Magnus III Bosonogi
| Magnus III Bosonogi | |
|---|---|
 Novčić s likom Magnusa Bosonogog | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Magnus Ulavson |
| Datum rođenja | 1073. |
| Mesto rođenja | Norveška |
| Datum smrti | 24. avgust 1103. (29/30 god.) |
| Mesto smrti | Alster, Norveška |
| Porodica | |
| Supružnik | Margaret Fredkulla |
| Potomstvo | Eystein I of Norway, Sigurd the Crusader, Olaf Magnusson of Norway, Tora Magnusdatter, Harald IV of Norway, Sigurd Slembe |
| Roditelji | Ulav III Tihi |
| Dinastija | Lepokosi |
| Kralj Norveške | |
| Period | 1093—1103. |
| Prethodnik | Ulav III Tihi |
| Naslednik | Ejstejn I Magnuson, Ulav Magnuson, Sigurd I Krstaš |
| Savladar | Hokon Magnuson |
Magnus III Bosonogi (norv. Magnús Óláfsson; 1073—1103, Alster) je bio norveški kralj (1093—1103).
Bio je sin prvog norveškog kralja Ulava III Tihog.
Njegova vladavina bila je ispunjena ratovima, najčešće protiv Švedske i Danske, kao i bunama. Na unutrašnjem planu ovo razdoblje obeležio je uspon zemljoposedničkog plemstva do vladajućeg položaja [1].
Norveško carstvo[uredi | uredi izvor]
Norvežani su tada zauzimali prostrano carstvo u severnoj Evropi. Pored Norveške držali su i veliki deo Irske, Farska, Hebridska, Orknijska i Šetlandska ostrva, Island, kao i neka naselja na Grenlandu. Norveška vlast je u Irskoj bila ograničena na gradove koje su osnovali - Veksford, Voterford i Dablin. Ipak, još uvek je držao prostrano carstvo na severu Evrope [2].
Uređenje Norveške[uredi | uredi izvor]
U norveškom se društvu feudalizam razvijao vrlo slabo. Slobodni seljaci-sopstvenici činili su tokom čitavog Srednjeg veka osnovicu socijalnog uređenja Norveške. Snaga norveške aristokratije nije se zasnivala na eksploataciji seljaštva već na radu robova, pomorskim razbojništvima i delom na trgovini. Specifičnost socijalnog uređenja Norveške odredili su delom njeni prirodni uslovi. Stanovništvo te planinske i šumske zemlje s dugačkom obalskom linijom, duboko ispresecanom fjordovima, koje je i danas krajnje retko, bilo je u srednjem veku još ređe. Bilo je vrlo malo zemlje podesne za obrađivanje, ona je u malim parcelama ležala između brda i šuma. Deo stanovništva živeo je po fjordovima, bavio se ribolovom i moreplovstvom. Iz te sredine polazili su smeoni mornari i gusari u epohi vikinga. Veći deo Norvežana bavio se zemljoradnjom i stočarstvom: Osobenosti norveških predela odredile su i osobenosti njenog agrarnog uređenja. U njoj su se sačuvali nesumnjivi tragovi prvobitnog opštinskog poretka, osobito uposedovanju šuma. Ali u isto vreme retke i razbacane parcele pogodne za obrađivanječinile su seoska naselja nemogućnim. Norveški seljaci (s malim izuzecima) stanovali su u individualnim imanjima, često razbacanim na velikom međusobnom rastojanju, pri čemu su zemljišta jednog imanja retko bila zajedno već su se obično sastojala od razbacanih komada. Ti uslovi krajnje su otežavali razvitak krupnog zemljoposeda i organizaciju vlastelinskog gazdinstva. Borba sa surovom prirodom čeličila je norveškog ribara i seljaka, razvijala u njima duh nezavisnosti i volju da se suprotstave svim pokušajima lišavanja slobode [3].
Feudalizacija[uredi | uredi izvor]
Postojanje patrijarhalnog ropstva kod Norvežana doprinelo je obrazovanju rodovske aristokratije. U Norveškoj se zapažaju i prvi koraci feudalizma koji su nam poznati iz istorije drugih zemalja. Ali napred pobrojeni uslovi zadržavali su u Norveškoj proces feudalizacije [3].
Međutim, ukupno gledano, izgleda da feudalni sistem nije bio dominantan u Norveškoj. Tamo su postojali plemići koji su držali feude, ali je plemstvo kao celina svoju moć crplo iz alodijalnih zemalja. Vojna služba koju su plemići bili dužni da vrše i upotreba stranih titula kao što je baron, vitez i štitonoša, pružili su lažnu feudalnu predstavu društva koje u suštini to nije bilo. Odsustvo vlasteoskog sistema bilo je još upadljivije. Feudalci i plemići nisu imali pravo suđenja, osim ako se ne bi desilo da drže kao feud neku službu u kraljevskoj upravi, što je bio čest slučaj u Norveškoj; ipak pravo suđenja bilo je priznato kao javna služba tako da nije bilo vezano sa posedovanje zemlje. Mada je crkva, zajedno sa plemstvom, uživala pravo poreskog imuniteta, prelatski posedi nisu imali status feuda [4].
Jačanje crkve[uredi | uredi izvor]
Crkva je iskoristila borbu koja je izbila među pretendentima na presto Hokonom Magnusonom i Magnusom Bosonogim, da bi povećala svoje posede i ojačala svoj uticaj [5]. Crkva je potčinila svom uticaju izbor kralja, počela da kupi desetak od čitavog stanovništva, stekla potpunu nezavisnost od kraljevske vlasti u pitanju postavljanja lica na crkvene položaje. U savezu sa aristokratijom ona je težila da potčini sebi seljaštvo [6].
Porodično stablo[uredi | uredi izvor]
| 8. Sigurd Syr | ||||||||||||||||
| 4. Harald III of Norway | ||||||||||||||||
| 18. Gudbrand Kula | ||||||||||||||||
| 9. Åsta Gudbrandsdatter | ||||||||||||||||
| 2. Ulav III Tihi | ||||||||||||||||
| 20. Arne Arnmodsson | ||||||||||||||||
| 10. Torberg Arnesson | ||||||||||||||||
| 21. Tora Torsteinsdatter | ||||||||||||||||
| 5. Tora Torbergsdatter | ||||||||||||||||
| 22. Erling Skjalgsson | ||||||||||||||||
| 11. Ragnhild Erlingsdatter | ||||||||||||||||
| 23. Astrid Tryggvesdatter | ||||||||||||||||
| 1. Magnus III Bosonogi | ||||||||||||||||
| 3. [[]] | ||||||||||||||||
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Pejnter 1997, str. 219.
- ^ Pejnter 1997, str. 218.
- ^ a b Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 324.
- ^ Pejnter 1997, str. 220.
- ^ Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 324–325.
- ^ Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 325.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Udaljcov, A. D.; Kosminski, J. A.; Vajnštajn, O. L. (1950). Istorija srednjeg veka. Beograd.
- Pejnter, Sidni (1997). Istorija srednjeg veka (284—1500). Beograd: Clio.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
