Evropsko prvenstvo u fudbalu do 19 godina
 | |
| Osnovan | 1948. |
|---|---|
| Region | Evropa (UEFA) |
| Broj klubova | 54 (I runda kval.) 28 (II runda kval.) 8 (finalni turnir) |
| Poslednji osvajač |  Engleska (2022) |
| Najuspešniji tim | Engleska i  Španija (11) |
 2023. | |
Evropsko prvenstvo u fudbalu do 19 godina (engl. UEFA European Under-19 Championship) godišnje je fudbalsko takmičenje koje organizuje UEFA. Pravo učešća imaju igrači koji u godini održavanja finalnog turnira nemaju više od 19 godina.
U aktuelnom formatu takmičenje se sastoji iz dve kvalifikacione runde i finalnog turnira. U drugoj (tzv. elitnoj) kvalifikacionoj rundi nadmeće se ukupno 28 reprezentacija koje su prošle prvu, mada je zavisno od pravila takmičenja za konkretnu godinu moguće i da eventualna upražnjena mesta popune ekipe koje dobiju specijalnu pozivnicu UEFA. Pobednici svake od 7 grupa elitne runde plasiraju se na finalni turnir, na kome im se priključuje i reprezentacija zemlje domaćina. Na finalnom turniru osam timova deli se u dve grupe. Po dve najbolje plasirane ekipe u grupama obezbeđuju prolaz u polufinale, u kome se uparuju po sistemu A1—B2, B1—A2.
Takođe, šest reprezentacija koje su ostvarile najbolje rezultate u grupnoj fazi finalnog turnira (po prve 3 iz obe grupe) dobija priliku da učestvuje na Svetskom prvenstvu do 20 godina koje se održava naredne godine.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Takmičenje je osnovala FIFA 1948. godine pod nazivom Juniorski turnir, a od 1955. obaveze oko organizovanja preuzela je UEFA. Godine 1980. takmičenje je promenilo naziv u UEFA Evropsko prvenstvo do 18 godina i pod njim se održavalo zaključno sa 2001. godinom. Nakon toga dolazi do izvesnih izmena kada je starosna granica učesnika u pitanju, te je od 2002. došlo do preimenovanja u UEFA Evropsko prvenstvo do 19 godina. Prvenstvo se od osnivanja održavalo svake godine, izuzev perioda od 1984. do 1992, tokom koga je između dva izdanja bila dvogodišnja pauza.
Starosni uslov za učešće na prvenstvu prvobitno je bio da igrač tokom kalendarske godine u kojoj su započete kvalifikacije ne sme imati više od 18 godina. Od preimenovanja takmičenja zvanična propozicija glasi da igrač ne sme imati više od 19 godina u godini održavanja finalnog turnira. Ipak, suštinski se starosna granica zapravo nikada nije ni menjala, jer su kvalifikacije uvek počinjale u godini pre one u kojoj se održavao finalni turnir.
Dosadašnja prvenstva[uredi | uredi izvor]
Uspešnost reprezentacija[uredi | uredi izvor]
- Ažurirano nakon prvenstva održanog 2019. godine.
| Poz. | Reprezentacija | Pobednik | Finalista |
|---|---|---|---|
| Engleska
|
(1948, 1963, 1964, 1971, 1972, 1973, 1975, 1980, 1993, 2017, 2022) |
(1958, 1965, 1967, 2005, 2009) | |
| Španija
|
(1952, 1954, 1995, 2002, 2004, 2006, 2007, 2011, 2012, 2015, 2019) |
(1957, 1964, 1996, 2010) | |
 Francuska
|
(1949, 1983, 1996, 1997, 2000, 2005, 2010, 2016) |
(1950, 1968, 2013) | |
 Rusija /  SSSR
|
(1966, 1967, 1976, 1978, 1988, 1990) |
(1984, 2015) | |
 Portugalija
|
(1961, 1994, 1999, 2018) |
(1971, 1988, 1990, 1992, 1997, 2003, 2014, 2017, 2019) | |
 Italija
|
(1958, 1966, 2003) |
(1959, 1986, 1995, 1999, 2008, 2016, 2018) | |
 Nemačka
|
(1981, 2008, 2014) |
(1954, 1972, 1994, 1998, 2002) | |
 Srbija /  SFRJ
|
(1951, 1979, 2013) |
(1953, 1962, 1974, 1978) | |
 Bugarska
|
(1959, 1969, 1974) |
(1977, 1979) | |
 Istočna Nemačka
|
(1965, 1970, 1986) |
(1969, 1973) | |
 Mađarska
|
(1953, 1960, 1984) |
(1976) | |
 Austrija
|
(1950, 1957) |
(1951) | |
 Češka / Čehoslovačka
|
(1968) |
(1982, 1983, 2001, 2011) | |
 Poljska
|
(2001) |
(1961, 1980, 1981) | |
 Turska
|
(1992) |
(1993, 2004) | |
 Rumunija
|
(1962) |
(1960) | |
 Belgija
|
(1977) |
(1952) | |
 Škotska
|
(1982) |
(2006) | |
 Ukrajina
|
(2009) |
(2000) | |
 Irska
|
(1998) |
||
 Holandija
|
(1948, 1949, 1970) | ||
 Grčka
|
(2007, 2012) | ||
 Severna Irska
|
(1963) | ||
 Finska
|
(1975) | ||
 Izrael
|
(2022) |
- Kurzivom su označene godine u kojima je pobednik prvenstva bila zemlja domaćin.