart Institute. Arhivirano iz originala 4. 5. 2011. g. Pristupljeno 11. 8. 2013. 
  20. ^ „U.S. Patents held by Douglas C. Engelbart”. The Doug Engelbart Institute. Arhivirano iz originala 24. 8. 2017. g. Pristupljeno 23. 8. 2017. 
  21. ^ „A Lifetime Pursuit”. The Doug Engelbart Institute. Arhivirano iz originala 5. 7. 2010. g. Pristupljeno 11. 8. 2013. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Daglas Engelbart na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Даглас_Енгелбарт&oldid=27554464”