Ptičji grip
_virion,_a_type_of_bird_flu_virus_which_is_a_subtype_of_avian_influenza_A.jpg)
Ptičji grip je zarazna bolest ptica koju uzrokuju pojedini sojevi virusa influenzavirus A (neki drugi sojevi tog virusa uzrokuju epidemije čovečijeg gripa). Virus influence izuzetno je varijabilan i podložan stalnim genetičkim promenama (mutacijama i izmeni gena među sojevima) pa se pojavljuje u velikom broju podtipova i sojeva, od kojih samo manji broj dovodi do izražene bolesti kod ptica. Jedan takav patogeni soj (podtip H5N1), je prvi put zabeležen 1997. godine u Hongkongu i od tada se proširio velikim delom Azije i istočne Evrope. Ukupan broj ptica koje su umrle od gripa ili su usmrćene zbog sprečavanja širenja zaraze procenjuje se na oko 120 miliona.
Epidemiološki status[uredi | uredi izvor]
Još od 1997. godine naučnicima su poznate veće ili manje epidemije različitih tipova ptičjeg gripa, pre svega na prostorima Jugoistočne Azije, a 2003. tip ovog gripa obeležen sa H7N7 pojavio se na živinarskim farmama u Holandiji i njoj bližim delovima Nemačke. Aktuelni tip ptičjeg gripa, obeležen kao H5N1, pojavio se 2003. godine, a do današnjih dana registrovan je u Vijetnamu, Kambodži, Tajlandu, Kini i Rusiji.[1]
Kao i kod nekih drugih sojeva ptičjeg gripa, za patogeni soj H5N1 zabeleženi su izolovani slučajevi infekcije ljudi, njih nešto više od 120 u zemljama jugoistočne Azije, od kojih je polovina završila smrću obolelog. U svom sadašnjem obliku virus ipak nije posebno opasan za opštu ljudsku populaciju jer nema prenosa sa čoveka na čoveka, tako da su infekciji izložene samo osobe u relativno intenzivnom kontaktu sa obolelim pticama. S druge strane, mnogi virolozi upozoravaju na veliku mogućnost, pa čak i izvesnost promene u genetičkom sastavu soja kojom bi postao prenosiv među ljudima, što bi moglo dovesti do pandemije slične „španskom gripu“ 1918. godine sa velikom smrtnošću (do 5% obolelih).
Klinička slika[uredi | uredi izvor]
Inkubacija i simptomi su slični kao kod humanog tipa gripa. Inkubacija kod bolesnika odrasle dobi traje 7 dana, dok je kod dece potrebno 21 dan. Stopa umiranja (letalitet) kod humanog gripa je ispod 0,05%, ukoliko nije u pitanju velika i teška pandemija novim tipom virusa, a kod ptičjeg gripa čak 30 do 70%.
Putevi širenja infekcije[uredi | uredi izvor]
Vodeći put prenošenja ovog oboljenja je pre svega direktan i indirektan kontakt sa sekretima i ekskretima ptica i živine, kontaminirana voda, hrana živinskog porekla, zagađena oprema i odeća i na kraju vazdušni put, koji je kod običnog humanog tipa gripa na prvom mestu. Osobe koje obolevaju od ovog tipa gripa, po pravilu rade sa živinom, u klanicama ili na seoskim farmama. Uzročnik ptičjeg gripa preživljava u ptičjem izmetu 3 meseca, u vodi 4 dana na 22 stepena, a preko 30 dana na 0 °C. Kao i virus gripa, osetljiv je na temperature više od 56 °C. Inficirane patke izlučuju virus ptičjeg gripa od 11 do 17 dana.
Lečenje[uredi | uredi izvor]
Kod gripa se može koristiti antivirusna terapija (amantadin i rimantadin), dok ovi lekovi nemaju dejstva kod ptičjeg gripa. U preventivne ili terapeutske svrhe za ptičji grip se najčešće koristi preparat "Tamiflu".
Prevencija[uredi | uredi izvor]
Kod ptičjeg gripa obavezna je zaštitna oprema kod osoblja koje radi na suzbijanju epidemije i preporučuje se izolacija obolelih, što nije obavezno niti preporučljivo kod običnog gripa. Dezinfekcija nema značaja kod običnog gripa, a obavezna je kod ptičjeg oblika. Kod gripa je vakcinacija uspešno sredstvo prevencije dok još uvek nije proizvedena vakcina protiv ptičjeg gripa za humanu populaciju iako se na tome intenzivno radi.
Reference[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični izvori (vidi još H5N1)
- Ptičja influenca i Pandemija influence iz Centra za kontrolu i sprečavanje bolesti
- Ptičji grip - veb-sajt Svetske Zdravstvene Organizacije
- Informacije o ptičjem gripu Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. februar 2006)
- Vebsajt američke vlade o ptičijem gripu
- Evropski centar za kontrolu i prevenciju zaraznih bolesti - Stokholm, Švedska
- Opšte informacije
- "The Bird Flu and You"
- Influenza Report 2006
- Special issue on avian flu
- Overview of H5N1 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. jul 2010)
- Pandemic Influenza: Domestic Preparedness Efforts
- A guide to bird flu and its symptoms
- A Variety of Avian Flu Images and Pictures
- Avian flu, bioterror, animals (page in an online book) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (20. maj 2008)
- 'The Threat of Bird Flu': HealthPolitics.com
- Is a Global Flu Pandemic Imminent?
- Bird Flu is a Real Pandemic Threat to Humans
- Links to Bird Flu pictures (Hardin MD/Univ of Iowa)
- Flu Wiki
- Vesti
- Monitoring migracija ptica močvarica u Srbiji radi prevencije ptičjeg gripa
- Current status (Google news of avian+OR+bird+flu+OR+influenza)
- Flu Breaking News
- Global Pandemic News : 24 X 7 online news feeds on the threat of Bird Flu and a Global Pandemic
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
