Saobraćaj u Finskoj
Finska je za evropske uslove velika i retko naseljena zemlja (< 20 st./km²). Ovo se odražava i na njen saobraćaj - veći značaj vazdušnog saobraćaja, manje auto-puteva. Finsku nazivaju i zemljom jezera, a zemlja ima i dugačku morsku obalu, pa je vodeni saobraćaj razvijen. Zahvaljujući visokoj razvijenosti zemlja je uspela da prevaziđe mnoge teškoće na polju saobraćaja.
Finska ima razvijen drumski, železnički, vazdušni i vodni saobraćaj. Najveći saobraćajni čvor je glavni grad, Helsinki.
Železnički saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Državno preduzeće za železnicu - VR Grupa, a za nadgledanje je zadužena Finska železnička uprava.
Po podacima iz 2003. godine ukupna dužina železničke mreže u Finskoj je 5.865 km standardne širine koloseka. Železnica je savremena, čak i ona koja saobraća do najmanjih mesta. Glavno čvorište je Helsinki. Posebnost Finske je državna varijanta voza velikih brzina, tzv. pendolino sistem, koji saobraća od Helsinkija do značajnih gradova u državi. To su sledeće železničke linije:
- Linija 1 - Helsinki - Espo - Turku
- Linija 4 - Helsinki - Hamenlina - Tampere - Pori
- Linija 5 - Helsinki - Hamenlina - Tampere - Vasa
- Linija 7 - Helsinki - Hamenlina - Tampere - Seinajoki - Kokola - Oulu - Rovaniemi
- Linija 9 - Turku - Tampere - Jivaskila - Pieksamaki
- Linija 10 - Helsinki - Hamenlina - Tampere - Jivaslika - Pieksamaki - Kuopio
- Linija 13 - Helsinki - Mikeli - Kuopio - Kajani
- Linija 14 - Helsinki - Lahti - Lapenranta - Imatra - Joensu
Gradska železnica je prisutna u većim gradovima, naročito u Helsinkiju. Grad poseduje metro (pogledati: Helsinški metro), tramvajski i prigradski železnički prevoz. Smatra se da 80% ostvrenjnog prevoza železnicom pada na veliko gradsko područje Helsinkija. Laki metro se trenutno planira za Turku i Tampere.
Železnička veza sa susednim zemljama:
Postoje i daleki planovi za iizgradnju podzemne železničke veze između Helsinkija i Talina, prestonice Estonije.
Drumski saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Ukupna dužina glavnih puteva u Finskoj u 2005. godini je 13.258 km, a svih javnih puteva 78.186 km. Od toga je 50.616 km sa tvrdom podlogom. Dužina auto-puteva u državi je 653 km, što je malo za zemlju veličine Finske, ali razumljivo s obzirom na rektu naseljenost, pogotovo njene severne polovine. I postojeći auto-putevi nisu previše opterećeni prometom, pa zbog toga nemaju naplatu putarine. I magistralni putevi su uglavnom smešteni u južnoj Finskoj i duž obala Baltika. Zanimiljivost je u Finskoj postoje razlike između najveće dozvoljene brzine po putevi tokom zime i tokom leta.
Državni magistralni putevi se uglavnom poklapaju sa evropskim saobraćajnim koridorima i nose brojčanu oznaku. Bez oznaka su auto-putni prsteni oko velikih gradova, koji imaju veliku važnost (posebno kod Helsinkija).
Najvažniji državni magistralni putevi su:
- Auto-put 1, Helsinki - Espo - Turku, ukupna dužina puta je 166 km, savremeni auto-put celom dužinom.
- Auto-put 2, Helsinki - Pori, ukupna dužina puta je 227 km, magistralni put celom dužinom.
- Auto-put 3 , Helsinki - Vanta - Hamenlina - Tampere - Vasa, ukupna dužina puta je 424 km, savremeni auto-put na denici Helsinki - Tampere.
- Auto-put 4, Helsinki - Heinola - Lahti - Jivaskila - Oulu - Rovaniemi - Inari - granica sa Norveškom (ka Finmarku), ukupna dužina puta je 1295 km, savremeni auto-put dužinom od 200 km od Helsinkija do Heinole, kao i na prilazu Jivaskili.
- Auto-put 5, Heinola - Mikeli - Kuopio - Kajani - Lapland, ukupna dužina puta je 905 km, magistralni put celom dužinom.
- Auto-put 6, Helsinki - Kouvola - Lapenranta - Joensu - Kajani, ukupna dužina puta je 604 km, magistralni put celom dužinom.
- Auto-put 7, Helsinki - Porvo - Kotka - Hamina - granica sa Rusijom (ka Sankt Peterburgu), ukupna dužina puta je 189 km, savremeni auto-put na deonicama Helsinki - Porvo i Kotka - Hamina.
- Auto-put 8, Turku - Pori - Vasa - Kokola - Oulu, ukupna dužina puta je 626 km, magistralni put celom dužinom.
- Auto-put 9, Turku - Tampere - Jivaskila - Kuopio, ukupna dužina puta je 454 km, magistralni put celom dužinom.
Vodeni saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Finska je primorska zemlja sa dugim izlazom na Baltičko more, ali je Baltik većim delom godine zaleđen i jako zatvoren. Zbog toga država veliki broj pomorskih luka, ali je broj većih luka malo iz navedenih razloga. I pored toga saobraćaj je razvijen i veoma živ prema drugim lukama na Baltiku (Talin, Stokholm, Rostok). Najvažnije finske luke su:
- Kotka
- Porvo
- Helsinki - najvažnija luka, novi kargo terminal Vuosari, otvoren 2008. g.
- Turku
- Pori
- Vasa
- Kokola
- Oulu
- Kemi
- Mariehamn
Unutrašnji vodeni saobraćaj Finske je razvijen i dug (7.900 km dužine). Posebno je značajan prevoz po mnogobrojnim finskim jezerima. Najveće ograničenje je zimsko doba, kada se na unutrašnjim vodenim putevima stvara debeo sloj leda, koji pravi poptuni zastoj prometa. Najvažniji plovni put u unutrašnjosti je Sajma Kanal u jugoistočnom delu zemlje, koji spaja istoimeno jezero Sajma sa Baltikom, kod ruske luke Viborg. Finska je posebnim ugovorom 1963. godine dobila pravo od tadašnjeg SSSRa za korišćenje ovog kanala, koji je donjim delom njemu pripadao (danas pripada Rusiji).
Gasovodi i naftovodi[uredi | uredi izvor]
Gasovod: nepoznato
Naftovod: nepoznato
Vazdušni transport[uredi | uredi izvor]
U Finskoj postoji veliki broj avio-preduzeća, od kojih je najpoznatije i najveće državno preduzeće "Fin Er", najviše okrenuto međunarodnim linijama. Na domaćim linijama prevoz vrši državno avio-preduzeće "Finavija".
U zemlji postoji čak 148 zvanično upisanih aerodroma 2002. godine, od čega 76 sa čvrstom podlogom (pogledati: Aerodromi u Finskoj). 34 uvršteno na listu međunarodnih aerodroma sa IATA kodom (IATA Airport Code). Zbog izolovanosti mnogih delova zemlje čak 21 aerodrom ima stalne linije za prevoz putnika, i to većina samo ka Helsinkiju. Svega par aerodroma ima međunarodne linije i to su:
- Aerodrom „Helsinki-Vanta“ u Helsinkiju - HEL
- Aerodrom „Oulu“ u Ouluu - OUL
- Aerodrom „Pirkala“ u Tampereu - TMP
- Aerodrom „Turku“ u Turkuu - TUR
Najvažnije vazduhoplovno čvorište u Finskoj je helsinški Aerodrom „Helsinki-Vanta“, koji se nalazi na 19 km sevevno od grada. Drugi po važnosti je Aerodrom u Ouluu, središtu severne polovine Finske.
Prevoz helikopterima je veoma živ u Finskoj. Čak postoji stalna međunarodna veza helikopterom na liniji Helsinki - Talin.
