Pređi na sadržaj

Milutin Borisavljević

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Milutin Borisavljević
Lični podaci
Datum rođenja(1889-06-25)25. jun 1889.
Mesto rođenjaKragujevac, Kraljevina Srbija
Datum smrti3. jul 1970.(1970-07-03) (81 god.)
Mesto smrtiPariz, Francuska

Milutin Borisavljević (25. jun 1889, Kragujevac — 3. jul 1970, Pariz, Francuska) bio je ugledni srpski arhitekta i estetičar, koji je studirao je na Sorboni, gde je i doktorirao.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Navodi se kao ugledni arhitekta i jedan od najistaknutijih kritičara međuratne arhitekture.[1]

Danas se Borisavljević smatra rodonačelnikom Društva arhitekata Beograda.[2] Od 2007. godine kružna ulica (upravna na Prelivačku ulicu) u Borči nosi ime Milutina Borisavljevića[3]

Arhitektonska dela[uredi | uredi izvor]

Izvesni nepouzdani izvori tvrde da je najznačajnije Borisavljevićevo delo zgrada Beogradske berze iz 1934. godine, u koju se 1951. uselio Etnografski muzej, što je, međutim, netačno — ovu zgradu projektovao je beogradski arhitekta Aleksandar Đorđević uz saradnju arhitekte Grigorija Samojlova (koji je izradio perspektivni prikaz u projektu Berze).

Ograda oko Studentskog parka arhitekte Milutina Borisavljevića
Beogradska Berza (sada Etnografski muzej), 1934, projekat arhitekte Aleksandra Đorđevića

Stambeni objekti[uredi | uredi izvor]

Nakon Prvog svetskog rata usledila je intenzivna gradnja na području Beograda. To se odrazilo i na gradnju Kopitareve gradine. Ovo područje naseljavaju pripadnici srednje klase, a kao autori projekata njihovih kuća pojavljuju se u to vreme poznate beogradske arhitekte poput Milutina Borisavljevića, Branislava Kojića i Bogdana Nestorovića.[4]

Jedan od Borisavljevićevih najznačajnijih radova je kuća Flašar u ulici Kornelija Stankovića 16[5] Kao objekat rezidencijalnog tipa (vila) odlikuju ga precizna izrada detalja spoljašnjosti, lakoća perceptivnosti i harmoničan odnos jasno proporcionalnih delova i celine[6]

Vila „Rajna” porodica Stevović-Simić iz Beograda, Velingrad, Bugarska

Posebno je interesantna njegova aktivnost u poznatoj termalnoj banji Velingradu u Rodopima (Bugarska), gde je 1928. g. za račun beogradskog industrijalca, Stojadina Stevovića (1888—1945)[7], projektovao Vilu „Rajna” za potrebe porodica Stevović i Simić. Vila je izgrađena iste godine u duhu tada preovlađujućeg francuskog klasicizma, ali sa diskretnim dekorativnim elementima u stilu Art Dekoa. Danas je Vila „Rajna”, u skladu sa propisima Republike Bugarske, zaštićena kao spomenik kulture od regionalnog značaja.

U Nišu je 1930. godine projektovao zgradu trgovca Andonovića na broju 41, koja se smatra najvrednijom arhitektonskom građevinom između dva svetska rata. Rađena je u duhu francuskog klasicizma. U pitanju je dvospratna kuća sa jednim većim i šest manjih balkona. Čitav objekat je prekriven dubokim reljefom u veštačkom kamenu, a posebno se izdvajaju pilastri i kapiteli, kao i figura nagog Merkura u centralnom delu zgrade koji u rukama drži simbole bogatstva što je u skladu sa statusom tadašnjeg bogatog trgovca, vlasnika zgrade.[8]

I pored intenzivne međuratne arhitektonske prakse i izvesnog nastojanja da se prilagodi, Borisavljević se teško uklopio u posleratni graditeljski milje. Tokom ovog perioda (po sopstvenom priznanju) projektovao je veliku zgradu preko puta sporednog ulaza u Beli dvor. Ubrzo, odbačen od sredine, seli se u Pariz gde umire 1970.

Javni objekti[uredi | uredi izvor]

Borisavljević je pored mnoštva privatnih, mahom stambenih objekata i pokojeg javnog, projektovao i ogradu oko Studentskog parka na istoimenom trgu u Beogradu, koja je podignuta 1929. godine. Urađena je u obliku ćiriličnog slova „P” sa dve kapije od kovanog gvožđa, a orijentisanih ka samom trgu.[9] Pominje se i kao jedan od kritičara i zagovornika urbanističko-arhitektonskog uobličavanja Trga republike, Terazija i tzv. „Terazijske terase”, protiv čije izgradnje je napisao niz članaka u dnevnoj štampi, ali poput njegovih brojnih kolega, nije postigao neki veći uspeh[10]

Projektovao je dve manje kapelice u dnu Francuskog vojnog groblja u Beogradu 1930. godine (ogradu i uređenje groblja projektovao je naknadno arh. Rajko Tatić), koje je potpuno obnovljeno 2004. godine.[11]

Estetika i teorija arhitekture[uredi | uredi izvor]

  • Borisavljević, Dr Milutin: „Arhitektonski problemi iz monumentalne, nadgrobne, crkvene, javne, privatne i industrijske arhitekture”, izd. Geca Kon, Beograd, 1931, str. 71, ilustracija br. 69.
  • Borisavljević, Dr Milutin: „Ce que l'architecture peut exprimer”, in „La construction moderne”, no.30,XXXIXème année, 1924, str.27-29.
  • Borisavljević, Dr Milutin: Neimar, časopis za arhitekte, preduzimače i kućevlasnike, Beograd, 1930, str. 1-12.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ nis.org.yu/news/doc/zbornik Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. jun 2007), Pristupljeno 13. april 2013.
  2. ^ Društvo arhitekata Beograda DAB Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. april 2008), Pristupljeno 13. april 2013.
  3. ^ Grad Beograd: „Promene naziva ulica 2007.”, Pristupljeno 13. april 2013.
  4. ^ Kulturni centar Beograda Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. jul 2008), Pristupljeno 13. april 2013.
  5. ^ buildmagazin.com, Pristupljeno 13. april 2013.
  6. ^ Glas javnosti: „Novi status za bisere arhitekture”[mrtva veza], Pristupljeno 13. april 2013.
  7. ^ Borisavljević, Dr Milutin „Arhitektonski problemi iz monumentalne, nadgrobne, crkvene, javne, privatne i industrijske arhitekture”, izd. Geca Kon, Beograd, 1931, str. 71, ilustracija br. 69.
  8. ^ Vodič kroz Niš Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. novembar 2004), Pristupljeno 13. april 2013.
  9. ^ bgimpressum:"Akademski park" Arhivirano na sajtu Wayback Machine (28. decembar 2007), Pristupljeno 13. april 2013.
  10. ^ Izvod iz časopisa „Arhitektura” broj 76 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. januar 2005), Pristupljeno 13. april 2013.
  11. ^ Danas: „Trajno francusko-srpsko prijateljstvo” Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. april 2008), Pristupljeno 13. april 2013.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Lj. Ćorović, Vodič kroz Beograd. Beograd, Kreativni centar, 2002, str. 99;
  • Lj. Miletić Abramović, „Milutin Borisavljević”, GGB XXXIII, Beograd, 1986, str. 63-87;
  • I. Kovačić, „Prilog poznavanju arhitektonskog opusa M. Borisavljevića — porodična kuća i vila”, Nasleđe IV, Beograd, 2002, str. 89-109.
  • Borisavljević, Dr Milutin „Arhitektonski problemi iz monumentalne, nadgrobne, crkvene, javne, privatne i industrijske arhitekture”, izd. Geca Kon, Beograd, 1931, str. 71, ilustracija br. 69.
  • Borisavljević, Dr Milutin „Ce que l'architecture peut exprimer”, in „La construction moderne”, no.30,XXXIXème année, 1924, str.27-29.
  • Borisavljević, Dr Milutin „Neimar”, časopis za arhitekte, preduzimače i kućevlasnike, Beograd, 1930, str. 1-12.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Милутин_Борисављевић&oldid=25615648”