Orestije Krstić
| Orestije Krstić | |
|---|---|
 Orestije Krstić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 8. oktobar 1894. |
| Mesto rođenja | Aleksandrovo, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 25. jun 1966. (71 god.) |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1915 — 1920. 1941. |
| Vojska | Kraljevina Srbija Kraljevina SHS Kraljevina Jugoslavija Jugoslovenske vojske u otadžbini |
| Čin | Major |
| Učešće u ratovima | Prvi svetski rat Drugi svetski rat |
Orestije Krstić (Aleksandrovo, 8. oktobar 1894 — 25. juna 1966) bio je srpski pilot. Zajedno sa Aleksandrom Derokom i Tadijom Sondermajerom ostao upamćen kao jedan od utemeljivača jugoslovenskog ratnog i civilnog vazduhoplovstva.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 8. oktobra 1894. godine u Aleksandrovu, selu koje je dobilo ime po sinu budućeg kralja Milana. Tu je 1907. godine završio osnovnu školu, a onda ga je otac po nagovoru učitelja, poslao u Skoplje, gdje je 1915. godine završio gimnaziju. U posljednjoj godini gimnazije, završio je đački vojni rok, a zatim kao vodnik sredinom 1915. otišao u Pirot na dalju obuku. Iste godine je kao đak-podnarednik stupio u Peti puk drinske divizije i uz povlačenje preko Albnije stigao na Krf 1917. godine.
Vojna karijera[uredi | uredi izvor]
Izabran je u ratno vojno vazduhoplovstvo i upućen u Francusku gdje je u Krotou na Lamanšu završio školu letenja. Usavršio je letenje na dvosjedu i lovačkom jednosjedu i bio ratni pilot na Solunskom frontu, 521. eskadrili (prva srpska eskadrila). Uz prekomandu je ukupno imao 183 sata ratnog leta, a za ratne vojne zasluge je odlikovan Medaljom za hrabrost Miloš Obilić, Francuskim ratnim krstom i Bugarskim oficirskim krstom Sveti Aleksandar. Nosilac je albanske spomenice, a u Drugom svjetskom ratu je bio u činu rezervnog vazduhoplovnog majora.
U nadahnutoj poemi „Dve nas vojske gledaju“ književnik Mladen St. Đuričić opisuje borbu i hrabrost vazduhoplovnog đaka-narednika Orestija Krstića koji je po zadatku na starom dvokrilcu donio komandi snimke neprijateljskih položaja.
Šumarski posao[uredi | uredi izvor]
Poslije rata je kao državni pitomac završio šumarstvo na Visokoj školi za vode i šume u Nansiju i dobio diplomu sa ovjerom Generalne direkcije za vode i šume Ministarstva poljoprivrede Francuske (3. septembar 1921. godine). U šumarstvu je službovao prvo u Glini godinu dana, zatim u Tetovu dvije godine i u Skoplju od 1929. godine kao sekretar, a zatim direktor Direkcije šuma. Od 1929. do 1931. je bio predsjednik Opštine Tetovo, a zatim do 1934. savjetnik u Direkciji šuma u Skoplju i u istom zvanju u Ministarstvu šuma i ruda u Beogradu do početka Drugog svjetskog rata.
U šumarstvu se Orestije Krstić uspješno bavio pošumljavanjem goleti dinarskog krasa, uređivanjem šuma, planinskih pašnjaka i suvati, proučavanjem visokoplaninskih pašnjaka francuskih i švajcarskih alpa, uređivanjem odnosa šumarstva i stočarstva, rješavanjem imovinsko-pravnih odnosa u šumarstvu itd.
Drugi svjetski rat i poslije[uredi | uredi izvor]
Od 1941. do 1950. godine je bez službe, a u tom vremenu, četiri godine poslije rata, provodi na izdržvanju kazne zbog pripadnosti pokretu Draže Mihailovića u svojstvu predsjednika Nacionalnog komiteta za južnu Srbiju. Kaznu je izdržao na izgradnji šumskog kamionskog puta u Dečanima i na šumskom radilištu preduzeća „Kukavica“ iz Leskovca, na sjecištima, na projektovanju i izgradnji šumskih puteva i riža, na pošumljavanju Vlajne, Borovnjaka, Bugarske sečine itd.
Od 1950. godine je ponovo službovao, prvo u saveznom, pa u republičkom institutu za ekonomiku poljoprivrede. Preminuo je 25. juna 1966. godine, godinu dana poslije penzionisanja.
Porodica[uredi | uredi izvor]
Orestije je bio oženjen i imao je dva sina. Njegovi sinovi Đurica i Uglješa bili su tokom rata bili pripadnici Jugoslovenske vojske u otadžbini.[1]
Rad[uredi | uredi izvor]
Za sobom je ostavio veliki broj naučnih i stručnih radova. Objavljivao je „Šumarskom listu“, Zagreb od 1921. do 1941. godine[2], dnevnoj i revijalnoj štampi. U "Politici" je objavio više društveno aktuelnih i stručnih članaka o šumarstvu Makedonije i Stare Srbije, o prilikama po oslobođenju od turske vlast, pečalbi i domaćoj radinosti, o voćarstvu i zadrugama, o pastirima nomadima i bezvodnoj Galičici. Značajni su mu prilozi o turizmu, a osnovao je prva planinarska i turistička društva i Savez za unapređenje turizma Makedonije. Više godina je biona čelu turističkog društva „Jug“ u Skoplju. Osnovao je skijaški centar Popova Šapka i predložio da najviši vrh Šare, Turčin, bude preimenovan u Aleksandrov vrh.
Orestije Krstić je jedan iz najužeg odbora osnivača Srpskog aero-kluba (1921)[3], kasnije Aero-klub Jugoslavije, čiji je bio dugogodišnji generalni sekretari i glavni urednik lista „Naša Krila“ od 1936. do 1941. godine.
Krstić je bio član Jugoslovenskog šumarskog udruženja i član uprave Podružnice JŠU u Skoplju i Beogradu. Od 1936. do 1941. godine je glavni i odgovorni urednik lista „Šumarski glasnik“, organa Društva šumarskih zvaničnika (lugara). U ovom listu je objavio preko pedeset radova stručne i popularne tematike, a na naslovnoj strani „Šumarskog glasnika“ broj 1 iz 1937. godine objavljuje svoju poznatu Molitvu šume. Zanimljivo je kako se Krstić u članku „Uloga narodnog učitelja u propagandi šumarstva“ obraća učiteljima: „Narodni učitelji, pomozite šumare u njihovom teškom zadatku, na njihovom trnovitom zadatku za opšte dobro našeg naroda i dajte djeci da nauče Molitvu šuma.. Tako moli šuma, divna, velika, duboka i prekrasna šuma jugoslovenske zemlje." Zanimljivo je, takođe, da urednik Krstić moji svakog čitaoca da nauči Molitvu šume i da je dostavi učiteljima i sveštenicima koji će razumjeti i proširiti apel. Molitva je zaista korištena i vremenom su nastale različite verzije ovog teksta[4].
Molitva šume[uredi | uredi izvor]
Čoveče ! Ja sam toplina tvog ognjišta
u hladnim zimskim noćima, prijateljski hlad
po letnjem suncu. - Ja sam sleme tvoje
kuće, daska na tvojoj trpezi, postelja na kojoj
spavaš i drvo od koga gradiš lađe. - Ja
sam držalica tvoje motike, vrata tvog obora,
drvo tvoje kolevke i mrtvačkog sanduka. -
Ja sam hlebac dobrote i cveće lepote.
Slušaj molitvu moju:
Ne unuštavaj me!
Životno djelo Orestija Krstića je „Planinski i šumarski pašnjaci Jugoslavije“, objavljeno 1956. godine. na 655 strana sa 156 fotografija. Od strane Republičkog saveta za prosvetu i kulturu djelo je ocijenjeno kao izuzetan naučni rad, a Zadužbina Nikole Spasića je Krstića nagradilo sa 120.000 dinara.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Vazduhoplovna komanda srpske vojske (Kraljevine Srbije)
- Dejstva srpske avijacije u okupiranoj teritoriji (1916–1918)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Dragoslav Dimitrijevic Beli: GDE JE MOJA MAMA (hronika Avalskog korpusa JVuO)
- ^ Časopis Šumarski List - Bibliografija, Pristupljeno 5. 4. 2013.
- ^ Web sajt ==> PREDRAG ALIC <== Aeroklub "Nasa krila", Pristupljeno 5. 4. 2013.
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 05. 11. 2010. g. Pristupljeno 11. 09. 2009.
