Petko Vojnić Purčar

Petko Vojnić Purčar
Lični podaci
Puno ime	Petar Vojnić Purčar
Datum rođenja	(1939-02-16)16. februar 1939.
Mesto rođenja	Subotica, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti	7. jun 2017.(2017-06-07) (78 god.)
Mesto smrti	Petrovaradin, Srbija
Književni rad
Period	1940−1990
Najvažnija dela	Dom sve dalji (roman)
Nagrade	NIN-ova nagrada Oktobarska nagrada Novog Sada Nagrada za životno delo Društva književnika Vojvodine

Petko Vojnić Purčar (Subotica, 16. februar 1939 – Petrovaradin, 7. jun 2017) bio je jugoslovenski i srpski pisac, novinar, filmski scenarista i režiser velikog broja kratkih filmova.

Pisao je poeziju, drame, pripovetke i romane. Drame su mu izvedene na pozornicama u Osijeku i Subotici. Dela su mu prevedena na više jezika. Za svoj rad dobio je brojne nagrade, meću kojima je i prestižna NIN-ova nagrada 1997. za roman Dom sve dalji.

Biografija

Petko Vojnić Purčar rođen je kao Petar Vojnić Purčar 1939. godine u hrvatskoj porodici u Subotici, gde je završio osnovnu školu i gimnaziju.

Diplomirao je komparativnu književnost na Filološkom fakultetu u Beogradu 1963, a u Parizu specijalizovao multimedijalnu režiju. Predavao je na Pedagoškoj akademiji u Subotici, a kasnije u Novom Sadu radio kao prosvetni savetnik. Od 1973. bio je urednik na Radio-televiziji Vojvodine, sve do 1991. godine kada je otišao u invalidsku penziju. Poslednje godine života proveo je sa suprugom, pesnikinjom i esejistom Jasnom Melvinger u Petrovaradinu.

Purčar je bio urednik časopisa Rukovet i Klasja naših ravni iz Subotice. Od 1984. do 1986. bio predsednik Društva književnika Vojvodine. Bio je počasni član Matice srpske, član Hrvatskog društva pisaca, Hrvatskog P.E.N. centra i nekoliko hrvatskih udruženja u Vojvodini.

Nagrade

Petko Vojnić Purčar dobitnik je mnogih nagrada i priznanja među kojima su:

• Nagrada „Pečat varoši sremskokarlovačke”, za pesmu „Sidro vremena”, 1967.
• Prva nagrada za televizijsku dramu Televizije Beograd
• NIN-ova nagrada, za roman Dom sve dalji, 1977.
• Nagrada „Karolj Sirmai”, za knjigu pripovedaka Prstenovani gavran, 1983.
• Oktobarska nagrada Novog Sada za zbirku pesama Sol u vjetru, 1985.
• Državno priznanje Republike Hrvatske za doprinos očuvanju i razvoju hrvatske kulture u Vojvodini, 2009.
• Nagrada „Balint Vujkov Dida”, za životno delo u oblasti književnosti, 2009.
• Nagrada za životno delo Društva književnika Vojvodine, 2014.

Brojne su i nagrade koje su dobili filmovi na čijem je scenariju Pučar sarađivao: zlatna plaketa na 13. Festivalu amaterskog filma Srbije 1968. za film Zemlja, zemlja..., srebrna plaketa 1968. za dokumentarni film Slikari na Tisi (autori Petko Vojnić Purčar, Mirko Pot i Jovan Štricki), pulska Arena, Zlatni medved na berlinskom filmskom festivalu za kategoriju film u celini za film Rani radovi i druge.

Književni rad

Književnošću je Purčar počeo da se bavi krajem 50-ih godina i već prvom zbirkom novela Svetovi i satovi iz 1967. postigao je zapažen uspeh. Kasnije je objavio više zbirki pripovedaka, nekoliko romana, a pisao je i dramske tekstove, filmske scenarije i režirao. Eseje i zapise skupio je u knjizi Otvoreni atelje iz 2004. Pisao je na hrvatskom jeziku, čime je doprineo kontinuitetu pisane hrvatske reči na prostoru Vojvodine. Pisao je i poeziju

U svojim pesmama imao je savremeni, moderni pesnički izraz i oblik. Često je koristio metaforične likove, naracija mu ponegde nalikuje filmskoj, a motivi su pitanja koja najviše dotiču savremenog čoveka. Pesme su mu motivisane prošlošću rodnoga kraja u traganju za fenomenima postanka. U proznim delima se posvetio prikazu sudbina Hrvata u Panonskoj niziji, posebno u rodnoj Bačkoj. Njegov pripovedački svet vezan je za panonsko podneblje. Prostor gde se dešavaju njegove priče je svet malih gradovaa, ravničarskih salaša i sela. Purčareve povesti su jedna vrsta spoja lirske i epske prirode pripovedanja, sa sižeima koji se tiču ljubavi, sukoba sa sredinom, sudbine intelektualca ili običnog čoveka u procepima svakodnevnog života. Spada u red najplodnijih i najboljih prozaika hrvatske književnosti u Vojvodini.

Miroslav Krleža za njega jee rekao da pripada piscima evropskog kruga (E. Čengić, Razgovori s Krležom). Za roman Dom sve dalji 1977. godine dobio je prestižnu NIN-ovu nagradu. Dela su mu prevedena na više jezika. Zastupljena su u šesnaest antologija, među kojima i u Zlatnoj knjizi hrvatskog pjesništva od početaka do danas (Zagreb, 1970).

Bibliografija

• Svetovi i svatovi - zbirka pripovedaka (1967)
• Odlazak Pauline Plavšić - roman (1969)
• Dom sve dalji - roman (1977)
• Ljubavi Blanke Kolak - roman (1979)
• Kameno žito - zbirka pesama (1980)
• Prstenovani gavran - zbirka 16 pripovedaka (1983)
• Sol u vjetru - zbirka pesama (1985)
• Večernje buđenje - roman (1987)
• Kraćenje života - drame (1990)
• Putovanje prema Crnome moru - zbirka pesama (2002)
• Put u Egipat: Hodočasničke i vagabundske priče - zbirka 18 pripovedaka (2003)
• Miholjsko ljeto i druge priče - zbirka pripovedaka (2003)
• Crvenokošci - roman (2003)
• Biznis je biznis - savremena komedija u 2 čina
• Otvoreni atelje - knjiga eseja (2004)
• Kult kornjače - zbirka 20 novela (2005)
• Očas usprkos - zbirka pesama (2006)
• Prstenovani gavran: drugi dio - zbirka novela (2007)
• Vrt lirika - zbirka pesama (2008)

Rad na filmu i u pozorištu

Petko Vojnić Purčar pisao je i dramske tekstove, filmske scenarije i režirao. Na radio talasima emitovane su 43 njegove radio-drame u Srbiji, Slovačkoj, Hrvatskoj, Austriji, Nemačkoj i Francuskoj. Drame su mu izvedene i u pozorištima u Osijeku i Subotici.

Bio je scenarista i režiser nekoliko kratkih dokumentarnih filmova:

• Golubari (1968)
• Posne godine - Godine rodne (1970)
• Jedan dramatičan dan kod drugarice Vere i gospođe Anđe (1970)
• Ljubav nas je održala (1971)

Zajedno sa Želimirom Žilnikom i Brankom Vučićevićem radio je na scenariju za Žilnikov film Rani radovi iz 1969. godine, koji je iste godine dobio Zlatnog medveda na Berlinskom filmskom festivalu.

Spoljašnje veze

• „Petko Vojnić Purčar - pripovetke”. Večerwi list. Pristupljeno 25. 3. 2022. 
• „Sećanje na Petka Vojnića Purčara”. gradSubotica. 21. 6. 2017. Pristupljeno 25. 3. 2022.